Hiện nay, hạ tầng giao thông nói chung và hệ thống đường cao tốc nói riêng đã phát triển rộng khắp trên cả nước, góp phần rút ngắn thời gian di chuyển và tăng khả năng kết nối giữa các vùng. Việc lái xe trên các tuyến đường cao tốc đã không còn lạ lẫm đối với nhiều người, ngay cả những lái mới.
Lái xe trên cao tốc được đánh giá là "nhàn chân" nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy hiểm nếu không có kinh nghiệm. Ảnh: Hoàng Hà.
Trao đổi với VietNamNet, anh Hoàng Văn Tân - giảng viên đào tạo lái xe tại Hà Nội cho biết, so với đi đường phố hay đường trường (đường ngoài đô thị, huyện lộ, tỉnh lộ,...) thì việc lái xe trên đường cao tốc là "nhàn chân" nhất do ít phải thao tác, nhưng với đặc điểm là đường chạy với tốc độ rất cao nên mọi sai lầm, bất cẩn có thể không có cơ hội sửa sai.
Anh Tân cũng cho rằng, một số đường cao tốc tại Việt Nam chưa hoàn chỉnh (đường có ít làn, cao tốc nhưng vẫn cho xe máy chạy cùng, thiếu điểm nghỉ chân cho xe dừng đỗ,...) cộng với ý thức của cánh tài xế chưa cao nên vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ dẫn đến tai nạn.
Anh Hoàng Văn Tân có gần 20 năm kinh nghiệm lái xe và đào tạo lái xe. Ảnh NVCC
Theo vị chuyên gia này, khi lái xe trên đường cao tốc, cần nắm được các quy tắc, đồng thời tránh những điều sau để đảm bảo an toàn cho bản thân và những phương tiện xung quanh:
1. Không chạy quá tốc độ tối đa và dưới tốc độ tối thiểu
Hầu hết cao tốc ở Việt Nam đều cho phép xe di chuyển tới tốc độ từ 90-120 km/h. Tốc độ tối đa trên mỗi đoạn đường đã được nghiên cứu dựa trên hiện trạng kỹ thuật cũng như lưu lượng phương tiện. Do vậy, khi lái xe cố tình chạy nhanh hơn so với tốc độ tối đa đều sẽ có nguy cơ gặp nguy hiểm ngoài ý muốn, đồng thời có thể bị xử phạt nặng.
Ngoài ra, lái xe còn phải đảm bảo cả việc chạy trên tốc độ tối thiểu. Theo anh Tân, việc đi quá chậm trên cao tốc đôi khi còn mất an toàn hơn cả việc chạy quá tốc độ.
Khi lái xe trên cao tốc, không chạy quá tốc độ tối đa và dưới tốc độ tối thiểu để đảm bảo an toàn và tránh bị phạt. Ảnh: N.Huyền
2. Không bám làn trái khi đi chậm
Tại Việt Nam, đường cao tốc thông thường sẽ có 2-3 làn đường dành cho xe chạy. Một nguyên tắc được quy định trong Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ là xe chạy ở làn bên trái luôn có tốc độ cao hơn xe ở làn bên phải. Các chuyên gia đưa ra lời khuyên, nếu lưu thông với tốc độ trung bình thì nên di chuyển ở làn giữa, tránh bám làn bên trái vì làn này ưu tiên cho xe có tốc độ cao và muốn vượt.
Kinh nghiệm là nếu đi đường cao tốc có nhiều phương tiện vượt xe mình từ phía bên phải, lúc này cần phải xe lại tốc độ và nên chuyển sang làn đường phù hợp.
3. Không đi quá gần xe trước
Các chuyên gia về lái xe an toàn cho rằng, giữ khoảng cách an toàn là yếu tố sống còn khi lái xe trên đường cao tốc bởi với tốc độ rất cao, nếu không giữ đúng khoảng cách sẽ không kịp xử lý (phanh, đánh lái,...) nếu gặp tình huống bất ngờ, rất dễ xảy ra tai nạn.
