Người đại biểu kiên trung giữa thời chiến
Trong ký ức của cụ Nguyễn Văn Minh (sinh năm 1928, xã Thạch Hà), những năm tháng tham gia Quốc hội khóa III (1964–1971) là quãng đời không thể nào quên.
Khi ấy, đất nước chia cắt, đế quốc Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc. Giữa hoàn cảnh chiến tranh ác liệt, hoạt động của Quốc hội vẫn được duy trì, thể hiện ý chí kiên cường của một dân tộc dù trong bất cứ hoàn cảnh nào vẫn bàn việc nước, lo cho dân.
Tại kỳ họp đầu tiên tham dự, cụ Nguyễn Văn Minh vinh dự được gặp Bác Hồ, được tự tay bỏ phiếu bầu Bác vào vị trí Chủ tịch nước. Đó là kỷ niệm thiêng liêng mà đến nay, ở tuổi 97, cụ vẫn nhắc lại với niềm xúc động. “Bác căn dặn chúng tôi phải thật sự là người của dân, nói tiếng nói của dân, làm việc vì dân. Lời Bác giản dị nhưng sâu sắc vô cùng. Cả đời tôi cố gắng sống và làm việc theo lời dạy ấy” - cụ Nguyễn Văn Minh xúc động.
Cũng theo cụ Minh: “Những năm đó, lần họp nào, Đoàn đại biểu Quốc hội Hà Tĩnh cũng có ý kiến, nói lên được tiếng nói của Đảng bộ, Nhân dân tỉnh nhà trong điều kiện có chiến tranh. Và khi trở về địa phương hoạt động, vì điều kiện có chiến tranh nên mình biết lồng ghép công việc của Quốc hội vào trong nhiệm vụ của từng đại biểu ở cơ sở để truyền đạt các nghị quyết của Quốc hội.”
Dù tuổi đã cao nhưng cụ Minh vẫn luôn tâm huyết theo dõi tình hình địa phương qua trang báo, tivi. Đồng thời, cụ luôn tâm huyết đóng góp ý kiến vì sự phát triển quê hương.
Là đại biểu được trưởng thành từ phong trào cách mạng cơ sở, cụ Nguyễn Văn Minh luôn gắn bó mật thiết với Nhân dân. Trở về sau mỗi kỳ họp, cụ đi từng thôn xóm, lắng nghe dân phản ánh, cùng bàn cách khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục sản xuất. Ở vùng đất chịu nhiều tổn thất như Hà Tĩnh, tinh thần “tất cả vì tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược” lan tỏa mạnh mẽ. Những chủ trương, chính sách của Quốc hội, của Đảng, nhờ sự chuyển tải của những người đại biểu như cụ Minh đã trở thành hành động cụ thể trong từng phong trào lao động, sản xuất, trong từng gia đình, làng xã.
Giữ vững niềm tin trong thời kỳ mới
Hai thập kỷ sau, đất nước bước vào giai đoạn đổi mới. Quốc hội khóa VIII (1987–1992) diễn ra trong bối cảnh đầy thử thách. Cơ chế bao cấp dần được xóa bỏ, đời sống người dân còn nhiều khó khăn, đặc biệt là khi Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu sụp đổ, khiến nền kinh tế Việt Nam chịu tác động nặng nề.
Khi ấy, ông Dương Hữu Giáo (Sinh năm 1948, phường Thành Sen) là Ủy viên Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo Liên hiệp Công đoàn Nghệ Tĩnh, được cử tri tín nhiệm bầu làm đại biểu Quốc hội khóa VIII. Ông Giáo kể: “Những năm ấy, cán bộ đi họp Quốc hội có khi phải bán thóc, ứng tạm lương, tự túc phương tiện. Khó khăn trăm bề nhưng ai cũng xác định rõ trách nhiệm của mình. Dù cuộc sống vất vả, tinh thần của người đại biểu vẫn phải kiên định, không dao động, đặc biệt là trong việc bảo vệ Điều 4 của Hiến pháp – khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Nhà nước và xã hội.”
Ông Dương Hữu Giáo trao đổi với phóng viên Báo Hà Tĩnh về những kỷ niệm tham gia Đại biểu Quốc hội
Quốc hội khóa VIII được xem là nhiệm kỳ mở đầu cho thời kỳ đổi mới toàn diện của đất nước, đặt nền móng cho sự vận hành của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong bối cảnh đó, tiếng nói của các đại biểu dân cử từ cơ sở, nhất là các tỉnh còn nghèo như Hà Tĩnh sau khi tái lập tỉnh, có ý nghĩa quan trọng – vừa phản ánh tâm tư, nguyện vọng của cử tri, vừa góp phần định hình chính sách phát triển phù hợp với thực tiễn.
