Những ưu điểm của SGK chương trình mới được giáo viên đánh giá cao

5 giờ trướcBài gốc

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đặt cơ sở chung về quan điểm xây dựng chương trình, mục tiêu giáo dục phổ thông và mục tiêu của từng cấp học, yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực, kế hoạch giáo dục, định hướng nội dung giáo dục, phương pháp giáo dục và phương pháp đánh giá kết quả giáo dục,…; chương trình của các môn học, hoạt động giáo dục được xây dựng trên cơ sở chung đó.

Nhờ định hướng của chương trình mới, sách giáo khoa cũng có những thay đổi cơ bản: từ mô hình sách giáo khoa cung cấp kiến thức sang mô hình sách giáo khoa hướng dẫn cho giáo viên và học sinh tổ chức các hoạt động dạy học, thông qua đó phát triển năng lực và phẩm chất người học.

Từ thực tế triển khai việc dạy và học theo sách giáo khoa chương trình mới cho thấy chủ trương “một chương trình, nhiều sách giáo khoa” đã tạo ra những thuận lợi cho giáo viên và học sinh.

Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã ghi nhận những chia sẻ của giáo viên phổ thông - người trực tiếp sử dụng sách giáo khoa vào trong quá trình giảng dạy theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Sách giáo khoa đảm bảo tích hợp kiến thức nội môn và liên môn theo chủ đề

Với sách giáo khoa môn Sinh học lớp 11 của Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống, cô Nguyễn Thị Hồng Liên - giáo viên dạy môn Sinh học Trường Trung học phổ thông Cẩm Lý (tỉnh Bắc Giang) cho biết, sách giáo khoa môn Sinh học lớp 11 có ưu điểm nổi trội là phù hợp với năng lực của học sinh địa phương.

“Sách giáo khoa môn Sinh học lớp 11 trình bày hấp dẫn, cân đối, hài hòa, sử dụng ngôn ngữ phù hợp đặc điểm tâm lý lứa tuổi cấp học và đặc trưng của môn học. Đặc biệt, nội dung sách giáo khoa đảm bảo tính khoa học, hiện đại, thiết thực, dễ sử dụng, thuận lợi cho việc triển khai hoạt động dạy và học, đảm bảo các yêu cầu cần đạt của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Đặc biệt, sách giáo khoa môn Sinh học lớp 11 Bộ Kết nối tri thức với cuộc sống sử dụng phương pháp nghiên cứu sơ đồ hóa, giúp thuận lợi cho việc hình thành kiến thức của học sinh ở mỗi chương. Bên cạnh đó, ngôn ngữ sử dụng trong sách giáo khoa thể hiện được nét trong sáng, dễ hiểu và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh”, cô Liên chia sẻ.

Ảnh minh họa: Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam

Nhận xét về các câu hỏi, bài tập, hoạt động trong sách giáo khoa môn Sinh học lớp 11 của Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống, cô Liên cho hay, sách giáo khoa có câu hỏi nhằm phát huy khả năng sáng tạo, hứng thú tìm tòi kiến thức mới của học sinh và biết cách ứng dụng kiến thức vào thực tiễn.

Sách giáo khoa môn Sinh học lớp 11 của Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống được biên soạn theo hướng mở, tạo điều kiện cho các nhà trường và địa phương có thể lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục địa phương hoặc thay đổi linh hoạt các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học sao cho phù hợp nhất theo từng đối tượng học sinh, cũng như điều kiện, cơ sở vật chất của nhà trường.

Ví dụ như trong sách giáo khoa có các bài về: Thực hành trao đổi nước và khoáng ở thực vật; Miễn dịch ở người và động vật; Thực hành cảm ứng ở thực vật; Thực hành quan sát quá trình biến thái ở động vật;…

Ngoài ra, theo cô Liên, sách giáo khoa môn Sinh học lớp 11 Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống cũng xây dựng các mục Em có biết, Khoa học và đời sống,... Từ đó, có thể giúp xây dựng văn hóa đọc cho học sinh, kích thích sự ham học hỏi và tư duy khám phá, tìm hiểu khoa học và đồng thời giải quyết các vấn đề có liên quan đến thực tiễn cuộc sống.

