Những dấu hiệu cảnh báo và sơ cứu nhanh người bị nhồi máu cơ tim

14 giờ trướcBài gốc

Tỷ lệ tử vong và nguy cơ tái phát cao

Mỗi năm, có đến 32,4 triệu ca nhồi máu cơ tim và đột quỵ trên toàn thế giới. Bệnh nhân sống sót sau nhồi máu cơ tim có nguy cơ tái phát và tỷ lệ tử vong cao gấp 6 lần so với những người khỏe mạnh cùng độ tuổi. Tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ Y tế, có hơn 200.000 người tử vong do bệnh tim mạch trong năm 2023, chiếm 33% tổng số ca tử vong. Trong đó, có tới 85% là do nhồi máu cơ tim. Huyết áp cao làm tăng nguy cơ tử vong do đột quỵ lên 4 lần và tăng nguy cơ tử vong do bệnh lý tim mạch lên gấp 3 lần so với những người không mắc bệnh.

Đặt stent giúp tái thông động mạch vành cho bệnh nhân. Ảnht: BV

Theo bác sĩ chuyên khoa I Lê Văn Tuyến, Trung tâm Tim mạch, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, nhồi máu cơ tim là tình trạng lưu lượng máu đến một phần cơ tim bị giảm hoặc ngừng hoàn toàn bởi cục huyết khối gây tắc nghẽn động mạch vành. Nhồi máu cơ tim là một biến cố nghiêm trọng, gây thiếu máu cơ tim đột ngột và hoại tử vùng cơ tim bị thiếu máu.

Trường hợp không được cấp cứu đúng cách và can thiệp y tế kịp thời, bệnh nhân có thể gặp phải nhiều biến chứng nghiêm trọng như: Thiếu máu cục bộ kéo dài, rối loạn nhịp tim (rung tâm nhĩ, nhịp nhanh thất, nhịp chậm xoang, block nhĩ thất), rối loạn chức năng cơ tim dẫn đến suy tim, sốc tim, vỡ tim (gồm vỡ thành tự do, vỡ vách liên thất, vỡ cơ nhú), thuyên tắc huyết khối thành thất trái, thuyên tắc ngoại biên, viêm màng ngoài tim và tràn dịch màng tim.

Bác sĩ Lê Văn Tuyến nhấn mạnh rằng, mặc dù y học đã có nhiều tiến bộ trong tầm soát và điều trị nhồi máu cơ tim, nhưng tỷ lệ tử vong do bệnh vẫn còn cao từ 5 - 30%, phần lớn xảy ra trước khi bệnh nhân được đưa vào bệnh viện. Trong năm đầu tiên sau nhồi máu cơ tim, tỷ lệ tử vong tiếp tục tăng từ 5 - 12%, tùy thuộc vào mức độ và vị trí tổn thương cơ tim, cũng như việc quản lý các biến chứng. Những bệnh nhân có nhồi máu cơ tim ở vùng trước, nhịp nhanh hoặc rung thất dai dẳng, block nhánh tim, suy thất trái có tiên lượng xấu hơn.

Nguyên nhân chính gây nhồi máu cơ tim là xơ vữa động mạch, khi các mảng xơ dần tích tụ trong lòng động mạch, gây viêm và tổn thương thành mạch. Khi mảng xơ bong ra, tạo ra cục huyết khối, làm tắc nghẽn dòng máu nuôi tim, gây cơn đau tim và nếu kéo dài sẽ dẫn đến hoại tử cơ tim, suy tim hoặc đột tử.

Các yếu tố nguy cơ bao gồm tuổi cao, giới tính nam, hút thuốc, tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, lối sống ít vận động, stress, lạm dụng rượu bia và tiền sử gia đình. Đáng chú ý, khoảng 7 - 12% trường hợp nhồi máu cơ tim liên quan đến lối sống ít vận động và ít nhất 3% do stress quá mức.

Dấu hiệu nhận biết và cách sơ cứu nhanh cho người nhồi máu cơ tim

Theo các chuyên gia y tế, thời gian cấp cứu và can thiệp điều trị là yếu tố then chốt quyết định khả năng sống còn của bệnh nhân nhồi máu cơ tim. Nếu được xử trí đúng cách và kịp thời, người bệnh có thể giảm đáng kể nguy cơ tử vong và hạn chế các biến chứng nguy hiểm.

Bác sĩ Lê Văn Tuyến cho biết, nhồi máu cơ tim thường khởi phát đột ngột với các triệu chứng điển hình như: Đau thắt ngực dữ dội; đau lan lên hàm, vai, hai tay; vã mồ hôi; mệt mỏi bất thường; khó thở, hụt hơi; cảm giác khó chịu vùng thượng vị; buồn nôn; hoa mắt, chóng mặt đột ngột; cảm giác bồn chồn; tim đập nhanh; tụt huyết áp; ngất xỉu; mất ý thức.

Khi xuất hiện những dấu hiệu này, cần gọi cấp cứu 115, đưa đến cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt. “Việc cấp cứu đúng cách và can thiệp kịp thời sẽ giúp làm giảm đáng kể nguy cơ biến chứng và tử vong. Đặc biệt, nếu bệnh nhân được điều trị trong khoảng “giờ vàng” từ 1 đến 2 giờ sau khi khởi phát cơn đau ngực hiệu quả điều trị sẽ rất cao”, bác sĩ Tuyến nhấn mạnh.

Trong thời gian chờ xe cấp cứu, người bệnh cần được để ở tư thế ngồi hoặc nằm nghỉ ngơi, nới lỏng quần áo để giúp máu lưu thông dễ dàng. Nếu bệnh nhân còn tỉnh, không dị ứng thuốc, có thể cho nhai và nuốt một viên aspirin 300mg để giảm hình thành cục máu đông, giảm nguy cơ tổn thương tim. Trường hợp bệnh nhân ngưng tim hoặc ngừng thở, cần tiến hành ép tim ngoài lồng ngực ngay lập tức…

Chẩn đoán nhồi máu cơ tim thường được thực hiện trong tình huống khẩn cấp, dựa trên triệu chứng lâm sàng, tiền sử bệnh và các xét nghiệm cận lâm sàng như điện tâm đồ (ECG), xét nghiệm men tim (Troponin), siêu âm tim, chụp mạch vành...

Để phòng ngừa nhồi máu cơ tim, bác sĩ khuyến cáo cần xây dựng lối sống lành mạnh, hạn chế căng thẳng, duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục đều đặn ít nhất 5 buổi mỗi tuần, mỗi buổi khoảng 30 phút. Đồng thời, cần hạn chế rượu bia, ngừng hút thuốc lá, ăn uống khoa học, ưu tiên rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và cá béo, giảm muối và chất béo xấu. Người bệnh tim mạch cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn điều trị của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý thay đổi liều thuốc và tái khám định kỳ để theo dõi tiến triển bệnh.

Đan Phương/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/giai-ma-muon-mat/nhung-dau-hieu-canh-bao-va-so-cuu-nhanh-nguoi-bi-nhoi-mau-co-tim-20250801174817048.htm