Để người cao tuổi bớt cô đơn

4 giờ trướcBài gốc

Báo cáo mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy, cứ 6 người thì có một người rơi vào tình trạng cô đơn (chiếm 16,7%), và ở nhóm người cao tuổi, tỷ lệ này là 3/1 (cứ 3 người cao tuổi thì có một người cảm thấy cô đơn, tương đương 33,3%).

Các nghiên cứu y học hiện đại đã chỉ ra, sự cô đơn làm tăng nguy cơ trầm cảm, suy giảm nhận thức và thậm chí cả bệnh tim mạch. Một báo cáo của WHO gọi cô đơn là “mối đe dọa sức khỏe cộng đồng”.

Tại Việt Nam, khảo sát quốc gia về người cao tuổi cũng cho thấy cô đơn làm tăng nguy cơ trầm cảm. Nhóm phụ nữ, người rất cao tuổi và những người sống một mình có tỷ lệ cô đơn cao nhất.

Chúng ta thường tự hào với truyền thống “kính lão đắc thọ”, gia đình nhiều thế hệ sống cùng nhau. Nhưng thực tế đang thay đổi nhanh chóng. Đô thị hóa, di cư lao động, mô hình gia đình hạt nhân khiến nhiều cụ già phải sống một mình. Ở thành phố, không hiếm những cụ già không biết chuyện trò cùng ai. Ở nông thôn, nhiều ông bà có con cháu đi làm ăn xa, chỉ Tết mới gặp. Những khoảng trống ấy không phải ai cũng lấp đầy được.

Điều đáng lo là cô đơn không phải lúc nào cũng dễ nhận diện. Nhiều cụ vẫn đi chợ, vẫn ngồi quán cà phê đầu ngõ, nhưng trong lòng họ là một cảm giác trống trải.

Chính sách an sinh hiện nay mới chủ yếu tập trung vào trợ cấp tài chính và BHYT cho người cao tuổi, trong khi sức khỏe tinh thần và nhu cầu giao tiếp còn nhiều khoảng trống. Các mô hình câu lạc bộ hưu trí, nhà sinh hoạt cộng đồng chưa phủ kín, đặc biệt ở vùng nông thôn. Sự thiếu hụt nhân lực xã hội - những người có thể tổ chức hoạt động, kết nối và tư vấn - khiến nhiều sáng kiến chưa thể trở thành hiện thực.

Một số địa phương đã có những bước đi đáng chú ý. Chẳng hạn, tại Hà Nội, một số phường thí điểm mô hình “Điểm hẹn tuổi già”, nơi người cao tuổi có thể tham gia lớp tập dưỡng sinh, học đàn, hoặc đơn giản là uống trà với nhau. Ở TP.Hồ Chí Minh, các nhóm thiện nguyện tổ chức gọi điện định kỳ cho những cụ sống một mình để hỏi thăm.

Tại Quảng Ngãi, mới đây, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch thực hiện Đề án nhân rộng mô hình câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau trên địa bàn tỉnh đến năm 2035. Mục tiêu nhằm nâng cao trách nhiệm của hội viên, người cao tuổi trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách về bảo vệ, chăm sóc, phát huy vai trò người cao tuổi trong giai đoạn mới.

Nhưng để giải quyết tận gốc, thiết nghĩ cần có chiến lược quốc gia về phòng, chống cô đơn. Đó là sự kết hợp giữa chăm sóc y tế, hỗ trợ tinh thần và thúc đẩy các mạng lưới tình nguyện viên đến tận nhà trò chuyện cùng người cao tuổi.

Tại Hội nghị quán triệt 4 nghị quyết của Bộ Chính trị ngày 16/9 vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh sự cần thiết phải có giải pháp “chống cô đơn” cho người cao tuổi. Mô hình trung tâm dưỡng lão ban ngày “là hướng đi đúng, nhưng tiến độ triển khai còn chậm dù đã nhiều lần được đề cập”.

Tổng Bí thư mong muốn có những mô hình cụ thể, khuyến khích cả tư nhân tham gia thành lập trung tâm chăm sóc người cao tuổi, vì “buổi sáng con cháu đi học, đi làm, các cụ ở nhà rất cô đơn”. Các trung tâm có thể tổ chức đưa đón bằng ô tô, tạo điều kiện để người cao tuổi gặp gỡ bạn bè, đồng nghiệp cũ, tham gia sinh hoạt, thể thao, âm nhạc, văn hóa, văn nghệ.

Theo báo cáo điều tra dân số và nhà ở năm 2024 cho thấy, cả nước có khoảng 14,2 triệu người từ 60 tuổi trở lên, dự báo đến năm 2030 sẽ tăng gần 18 triệu. Do đó, để người cao tuổi bớt cô đơn, cần cả một mạng lưới yêu thương - từ chính sách đến cộng đồng, từ hệ thống y tế đến từng gia đình.

Và có lẽ, điều đầu tiên chúng ta có thể làm ngay hôm nay, là nhấc điện thoại, gọi cho bố mẹ, ông bà mình, và hỏi một câu đơn giản: “Hôm nay bố/mẹ/ông/bà có khỏe không?”.

HOÀNG ANH

Nguồn Quảng Ngãi : https://baoquangngai.vn/de-nguoi-cao-tuoi-bot-co-don-58156.htm