Cũng theo chia sẻ của cô Liên, sách giáo khoa môn Sinh học lớp 11 của Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống có thể hỗ trợ giáo viên đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá.

Cụ thể, nội dung sách giáo khoa được phân chia theo các chủ đề/bài học rõ ràng và được thiết kế, trình bày bằng các hoạt động đa dạng, tạo điều kiện cho giáo viên có nhiều phương án lựa chọn hình thức tổ chức và phương pháp dạy học tích cực.

Sách giáo khoa môn Sinh học lớp 11 của Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống đảm bảo tích hợp kiến thức nội môn và liên môn theo các chủ đề, giúp giáo viên dạy học tích hợp, gắn kết với thực tiễn cuộc sống; đảm bảo tính phân hóa, giúp giáo viên phát triển tối đa tiềm năng vốn có của mỗi học sinh.

Hình thức thể hiện của sách có phần đa dạng, thuận lợi cho giáo viên lựa chọn công cụ đánh giá mức độ cần đạt về phẩm chất và năng lực của học sinh. Chưa kể, cấu trúc sách giáo khoa cũng thuận tiện cho nhà trường, tổ chuyên môn trong xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh phù hợp với kế hoạch giáo dục, hoạt động giáo dục của nhà trường theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh.

Nhận xét thêm về sách giáo khoa môn Sinh học lớp 11 Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống, cô Liên cho rằng, sách phù hợp với điều kiện của nhà trường và tình hình kinh tế xã hội ở địa phương.

“Một số bài học trong sách giáo khoa môn Sinh học lớp 11 của Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống được trình bày dưới dạng tiếp cận quan điểm tìm tòi - khám phá, tạo điều kiện để giáo viên và nhà trường có thể khai thác và sử dụng các phương thức tổ chức dạy học hiện đại như: dạy học thực hành, dạy học dựa trên giải quyết vấn đề, dạy học bằng dự án, dạy học dựa trên trải nghiệm, khám phá; dạy học phân hóa,…

Hình thức tổ chức dạy học được thể hiện và gợi ý trong sách rất rõ ràng, đa dạng. Nhìn vào nội dung và cấu trúc bài học được gợi ý trong sách, giáo viên có thể tổ chức dạy học trong lớp kết hợp dạy học ngoài lớp, tham quan,… và học sinh sẽ có cơ hội được trải nghiệm trong các hoạt động thực hành, gắn với thực tiễn cao”, cô Liên chia sẻ.

Lấy ví dụ như: thực hành tưới nước chăm sóc cây, thực hành trồng cây thủy canh, khí canh; xây dựng chế độ ăn uống khoa học, các bệnh về hệ tiêu hóa và cách phòng tránh; vận dụng các hiểu biết về hô hấp, tuần hoàn, miễn dịch, bài tiết để bảo vệ hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, hệ miễn dịch, hệ bài tiết, hệ thần kinh và phòng tránh các bệnh liên quan; ứng dụng tập tính ở động vật trong thực tiễn; thực hành bấm ngọn, tỉa cành, xử lí kích thích tố và tính tuổi cây;...

Ngoài ra, sách giáo khoa môn Sinh học lớp 11 của Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống cũng tăng cường tổ chức cho học sinh tham gia hoạt động trải nghiệm thông qua các bài học gợi ý tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động điều tra, tìm hiểu tài liệu, internet, hỏi bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng, khảo sát, thu thập thông tin,… Các hoạt động này hướng tới tạo cơ hội cho các em tham gia rèn luyện và phát triển năng lực tự chủ và tự học; giao tiếp và hợp tác; đặc biệt là năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học vào thực tiễn cuộc sống.

