Tối ưu hóa khả năng bảo tồn, quảng bá
Sau khi sáp nhập ba tỉnh Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình, vùng đất Ninh Bình mới không chỉ mở rộng về địa lý mà còn trở nên giàu có hơn về chiều sâu văn hóa.
Theo thống kê, sau khi sáp nhập, Ninh Bình có kho tàng di sản văn hóa đặc sắc với gần 5.000 di tích đã được kiểm kê, trong đó có 8 Di tích quốc gia đặc biệt và 33 Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia...
Trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0 lan tỏa mạnh mẽ, chuyển đổi số lĩnh vực văn hóa, trong đó số hóa di sản văn hóa được ngành Văn hóa Ninh Bình xem là giải pháp tối ưu hóa khả năng lưu trữ, quản lý, bảo tồn, khai thác, quảng bá, nâng tầm giá trị di sản theo hướng bền vững.
Các di sản của Ninh Bình được tăng cường quảng bá trên nền tảng số. Ảnh chụp màn hình
Trước đó, thực hiện Chương trình số hóa Di sản văn hóa Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030, Sở Văn hóa và Thể thao Ninh Bình đã triển khai xây dựng hệ thống quản lý thông tin, tạo lập cơ sở dữ liệu cho các hiện vật tiêu biểu tại Bảo tàng tỉnh. Đồng thời, hoàn thiện đề cương, dự toán chi tiết cho nhiệm vụ số hóa toàn diện di sản văn hóa vật thể và phi vật thể trên địa bàn. Công tác tuyên truyền, hướng dẫn các địa phương, đơn vị cũng được đẩy mạnh nhằm lan tỏa nhận thức và hành động đồng bộ.
Tại Trung tâm Bảo tồn di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư, nơi lưu giữ khoảng 1.000 hiện vật quý, trong đó có 5 bảo vật quốc gia và 50 bản sắc phong qua các triều đại, công nghệ đã được ứng dụng trong công tác bảo tồn.
Nhiều hiện vật quý trước đây chỉ được lưu trữ nay đã được số hóa và bước đầu trình chiếu những hoa văn đặc sắc tại Nhà trưng bày “Di sản văn hóa thời Đinh - Tiền Lê”. Điều này giúp du khách tiếp cận hiện vật dễ dàng và sinh động hơn.
Tại Quần thể danh thắng Tràng An - Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới - chuyển đổi số cũng được đẩy mạnh. Theo đó, các giá trị địa chất, thẩm mỹ và văn hóa của Tràng An được số hóa thành dữ liệu chi tiết, giới thiệu tới đông đảo công chúng trên nền tảng số. Khách tham quan quét mã QR truy cập tìm hiểu thông tin về di sản, nâng cao trải nghiệm.
Cùng với ngành Văn hóa, Tỉnh đoàn Ninh Bình đã xây dựng mô hình “Số hóa các địa chỉ đỏ” tại phường Tây Hoa Lư. Thông qua việc gắn mã QR tại các di tích lịch sử, văn hóa, du khách chỉ cần một thao tác quét đơn giản bằng điện thoại thông minh là có thể tiếp cận thông tin đa chiều về di tích.
Đến nay, đã có 10 điểm quét mã QR được triển khai tại Khu du lịch sinh thái Tràng An, Tam Cốc - Bích Động và Cố đô Hoa Lư, tạo nên sự kết nối hài hòa giữa bảo tồn di sản và phát triển kinh tế - xã hội.
Đẩy mạnh số hóa di sản
Đại diện Sở Văn hóa và Thể thao Ninh Bình cho biết, thời gian tới sẽ tiếp tục tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương đẩy mạnh số hóa một cách đồng bộ các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể nhằm đạt mục tiêu chung trong Chương trình Số hóa di sản văn hóa Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030.
Các điểm quét mã QR tại Khu du lịch sinh thái Tràng An, Tam Cốc - Bích Động và Cố đô Hoa Lư giúp du khách tìm hiểu giá trị di sản
Bên cạnh đó, tạo lập cơ sở dữ liệu về di sản văn hóa vật thể và phi vật thể trên địa bàn tỉnh; tuyên truyền, phổ biến các chương trình, đề án về chuyển đổi số trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Đồng thời, tiếp tục kiểm kê lại các di sản, di tích trên địa bàn tỉnh, cập nhật hệ thống các di sản, di tích vào phần mềm quản lý của ngành; nhằm xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa trên nền tảng công nghệ số thống nhất, phục vụ công tác lưu trữ, quản lý, nghiên cứu, bảo tồn, khai thác, quảng bá di sản, thúc đẩy phát triển du lịch bền vững.
Song song đó, tỉnh sẽ chú trọng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đầu tư kinh phí thường xuyên và bảo đảm vận hành hệ thống lưu trữ số, thiết bị chuyên dụng phục vụ số hóa.
Đây là nền tảng để Ninh Bình không chỉ bảo tồn di sản hiệu quả mà còn phát triển du lịch hiện đại, bền vững, góp phần giáo dục truyền thống, lịch sử và văn hóa cho thế hệ trẻ.
Thảo Nguyên