Những vấn đề đặt ra với nhiếp ảnh trong kỷ nguyên mới

2 giờ trướcBài gốc

Nhiếp ảnh trước thách thức về "tính chân thực"

NSNA Trần Thị Thu Đông, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên mới, nhiếp ảnh Việt Nam đang phải đối diện với hai nghịch lý.

Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam Trần Thị Thu Đông phát biểu đề dẫn tại hội thảo

Một là, cuộc “đại hồng thủy” của hình ảnh. Sự phổ cập của điện thoại thông minh khiến bất kỳ ai cũng có thể là người chụp ảnh. Không còn ranh giới giữa một bức ảnh (photo) và một tác phẩm nhiếp ảnh (photograph). "Khi kỹ thuật trở nên dễ dàng, vai trò và vị thế của nghệ sĩ nhiếp ảnh chuyên nghiệp, người sáng tạo bằng tư duy, cảm xúc và tầm văn hóa, sẽ được định vị lại như thế nào?", NSNA Trần Thị Thu Đông đặt câu hỏi.

Hai là, sự thách thức của "tính chân thực". Bản chất cốt lõi, sức mạnh nền tảng của nhiếp ảnh là tính hiện thực, tính chứng thực. Ngày nay, các công cụ AI tạo sinh (Generative AI) có thể tạo ra những hình ảnh “giống như thật” nhưng lại hoàn toàn không bắt nguồn từ một khoảnh khắc hiện thực nào. Điều này không chỉ làm xói mòn niềm tin của công chúng, mà còn đặt ra câu hỏi triết học: Nhiếp ảnh sẽ là gì nếu nó không còn là chứng nhân của sự thật?

Theo NSNA Phạm Tiến Dũng, trong kỷ nguyên bùng nổ hình ảnh, nhiếp ảnh đang chuyển mình mạnh mẽ từ công cụ ghi chép hiện thực sang ngôn ngữ phản ánh tư tưởng, cảm xúc và bản thể con người.

Hội thảo “Nhiếp ảnh Việt Nam - Những vấn đề đặt ra trong Kỷ nguyên mới” sáng 9/11 tại Hà Nội

Nếu trước đây, chiếc máy ảnh là công cụ “ghi lại hiện thực”, thì nay, nhiếp ảnh đã trở thành ngôn ngữ của bản thể, nơi mỗi cú bấm máy là một tuyên ngôn về nhận thức, công nghệ và tâm hồn.

Nghệ thuật nhiếp ảnh tương lai sẽ không chỉ là “nghệ thuật của ánh sáng” mà là “nghệ thuật của rung động”, nơi người chụp trở thành chủ thể năng lượng sáng tạo và cộng hưởng nhân văn.

Ảnh không còn giới hạn trong khung hình vật lý. Drone, camera 360°, AI và công nghệ thực tế ảo đang tái định nghĩa “góc nhìn”. Nhiếp ảnh đương đại hướng đến tần số cảm xúc. Một bức ảnh đẹp chưa chắc rung động; chỉ khi người chụp đạt trạng thái cộng hưởng nội tâm thì ảnh mới có linh hồn. "Đây là thách thức và cũng là cơ hội cho nhiếp ảnh Việt Nam thời gian tới", NSNA Phạm Tiến Dũng khẳng định.

Làm chủ công nghệ, nâng cao trình độ

Trước thực tế phát triển mạnh mẽ của công nghệ kỹ thuật số và việc thay đổi cách thức sáng tạo, sản xuất, phân phối ảnh, NSNA Phạm Tiến Dũng đề xuất một số giải pháp cho nhiếp ảnh thời gian tới.

Theo ông, các nhiếp ảnh gia cần làm chủ công cụ, phần mềm mới, đồng thời đối mặt với thách thức về bản quyền, bảo vệ tác phẩm trong môi trường số. Nhu cầu về nhiếp ảnh ngày càng tăng, tạo ra thị trường tiềm năng cho các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp. Tuy nhiên, cần xây dựng hệ thống tiêu chuẩn, quy định rõ ràng để bảo đảm chất lượng, bảo vệ quyền lợi của cả người sáng tạo và người tiêu dùng.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực bằng việc tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho các nhiếp ảnh gia, đặc biệt là thế hệ trẻ. Khuyến khích các nhiếp ảnh gia tham gia các khóa học, hội thảo, triển lãm quốc tế để học hỏi kinh nghiệm, nâng cao trình độ.

NSNA Phạm Tiến Dũng phát biểu tại hội thảo

Đầu tư vào công nghệ và cơ sở vật chất với việc trang bị các thiết bị, phần mềm hiện đại để hỗ trợ quá trình sáng tạo, sản xuất ảnh.

Xây dựng các phòng trưng bày, studio chuyên nghiệp để giới thiệu, quảng bá tác phẩm.

Xây dựng môi trường nhiếp ảnh như tổ chức các cuộc thi, triển lãm, festival nhiếp ảnh để tạo sân chơi, giao lưu cho các nhiếp ảnh gia...

Các nghệ sĩ nhiếp ảnh tại hội thảo

NSNA Vũ Huyến bổ sung, cần mở rộng quan hệ hợp tác với các tổ chức, hiệp hội nhiếp ảnh quốc tế để trao đổi kinh nghiệm, quảng bá nhiếp ảnh Việt Nam ra thế giới. Tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa, triển lãm ảnh chung với các nước để tăng cường sự hiểu biết, gắn kết.

Đặc biệt, cần nâng cao hiệu quả tài trợ, đầu tư sáng tác nhờ xã hội hóa, tự vận động, không ỷ lại vào ngân sách Nhà nước. Sử dụng công nghệ mới một cách hợp lý, đúng chỗ, không quá lệ thuộc vào kỹ thuật.

“Khuyến khích các nhiếp ảnh gia tìm tòi, thử nghiệm các phong cách, kỹ thuật mới, sáng tạo ra những tác phẩm độc đáo, mang tính đột phá, gây ấn tượng mạnh mẽ với công chúng”, NSNA Vũ Huyến nhấn mạnh.

Hương Sen

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/nhung-van-de-dat-ra-voi-nhiep-anh-trong-ky-nguyen-moi-10395008.html