Nỗ lực kiểm soát bệnh tăng huyết áp và đái tháo đường từ tuyến cơ sở

4 giờ trướcBài gốc

Khám sức khỏe người cao tuổi tại Trạm y tế xã Thạnh An.

Hướng đến mục tiêu quản lý, điều trị bệnh không lây nhiễm ngay từ cộng đồng, từ năm 2023, ngành y tế Thành phố Hồ Chí Minh đã khởi động chương trình WHO PEN, gói can thiệp thiết yếu về bệnh không lây nhiễm trong chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Sau hơn hai năm triển khai, chương trình đã mở rộng từ 43 trạm y tế ban đầu lên 193 trạm. Đây là bước tiến quan trọng, góp phần đưa dịch vụ y tế thiết yếu đến gần người dân, giảm tải cho tuyến trên và tăng cơ hội phát hiện, điều trị bệnh sớm.

Điểm sáng của chương trình là nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ y tế cơ sở thông qua tập huấn, đào tạo liên tục và ứng dụng công nghệ thông tin để theo dõi hiệu quả điều trị, nhắc lịch tái khám, giám sát từ xa và quản lý bệnh nhân.

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố, kết quả so với cuối năm 2024, số bệnh nhân đến khám và nhận thuốc tại các trạm y tế đã tăng rõ rệt. Trong đó, bệnh nhân tăng huyết áp tăng từ 7.727 lên 13.782 trường hợp; bệnh nhân đái tháo đường tăng từ 2.636 lên 4.362 trường hợp.

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Thùy Dương, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật cho biết: “Tỷ lệ bệnh nhân nhóm bệnh tăng huyết áp và nhóm đái tháo đường quay lại tái khám sau ba tháng đã tăng đáng kể. Điều này mang lại kết quả hơn 80% bệnh nhân đã duy trì được huyết áp ổn định, 70% kiểm soát tốt đường huyết”.

Cách phòng ngừa bệnh tăng huyết áp.

Không những vậy, số liệu của Bảo hiểm xã hội Thành phố cho thấy, trong sáu tháng đầu năm, lượng bệnh nhân khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại tuyến cơ sở tăng khoảng 30% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là minh chứng rõ nét về hiệu quả công tác chăm sóc sức khỏe từ cơ sở.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế, chương trình can thiệp thiết yếu về bệnh tăng huyết áp và đái tháo đường đã chứng minh vai trò quan trọng của tuyến y tế cơ sở trong chăm sóc sức khỏe ban đầu. Từ sự đầu tư đồng bộ về nhân lực, trang thiết bị, thuốc thiết yếu và công nghệ quản lý, mô hình WHO PEN hoàn toàn có thể nhân rộng và phát huy hiệu quả bền vững.

Khảo sát của các cơ sở y tế cũng chỉ rõ, bệnh tăng huyết áp thường ít được người bệnh nhận biết rõ bởi không có triệu chứng rõ rệt, không khám sức khỏe định kỳ và công tác giáo dục truyền thông về cao huyết áp chưa đầy đủ.

Tiến sĩ Lại Đức Trường, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chia sẻ thông tin.

Để nâng cao hiệu quả sàng lọc bệnh, Tiến sĩ Lại Đức Trường, cán bộ kỹ thuật thuộc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho rằng: “Cần xác định rõ vai trò của trạm y tế trong quản lý bệnh không lây nhiễm, điều chỉnh hướng dẫn chuyên môn phù hợp với thực tiễn cộng đồng và từng bước mở rộng danh mục bệnh được quản lý”.

Đây là những đề xuất cần thiết, bởi qua thực tế triển khai thời gian qua tại nhiều trạm y tế việc cung ứng thuốc còn chưa đồng bộ bởi nhiều nguyên nhân như thay đổi nhân sự phụ trách, khâu dự trù thuốc chưa kỹ càng hoặc người bệnh vẫn chưa được đưa vào quản lý tăng huyết áp và đái tháo đường. Cụ thể, trong tám tháng đầu năm 2025, trên địa bàn vẫn còn 8 trạm y tế chưa có bệnh nhân tăng huyết áp và 16 trạm chưa có bệnh nhân đái tháo đường.

Từ thực tiễn này, bác sĩ Dương nhấn mạnh: “Thời gian tới cần tăng cường nhân lực và tập huấn chuyên môn, củng cố thiết bị y tế và danh mục kỹ thuật được bảo hiểm y tế chi trả, bảo đảm cung ứng thuốc thiết yếu, mở rộng sàng lọc, đặc biệt là khám sức khỏe định kỳ cho người cao tuổi để phát hiện bệnh sớm”.

Bác sĩ tại Trạm y tế tư vấn sức khỏe cho người cao tuổi.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Tổ chức Y tế Thế giới và Đại học Y Dược Thành phố hỗ trợ kỹ thuật, mở rộng triển khai đến các trạm y tế mới.

Kết quả bước đầu của chương trình WHO PEN là minh chứng cho hiệu quả của chiến lược lấy y tế cơ sở làm nền tảng trong chăm sóc sức khỏe người dân. Sở Y tế Thành phố khẳng định, khi được quan tâm đầu tư đúng mức, trạm y tế sẽ trở thành “người gác cổng” vững chắc cho hệ thống y tế, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm gánh nặng bệnh tật và chi phí điều trị về sau.

Trong bối cảnh thành phố vừa mở rộng địa giới hành chính, việc nhân rộng mô hình quản lý bệnh không lây nhiễm tại cơ sở không chỉ là giải pháp y tế mà còn là chiến lược an sinh xã hội dài hạn, bảo đảm mọi người dân đều được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng, công bằng và liên tục.