Mới đây, Văn phòng UBND TP.HCM đã có thông báo kết luận của Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường về tháo gỡ vướng mắc trong thực hiện dự án giải quyết ngập do triều khu vực TP.HCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu giai đoạn 1 (dự án ngăn triều 10.000 tỉ).
Cống ngăn triều Mương Chuối (huyện Nhà Bè).
Quyết tâm gỡ khó cho dự án
Trong thông báo mới nhất, Phó Chủ tịch UBND TP Bùi Xuân Cường đã giao nhiệm vụ cụ thể cho từng sở, ngành trong việc thực hiện, tháo gỡ vướng mắc của dự án ngăn triều 10.000 tỉ đồng. Nổi bật trong đó là TP.HCM sẽ đàm phán, ký phụ lục hợp đồng BT và điều chỉnh phương thức thanh toán dự án này.
Đây là tín hiệu đáng mừng, thắp lên nhiều hy vọng dự án sớm hoàn thành, nhất là đối với những hộ dân sống bên cạnh dự án.
Các dự án chống ngăn triều vẫn đang chờ được tháo gỡ khó khăn.
Dù đã gần 80 tuổi, ông Sáu Hữu (sinh năm 1946) vẫn nhớ ngày khởi công dự án cống điều tiết Phú Định (quận 8) vào giữa năm 2016, ông hy vọng các khó khăn của dự án sớm được giải quyết để dự án có thể tái khởi động, hoàn thành càng sớm càng tốt để ổn định đời sống người dân.
Ở phía Nam TP, cống ngăn triều Tân Thuận (quận 4 và quận 7) cũng được kỳ vọng là giải pháp ngăn triều từ sông Sài Gòn vào kênh Tẻ, kênh Đôi, kênh Tàu Hủ - Bến Nghé, giúp người dân quận 7, quận 4 và quận 8 thoát cảnh ngập nước.
Cống ngăn triều Tân Thuận (quận 7).
Dự án mắc kẹt bao nhiêu năm là bấy nhiêu năm người dân trên đường Trần Xuân Soạn mong chờ công trình sớm về đích để không phụ lòng người dân đã chờ đợi gần một thập kỉ qua. Bà Hiểu Lam (quận 7) cũng hy vọng dự án hoàn thành và phát huy hiệu quả ngăn triều, chống ngập, nhất là khu vực đường Trần Xuân Soạn thường xuyên chịu ảnh hưởng khi triều lên,
Có tổng cộng 6 cống ngăn triều.
Giải pháp tháo gỡ những vướng mắc
Trao đổi với PV PLO, TS Nguyễn Hữu Nguyên - Hội viên Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, cho biết thời gian qua TP.HCM đã có nhiều nỗ lực để “đánh thức” dự án ngăn triều 10.000, song còn nhiều trở ngại.
"Cho đến nay, vấn đề khơi thông không chỉ riêng một cơ quan, một bộ phận nào mà đã đến lúc cần sự hợp lực của cả một hệ thống, các đơn vị liên quan cùng ngồi lại bàn bạc, xâu chuỗi lại các vấn đề từ lúc hình thành dự án đến hiện tại để tìm ra gốc rễ của những vướng mắc, những khó khăn" - ông Nguyên cho biết.
Ông Nguyên cho rằng, có thể vướng mắc của dự án ngăn triều này nằm ở sự phối hợp của các cơ quan, các đơn vị trong việc triển khai. Mỗi dự án đều trải qua quy trình cụ thể, nhất quán, song trong xuyên suốt chặng đường đó có thể đã phát sinh một số vướng mắc.
"Dự án làm đúng quy trình, nhưng từng bước trong quy trình sẽ nảy sinh khúc mắc, cơ quan chuyên môn cần tính toán được hết các kịch bản để đưa ra biện pháp khắc phục", ông Nguyên nói.
Cống ngăn triều Bến Nghé (quận 1).
Còn TS Võ Kim Cương - nguyên phó Kiến trúc sư trưởng TP.HCM, nhận định TP đang ngày càng nhận thức được rõ ràng những vướng mắc của dự án ngăn triều 10.000 tỉ để có những bước “chuyển động” sau nhiều năm đứng yên.
