Những con số bất ngờ về tỉ lệ cháy nổ và tuổi thọ pin xe điện

5 giờ trướcBài gốc

Theo thống kê của EV FireSafe (Australia) giai đoạn 2010 – giữa 2023, trong hơn 21 triệu xe điện đang lưu hành toàn cầu chỉ ghi nhận 269 vụ cháy, tương đương tỷ lệ 0,0012%. Dữ liệu tổng hợp của EV FireSafe từ nhiều quốc gia cũng cho thấy: Nguy cơ cháy đối với xe xăng và dầu ở mức 0,1%, cao hơn 80 lần so với tỷ lệ 0,0012% ở xe điện.

Tỷ lệ cháy xe điện chỉ chiếm 0,0012%. (Ảnh: Car Expert)

Pin xe điện có thể bốc cháy vì nhiều nguyên nhân như hư hỏng vật lý do va chạm, lỗi sản xuất, sửa chữa sai quy trình, cố ý phá hoại, cháy từ bên ngoài hoặc quá nhiệt.

Nguyên nhân khiến xe điện ít cháy hơn không phải ngẫu nhiên. Phần lớn các nhà sản xuất ngày nay đã lựa chọn pin lithium-ion được trang bị nhiều công nghệ chống cháy hàng đầu.

Về phần cứng, hệ thống pin được ngăn cách bởi các tấm kim loại dày, bao quanh là hệ thống tản nhiệt bằng chất lỏng để ngăn quá nhiệt. Các lỗ thông hơi được thiết kế để giải phóng khí ở nhiệt độ cao, giảm áp suất và ngăn nguy cơ cháy nổ.

Về phần mềm, pin lithium-ion được tích hợp cảm biến nhiệt thông minh. Khi phát hiện dấu hiệu quá nhiệt, hệ thống làm mát sẽ kích hoạt. Nếu nhiệt độ vẫn không giảm, hệ thống điều khiển sẽ tự động ngắt toàn bộ hoạt động để duy trì nhiệt độ an toàn.

Các mẫu xe điện hiện đại còn có nhiều lớp bảo vệ: Cụm pin được bọc kín trong vỏ kim loại chịu lực, chống nước và bụi theo tiêu chuẩn IP67 hoặc IP68. Hệ thống quản lý pin (BMS) giám sát liên tục nhiệt độ, điện áp, dòng điện và tự động ngắt kết nối khi phát hiện bất thường để tránh hiện tượng “thermal runaway” — pin quá nhiệt dẫn đến cháy nổ.

Ngoài ra, nhiều mẫu xe được trang bị làm mát bằng chất lỏng, giúp duy trì nhiệt độ ổn định ngay cả khi sạc nhanh hoặc vận hành ở thời tiết khắc nghiệt. Các trạm sạc hiện đại cũng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, tích hợp bảo vệ chống quá áp, quá dòng và tự động ngắt khi có sự cố.

Nhờ những biện pháp kỹ thuật này, khả năng cháy của xe điện thấp hơn nhiều so với xe xăng/diesel, theo các số liệu khảo sát đã được công bố.

Tuổi thọ pin “ăn đứt” động cơ xăng

Pin xe điện cũng chứng minh độ bền vượt trội.

Theo nghiên cứu của Geotab, hầu hết pin ô tô điện có thể sử dụng tới khoảng 20 năm với mức suy giảm hàng năm không đáng kể. Tuổi thọ này cao hơn khoảng 6 năm so với tuổi thọ trung bình của ô tô xăng, dầu tại Mỹ.

Sau 20 năm, người dùng vẫn có thể khai thác khoảng 64% phạm vi di chuyển ban đầu của xe nếu không gặp sự cố lớn. Đáng chú ý, tỷ lệ hỏng pin hoàn toàn ở các xe điện sản xuất trong 10 năm qua chỉ dưới 0,5%, theo khảo sát của Geotab trên hơn 10.000 xe.

Quá trình suy giảm dung lượng pin không diễn ra đều. Mức giảm mạnh nhất thường ở vài năm đầu, sau đó chậm lại, rồi tăng nhanh khi pin gần hết tuổi thọ. Các hệ thống làm mát và sưởi pin trên xe điện giúp duy trì nhiệt độ ổn định, giảm tác động tiêu cực từ môi trường. Tuy nhiên, để xe dưới nắng nóng lâu, đặc biệt khi sạc, vẫn có thể khiến pin xuống cấp nhanh hơn.

Sạc nhanh DC quá thường xuyên cũng làm giảm tuổi thọ pin nhanh hơn so với sạc chậm, dù mức độ ảnh hưởng không quá lớn. Với pin NMC (nickel-mangan-coban) hoặc NCM (nickel-coban-mangan), duy trì mức sạc trong khoảng 20 - 80% là cách hiệu quả để kéo dài tuổi thọ. Pin LFP (lithium-sắt-phốt-phát) ít nhạy cảm hơn, nhưng việc sạc đầy 100% liên tục cũng có thể ảnh hưởng tới độ bền về lâu dài.

Theo chuyên trang InsideEVs, dù tuân thủ hay không các khuyến nghị này, việc pin xuống cấp theo thời gian là điều không thể tránh, tương tự như độ hao mòn của hệ thống nhiên liệu trên xe xăng/diesel. Tuy nhiên, tốc độ và mức độ xuống cấp của pin xe điện vẫn chậm hơn đáng kể, giúp xe duy trì khả năng vận hành tốt trong nhiều năm.

Thanh Trà

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/nhung-con-so-bat-ngo-ve-ti-le-chay-no-va-tuoi-tho-pin-xe-dien-ar958829.html