Về khoảng cách an toàn, lái xe có thể căn cứ trên biển báo được đặt trên từng tuyến đường hoặc dựa trên quy định về hoảng cách an toàn trên đường tại Thông tư số 31/2019/TT-BGTVT ngày 29/8/2019.
Ngoài ra, những lái xe có kinh nghiệm có thể áp dụng quy tắc "3 giây" để tự đo khoảng cách giữa xe mình với xe phía trước. Ví dụ như một phương tiện đang di chuyển với tốc độ 90km/h, tức là mỗi giây đi được 25m. Trong 3 giây, chiếc xe đó di chuyển được 75m. Đây là khoảng cách đủ an toàn để tài xế kịp xử lý, phanh và tránh va chạm xảy ra.
4. Không nhập làn, chuyển làn quá gấp
Nhập làn, chuyển làn cũng là một kỹ năng mà các tài xế cần hết sức chú ý khi đi trên cao tốc. Các chuyên gia cho rằng, khi nhập làn trên đường cao tốc, tài xế phải giữ nguyên hoặc tăng nhẹ tốc độ, sau đó thực hiện việc chuyển làn tuần tự. Khi thấy ổn định ở làn kế bên thì chuyển sang làn tiếp.
Khi chuyển làn, tài xế bắt buộc phải quan sát thông qua gương chiếu hậu, đồng thời bật đèn tín hiệu để báo hiệu cho các xe khác biết. Việc chuyển làn đột ngột, chuyển làn liên tiếp là hành động rất nguy hiểm mà các tài xế cần tránh.
(Một tình huống xe vượt khá ẩu trên cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn. Nguồn video: Khánh Minh)
5. Không ham vượt xe
Vượt xe thiếu an toàn chính là lý do hàng đầu dẫn tới tai nạn trên cao tốc. Trên thực tế, nhiều tài xế sau khi vượt các xe cỡ lớn từ phía bên phải đã đánh lái nhanh sang trái, dẫn đến những tình huống tạt đầu, xe bị xoay ngang rất nguy hiểm.
Theo anh Hoàng Văn Tân, khi lái xe trên đường trường nói chung và đường cao tốc nói riêng không nên "ham hố" vượt xe khác, nhất là vượt xe không đảm bảo tốc độ và khoảng cách. Khi cần vượt, cần báo hiệu bằng còi, đèn và chỉ vượt khi có đủ các điều kiện an toàn. Đặc biệt là tránh "vượt non" dẫn đến tạt đầu xe khác.
6. Không đi vào làn khẩn cấp
Nhiều tài xế khi thấy ùn tắc thì di chuyển ngay sang làn khẩn cấp, nhưng điều này cũng tiềm ẩn rất nhiều nguy hiểm bởi có thể có những phương tiện hoặc chướng ngại vật bất ngờ xuất hiện tại đây.
Đồng thời, với lỗi điều khiển xe trên làn khẩn cấp, tài xế có thể bị CSGT phạt rất nặng. Do đó, trong mọi trường hợp, tài xế không nên cho xe di chuyển vào làn đường này để đảm bảo an toàn.
7. Hạn chế tối đa dừng đỗ xe trên cao tốc
Theo quy định, ô tô không được phép dừng đỗ trên đường cao tốc. Trong trường hợp bắt buộc phải dừng xe do hỏng hóc, va chạm,... tài xế cần đưa xe vào làn dừng khẩn cấp sát lề bên phải, đồng thời cần phải đặt vật cảnh báo phản quang để thông báo cho các tài xế phía sau biết với khoảng cách tối thiểu là 100m.
Ngoài việc thiếu an toàn, việc dừng, đỗ xe trên đường cao tốc không đúng nơi quy định có thể bị xử phạt khá nặng với mức tiền từ 12-14 triệu đồng theo Điều 6 Nghị định 168/NĐ-CP, đồng thời có thể bị trừ 6 điểm trên GPLX.
Bạn có góc nhìn nào về câu chuyện trên? Hãy gửi ý kiến dưới phần bình luận của bài viết. Mọi câu hỏi tư vấn về sử dụng, mua bán xe xin gửi tới Ban Ô tô xe máy theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!