Coi trọng tính khoa học, tính thực tiễn

Một trong những ưu điểm của sách giáo khoa Sinh học lớp 11 của Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống mà cô Liên chỉ ra là sách được biên soạn theo cấu trúc: Phần - Chương - Bài, nội dung các bài không có chỗ cho học sinh viết, vẽ. Do đó, sách giáo khoa có thể sử dụng được lâu dài. Hơn nữa, danh mục thiết bị, đồ dùng dạy học đi kèm với sách giáo khoa đảm bảo phù hợp, chất lượng và giá thành hợp lý.

Nguồn ảnh: Thủy Tiên

Chia sẻ với phóng viên, một nữ giáo viên dạy môn Địa lý tại một trường trung học phổ thông cho biết, sau một thời gian sử dụng sách giáo khoa Địa lý của Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống, giáo viên này nhận thấy có nhiều ưu điểm.

“Với sách giáo khoa Địa lý Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống, giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh có thể nắm được yêu cầu cần đạt; nội dung vận dụng cuối mỗi bài giúp học sinh phát huy được tính tự học. Đặc biệt, đối với học sinh, sách giáo khoa Địa lý tạo điều kiện cho học sinh rèn luyện kĩ năng thực hành nghiên cứu địa lý và vận dụng tri thức đã học góp phần định hướng nghề nghiệp và bảo vệ môi trường sống”, giáo viên chia sẻ.

Theo giáo viên này, sách giáo khoa Địa lý của Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống kết hợp hài hòa giữa nội dung và hình thức, giữa kênh chữ với kênh hình, coi trọng tính khoa học, tính thực tiễn, trực quan và tính thẩm mĩ.

Kênh hình trong sách được thiết kế với màu sắc hài hòa, hình ảnh sinh động, hấp dẫn. Kênh chữ mạch lạc, trong sáng, gần gũi, chính xác về tri thức và phù hợp với sự phát triển tâm sinh lí và mức độ nhận thức của học sinh lớp 12. Đồng thời tạo điều kiện cho học sinh rèn luyện kĩ năng thực hành nghiên cứu địa lý và vận dụng tri thức đã học góp phần định hướng nghề nghiệp và bảo vệ môi trường sống.

Đặc biệt, với sách giáo khoa điện tử đã tích hợp công nghệ giúp các em có cơ hội được tiếp cận với tài liệu trực tuyến, đa phương tiện hoặc trên các ứng dụng giáo dục,… Sách giáo khoa điện tử giúp cho học sinh có môi trường học tập thú vị và hấp dẫn hơn.

Nhằm tăng hiệu quả sử dụng sách giáo khoa Địa lý Bộ sách Kết nối tri thức, giáo viên này chia sẻ kinh nghiệm, bản thân giáo viên cần chủ động, sáng tạo trong tổ chức dạy học và giáo dục, không nhất thiết phải tuân thủ hoàn toàn như trong sách giáo khoa.

Thời lượng của một chủ đề/bài học trong sách giáo khoa chỉ là dự kiến, giáo viên cần căn cứ vào yêu cầu cần đạt của chương trình, đối tượng học sinh và điều kiện của nhà trường để sắp xếp thời lượng cho mỗi chủ đề và toàn bộ môn học một cách phù hợp và khoa học.

Ngoài sách giáo khoa đã được phê duyệt để dạy học trong trường của mình, giáo viên có thể sử dụng các bộ sách giáo khoa khác để tham khảo, xây dựng kế hoạch dạy học và tổ chức dạy học ở một số chủ đề cụ thể nếu cần thiết.

Cần xây dựng, quản lý và thực hiện chương trình giáo dục một cách thống nhất nhưng mềm dẻo, linh hoạt (nhà trường được tự chủ trong việc xây dựng kế hoạch giáo dục hàng năm cho phù hợp với điều kiện cụ thể).

Ngọc Mai

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/nhung-uu-diem-cua-sgk-chuong-trinh-moi-duoc-giao-vien-danh-gia-cao-post246433.gd