Để tìm ra giải pháp dứt điểm cho vấn đề này cần phải nghiên cứu kỹ càng thực trạng cả về pháp lý, kỹ thuật, các trạng thái của dự án ngăn triều quy mô lớn của TP, tài chính và cả về các bước thực hiện cũng phải xác định rõ thông qua các hợp đồng và TP.HCM đang đi đúng hướng.
“Từ các bước đi trên, TP.HCM cần quyết tâm hơn nữa để dứt khoát dự án này phải có định hạn, có mốc thời gian hoàn thành. Việc kéo dài không chỉ gây lãng phí về tiền bạc cho TP mà thiệt hại lớn nhất không thể tính được thuộc về phía người dân và sự phát triển chung của toàn TP” – ông Cương nói.
Người dân mong dự án sớm hoàn thành.
Cùng quan điểm, KTS Khương Văn Mười - nguyên Phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho biết việc TP.HCM đang tập trung tháo gỡ các vướng mắc cho dự án chống ngập 10.000 tỉ đồng là một tín hiệu đáng mừng.
"Trong bối cảnh TP thường xuyên ngập do mưa và triều cường thì đây là giải pháp được kỳ vọng sẽ giải quyết được được tình trạng này, ổn định đời sống người dân", ông Mười nhận định.
Vào cuối năm ngoái, Công ty CP Trung Nam Đầu tư Xây dựng Trung Nam (Trung Nam Group, nhà đầu tư dự án) cho biết, dự án gặp vướng mắc liên quan đến nguồn vốn để thi công hoàn thành công trình. Hiện tại dự án vẫn chưa thi công trở lại, chưa được nghiệm thu, vướng pháp lý nên vẫn còn cần tháo gỡ các khó khăn để dự án có thể hoàn thành.
TP.HCM nhiều lần kiến nghị gỡ khó cho dự án ngăn triều 10.000 tỉ đồng
Được khởi công năm 2016, dự án hướng đến mục đích ngăn triều, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu cho diện tích 750km2 với khoảng 6,5 triệu dân thuộc khu bờ hữu sông Sài Gòn và trung tâm thành phố. Công trình gồm 6 cống ngăn triều lớn: Bến Nghé, Tân Thuận, Phú Xuân, Mương Chuối, Cây Khô, Phú Định cùng 7,8km đê kè ven sông Sài Gòn... Hiện dự án đã hoàn thành hơn 95% khối lượng.
Sau khi tạm dừng dự án năm 2019, để hỗ trợ dự án, tháng 4-2021 Chính phủ ra nghị quyết số 40 chấp thuận cho thành phố tiếp tục thực hiện công trình theo cơ chế đặc thù. TP.HCM sau đó họp nhiều lần với các bên liên quan để tháo gỡ vướng mắc.
TP HCM cũng từng đưa ra phương án ủy thác ngân sách cho Quỹ đầu tư phát triển thành phố (HFIC) để đơn vị này cho nhà đầu tư vay và hoàn thành các hạng mục còn lại.
Tháng 9-2024, UBND TP.HCM có văn bản gửi Thủ tướng về kiến nghị tháo gỡ khó khăn cho dự án này. Vướng mắc đầu tiên là chưa xác định rõ thẩm quyền và trình tự thực hiện đối với dự án đang trong quá trình thực hiện có sự thay đổi, mà các nội dung thay đổi dẫn đến dự án thuộc tiêu chí dự án quan trọng quốc gia.
Khó khăn thứ hai là không có nguồn vốn để hoàn thành công trình. Nguyên nhân xuất phát từ việc Ngân hàng BIDV không đủ cơ sở để ký phụ lục hợp đồng tín dụng với Công ty TNHH Trung Nam BT 1547 để trình Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thực hiện gia hạn thời gian giải ngân tái cấp vốn.
Cuối năm 2024, TP.HCM tiếp tục có kiến nghị tháo gỡ khó khăn cho dự án này, ngay sau đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa có công văn yêu cầu các bộ, ngành tập trung tháo gỡ vướng mắc cho dự án.
NHƯ NGỌC - ĐÀO TRANG