Với ông Dương Hữu Giáo, những buổi thảo luận sôi nổi tại hội trường, những ý kiến chân thành về chính sách lao động, tiền lương, đời sống công nhân viên chức… là minh chứng cho tinh thần đổi mới tư duy và sự gắn bó của Quốc hội với nhân dân. “Chúng tôi luôn tin rằng, dù hoàn cảnh nào, Đảng và Nhà nước cũng không rời bỏ mục tiêu vì con người, vì sự tiến bộ của xã hội,” ông chia sẻ.
Hành trình của niềm tin và trách nhiệm
Năm 1991, tỉnh Hà Tĩnh được tái lập, từ đó bắt đầu có Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh riêng biệt. Từ khóa IX (1992): Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh được thành lập, hoạt động có tổ chức, có Trưởng đoàn và các thành viên chuyên trách, văn phòng giúp việc. Phát huy vai trò trách nhiệm, vị thế mới, Đoàn ĐBQH tỉnh đã không ngừng tham gia tích cực, hiệu quả tại nghị trường Quốc hội. Các đại biểu trong Đoàn luôn phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm, quyết tâm đổi mới, sáng tạo, tích cực, chủ động tham gia phát biểu thảo luận, ghi dấu ấn tại nghị trường với những nội dung kiến nghị xác đáng, xuất phát từ thực tiễn.
Từ Khóa X đến khóa XV (1997 - nay), Đoàn ĐBQH Hà Tĩnh càng cho thấy sự đổi mới phát triển toàn diện. Số lượng đại biểu tăng dần (từ 6 - 7 người), trong đó có cả đại biểu chuyên trách và kiêm nhiệm. Đoàn ĐBQH Hà Tĩnh có Trưởng đoàn, Phó trưởng đoàn, các đại biểu là lãnh đạo tỉnh, các ban, bộ, ngành trung ương và địa phương. Hình thành Văn phòng Đoàn ĐBQH tỉnh, sau này là Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh, đảm nhận vai trò tham mưu, phục vụ hoạt động của Đoàn. Nhiều đại biểu được phân công tham gia các Ủy ban của Quốc hội, trực tiếp góp phần xây dựng và thẩm tra các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết. Đoàn chủ động tổ chức lấy ý kiến góp ý vào các dự án luật, dự thảo nghị quyết; phối hợp các ngành, địa phương trong công tác xây dựng pháp luật, giám sát chuyên đề và phản ánh tâm tư, nguyện vọng của cử tri. Hoạt động tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo được duy trì và nâng cao chất lượng. Tăng cường phối hợp với Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh và các cơ quan hữu quan để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ của Đoàn.
Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội, nhận định: “Hoạt động của Đoàn ĐBQH Hà Tĩnh đã góp phần quan trọng trong việc đổi mới hoạt động của Quốc hội nói chung, kể cả thực hiện chức năng lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; tham gia góp ý để xây dựng pháp luật với nhiều ý kiến rất tâm huyết, trách nhiệm, có ý nghĩa thực tiễn cao. Trong các phiên chất vấn thì các câu hỏi ngắn gọn, sắc sảo và khi tranh luận thì tính phản biện cao, đồng thời tham gia tích cực các đoàn giám sát của Quốc hội.”
Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao đóng góp của Đoàn ĐBQH Hà Tĩnh
Nhìn lại hành trình gần 80 năm qua, kể từ ngày Tổng tuyển cử đầu tiên 06/01/1946, Đoàn ĐBQH và HĐND Hà Tĩnh đã đi qua những chặng đường lịch sử vẻ vang, luôn đồng hành dân tộc trong mọi giai đoạn cách mạng. Từ những ngày đầu thành lập nước đến nay, Đoàn ĐBQH và HĐND Hà Tĩnh đều đã thể hiện vai trò quan trọng trong việc xây dựng, hoàn thiện thể chế, giám sát hoạt động của bộ máy nhà nước và quyết định các vấn đề trọng đại của đất nước và địa phương.
Chính nhờ sự nỗ lực không ngừng ấy, đã góp phần đưa Hà Tĩnh từ một tỉnh thuần nông trở thành vùng đất năng động, hội nhập, đóng góp vào sự thịnh vượng chung của Tổ quốc. Kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên không chỉ là dịp để tự hào mà còn để mỗi chúng ta ý thức sâu sắc hơn trách nhiệm gìn giữ và phát huy thành quả của nền dân chủ,tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân, để cùng nhau vững vàng tiến vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Đặng Thắm