Những gì xảy ra với não của bạn trong thời kỳ mãn kinh?

4 giờ trướcBài gốc

Phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh thường hay quên, đôi khi lú lẫn hoặc khó tập trung vào công việc thường ngày

Mãn kinh là giai đoạn chuyển tiếp từ tuổi trung niên sang tuổi già, khi chức năng buồng trứng suy giảm và ngừng hoạt động. Cơ thể ngừng sản xuất hormone nội tiết tố, kinh nguyệt vĩnh viễn chấm dứt và cơ quan sinh dục dần teo nhỏ lại.

Trong giai đoạn này, nhiều phụ nữ gặp các triệu chứng như hay quên, lú lẫn và khó tập trung. Khoảng 41% phụ nữ phàn nàn về chứng hay quên trong thời kỳ mãn kinh, bên cạnh tình trạng lú lẫn và khó nói thành lời.

Mãn kinh và sự thay đổi trong não bộ

Các nghiên cứu đã phát hiện những biến đổi đáng kể trong cấu trúc và chức năng não bộ của phụ nữ ở giai đoạn này, bao gồm giảm thể tích não và giảm lưu lượng máu não.

Theo Angélica Rodríguez, nghiên cứu sinh tại Đại học Khoa học Sức khỏe Ponce (Puerto Rico): “Mãn kinh không chỉ là một quá trình nội tiết tố, mà còn là quá trình chuyển đổi của não bộ. Có những thay đổi về cấu trúc đã được ghi nhận rõ ràng.”

Một thập kỷ trước, phụ nữ chủ yếu phàn nàn về các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm. Nhưng gần đây, các triệu chứng về nhận thức được đề cập ngày càng nhiều, điều này có thể phản ánh sự gia tăng trong nghiên cứu khoa học và sự cởi mở hơn trong xã hội khi nói về mãn kinh.

Tuy vậy, khoa học thần kinh về thời kỳ mãn kinh vẫn là lĩnh vực còn thiếu kinh phí và cần thêm dữ liệu, theo chuyên gia Pauline Maki tại Đại học Illinois, Chicago.

Những thay đổi cụ thể trong não

Bài đánh giá của Rodríguez (tổng hợp 5 nghiên cứu lớn giai đoạn 2020–2024) cho thấy, não bộ phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh trải qua nhiều biến đổi đáng kể.

Cụ thể, thể tích vỏ não giảm, ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ, xử lý thông tin và các chức năng nhận thức khác. Chất trắng – hệ thống kết nối giữa các tế bào thần kinh – cũng suy giảm, làm gián đoạn sự truyền tín hiệu trong não. Lưu lượng máu não giảm khiến việc cung cấp oxy và dinh dưỡng cho tế bào bị hạn chế.

Đáng chú ý, hồi hải mã, vùng não chịu trách nhiệm về trí nhớ và định hướng không gian, có xu hướng co lại, trong khi mật độ thụ thể estrogen tăng, một phản ứng bù trừ tự nhiên, nhưng paradox thay, lại liên quan đến suy giảm trí nhớ và nhận thức theo thời gian.

Độ tuổi mãn kinh cũng là yếu tố quan trọng. Phụ nữ mãn kinh sớm (trước 47 tuổi) có nguy cơ cao hơn bị tổn thương vi mạch trong chất trắng so với người mãn kinh muộn (sau 55 tuổi).

Những thay đổi này là do hormone hay do lão hóa?

Một câu hỏi then chốt đặt ra: Liệu những biến đổi trong não là do sự thay đổi hormone, hay chỉ đơn thuần là hệ quả của quá trình lão hóa?

Thực tế, thể tích não của con người bắt đầu giảm sau 35 tuổi và tăng tốc sau 60 tuổi. Tuy nhiên, nghiên cứu trên tạp chí Scientific Reports cho thấy những thay đổi não trong thời kỳ mãn kinh không xảy ra ở nam giới cùng độ tuổi, gợi ý rằng yếu tố hormone đóng vai trò đáng kể.

Ngược lại, một thí nghiệm khác trình bày tại hội nghị mãn kinh gần đây lại cho thấy giai đoạn mãn kinh không ảnh hưởng đáng kể đến thể tích não. Theo đó, sự co rút vỏ não chủ yếu liên quan đến tuổi tác.

Các bằng chứng hiện nay cho thấy thời kỳ mãn kinh có thể đi kèm với những thay đổi sinh học thực sự trong não bộ, ảnh hưởng đến trí nhớ và nhận thức. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa nội tiết tố, lão hóa và cấu trúc não vẫn còn nhiều điều chưa sáng tỏ.

Các chuyên gia nhấn mạnh rằng cần nghiên cứu sâu hơn và tài trợ nhiều hơn cho lĩnh vực này để hiểu rõ hơn não bộ phụ nữ thay đổi như thế nào trong giai đoạn quan trọng của cuộc đời.

NHI KHANH

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/doi-song/nhung-gi-xay-ra-voi-nao-cua-ban-trong-thoi-ky-man-kinh-179137.html