Những 'hạt vàng' hữu nghị từ Đồng bằng sông Cửu Long trên cánh đồng Cuba

2 giờ trướcBài gốc

Ảnh minh họa. (Nguồn: Việt Hùng/TTXVN)

Sau hơn 20 năm (2002-2025) triển khai Dự án hợp tác Việt Nam-Cuba phát triển sản xuất lúa gạo tại Cuba (gọi tắt là Dự án), nhiều giống lúa VIBA (viết tắt của Việt Nam và Cuba) đã được các kỹ sư nông nghiệp hai nước nghiên cứu thành công, giúp đất nước anh em từng bước tự chủ về an ninh lương thực.

Trong số các giống lúa được triển khai canh tác rộng rãi trên những cánh đồng ở Cuba có 3 giống lúa đến từ Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long được Cuba là: OM6976, OM5451, OM8017.

Đây là những giống lúa được Tiến sỹ Trần Thị Cúc Hòa và các cộng sự chọn tạo ra.Trong quá trình thực hiện Dự án, từ năm 2019, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam (VAAS) đã chuyển giao 25 giống lúa sang Cuba để khảo nghiệm trên nhiều vùng sinh thái khác nhau trên khắp mọi miền đất nước Cuba trải dài từ miền Đông cho đến miền Tây.

Sau quá trình đánh giá nghiêm ngặt, vào tháng 6/2025, 4 giống lúa của Việt Nam đã được công nhận đưa vào sản xuất đại trà trên đất nước Cuba là: OM8017, OM6976, OM5451và LTH31.

Các giống lúa này nổi bật nhờ năng suất cao, khả năng chống chịu sâu bệnh cao và thích nghi với điều kiện khí hậu bất lợi của Cuba như nắng nóng và mưa nhiều.

Bên cạnh đó, chất lượng gạo của các giống lúa này phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng.

Để thuận lợi trong phổ biến và thương mại hóa, phía Cuba đã đặt tên mới cho các giống được công nhận là: VIBA17, VIBA76 , VIBA51 và VIBA31.

Báo cáo của Viện nghiên cứu Cây có hạt Cuba tại Hội chợ trực tuyến quốc tế lần thứ 5 về đa dạng sinh học nông nghiệp và thực phẩm từ ngày 11-16/10 cho thấy giống lúa VIBA17 cho năng suất vụ Đông đạt 8,28 tấn/ha và vụ Xuân đạt 7,13 tấn/ha; giống VIBA76 cho năng suất vụ Đông đạt 9,14 tấn/ha và vụ Xuân đạt 7 tấn/ha; giống VIBA51 cho năng suất vụ Đông đạt 7,18 tấn/ha và vụ Xuân đạt 5,56 tấn/ha.

Là một trong số 15 chuyên gia của Việt Nam tham gia giai đoạn 5 của Dự án, Tiến sỹ Trần Vũ Hải (Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long) thông tin, thực tế cho thấy 3 giống lúa VIBA17, VIBA76, VIBA51 đã thể hiện năng suất vượt trội và khả năng kháng bệnh cao khi được trồng khảo nghiệm tại các tỉnh Matanzas, Cienfuegos và Mayabeque.

Các giống lúa đạt năng suất trung bình 6,15 tấn/ha, gấp 3 lần năng suất trung bình toàn quốc của Cuba năm 2025 (2,12 tấn/ha).

Tiến sỹ Trần Vũ Hải chia sẻ, nhiều hộ nông dân tại tỉnh Matanzas, nơi có các giống lúa Việt Nam được trồng khảo nghiệm cho biết họ “ngạc nhiên và vui mừng” khi vụ mùa thử nghiệm cho năng suất cao hơn 20-30% so với giống địa phương.

Điều đáng chú ý, các giống lúa VIBA17, VIBA76,VIBA51 chỉ có thời gian sinh trưởng từ 100-110 ngày, ngắn hơn so với các giống lúa bản địa Cuba vốn thường mất 120-125 ngày để thu hoạch.

Sự rút ngắn thời gian sản xuất giúp nông dân Cuba có thể giảm được chi phí canh tác, giảm bớt rủi ro thất thoát năng suất khi phải đối mặt với điều kiện thời tiết bất lợi.

Đồng thời tăng được số vụ gieo trồng trong năm và nâng cao hiệu quả sử dụng đất đai.

Một năm gắn bó với những “cánh đồng hữu nghị” trên quốc đảo vùng Caribe, Tiến sỹ Trần Vũ Hải nhận thấy, canh tác lúa ở Cuba gặp nhiều khó khăn do thiếu nguyên liệu, nhiên liệu, máy móc, nhân công… phục vụ cho quá trình canh tác, sản xuất lúa.

Tuy nhiên, điều kiện canh tác của nước bạn rất “kỳ diệu” – đất đai phì nhiêu và mật độ sâu bệnh là không có. Ngoài ra, khí hậu của Cuba giống vùng Đồng bằng sông Cửu Long với hai mùa (mùa khô và mùa mưa).

Nhờ đó, rất thích hợp để canh tác, phát triển các giống lúa, đặc biệt là các giống lúa Việt Nam.

Ba giống lúa VIBA17, VIBA76, VIBA51 là thành quả nghiên cứu từ Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long, không chỉ chứng minh khả năng thích ứng đa vùng sinh thái của các giống lúa mà còn mở ra hướng đi mới trong việc đưa các giống lúa Việt Nam ra thế giới.

Thành công này chính là kết quả nỗi bật của Dự án hợp tác phát triển sản xuất lúa gạo Việt Nam-Cuba giai đoạn 5 (2019-2025).

Mặt khác, Dự án không chỉ mang ý nghĩa về nguồn lương thực của người dân Cuba từ hạt lúa Việt Nam mà còn là biểu tượng của tình bạn thủy chung son sắc góp phần làm đẹp thêm mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác toàn diện giữa hai quốc gia.

“Tên gọi VIBA được ghép từ VI (Việt Nam) và BA (Cuba), mang ý nghĩa biểu trưng cho sự kết nối trong công tác chọn giống lúa và là minh chứng cho tình hữu nghị truyền thống giữa hai quốc gia, sự hợp tác bền vững trong lĩnh vực nông nghiệp và nỗ lực cùng nhau hướng tới an ninh lương thực, phát triển bền vững. Giúp đỡ lẫn nhau, đó là trụ cột quan trọng trong quan hệ truyền thống giữa Việt Nam-Cuba,” Tiến sỹ Trần Vũ Hải khẳng định.

Triển khai từ năm 2002, Dự án hợp tác Việt Nam-Cuba phát triển sản xuất lúa gạo tại Cuba được triển khai tại 4 vùng sản xuất ở 11 tỉnh của Cuba, gồm: Matanzas, Mayabeque, Cienfuegos, Pinar del Rio, Artemisa, Villa Clara, Santi Spiritud, Ciego de Avila, Camaguey, Granma và Las Tunas.

Trong suốt 5 giai đoạn của Dự án, các chuyên gia Việt Nam và nông dân, doanh nghiệp Cuba đã hợp tác chặt chẽ, chia sẻ kiến thức, công nghệ và kinh nghiệm, giúp nâng cao năng lực nông nghiệp giúp Cuba tiến tới tự chủ lương thực. /.

(TTXVN/Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/nhung-hat-vang-huu-nghi-tu-dong-bang-song-cuu-long-tren-canh-dong-cuba-post1080760.vnp