Khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) nói chung, TP. Cần Thơ nói riêng là vùng đất giàu tiềm năng, thuận lợi để doanh nghiệp đầu tư, phát triển. Hiện Nhật Bản có gần 200 dự án tại ĐBSCL với tổng vốn hơn 2,2 tỷ đô la, chiếm 10,5% FDI toàn vùng. Tuy vậy, ngoài vài dự án năng lượng lớn, phần lớn vốn Nhật Bản vào ĐBSCL vẫn nhỏ, tập trung quanh TP. HCM. Kết quả đầu tư, hợp tác từ các đối tác Nhật Bản vẫn chưa như mong muốn và chưa tương xứng với tiềm năng mà khu vực đang có.
Ông Trương Cảnh Tuyên - Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ phát biểu tại Diễn đàn
Tại Diễn đàn các chuyên gia cho rằng nguyên nhân chính nằm ở hạ tầng chưa đồng bộ, đặc biệt là giao thông và logistics; ngoài ra tiêu chuẩn chất lượng và chiến lược thị trường vẫn chưa được chú trọng, phát huy đồng bộ. Vậy làm thế nào để tháo gỡ những nút thắt ấy để thúc đẩy hợp tác giữa 2 bên hiệu quả hơn?
Về phía địa phương, ông Trương Cảnh Tuyên – Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ cho rằng cần thu hút công nghệ tiên tiến, vốn đầu tư và kinh nghiệm quản lý từ Nhật Bản để gia tăng giá trị sản phẩm. Cụ thể, chuẩn bị mặt bằng và hệ sinh thái khu/cụm công nghiệp - tiếp tục hoàn thiện quỹ đất, hạ tầng kỹ thuật, dịch vụ hỗ trợ; đặc biệt, thành phố đã dành quỹ đất 30ha hình thành Khu công nghiệp hữu nghị Việt Nam–Nhật Bản và thông tin sẵn sàng đón nhà đầu tư Nhật Bản. Đồng thời, tập trung kết nối đa phương thức, phát triển dịch vụ logistics gắn với chế biến, kho vận, phân phối để Cần Thơ thật sự trở thành điểm trung chuyển hiệu quả của vùng; Kích hoạt và vận dụng tốt các cơ chế, chính sách bảo đảm nhà đầu tư được hưởng đầy đủ ưu đãi theo quy định, tận dụng không gian chính sách từ Nghị quyết 45/2022/QH15 để tạo lợi thế cạnh tranh hợp pháp, minh bạch.
Ông Okabe Mitsutoshi - Trưởng Đại diện Văn phòng JETRO
Đại diện Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) chia sẻ về việc tăng cường liên kết và ứng dụng khoa học nhằm phát triển bền vững ĐBSCL trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Nhiều hoạt động hợp tác đã được triển khai thông qua dự án JICA-Đại học Cần Thơ, trong đó nhấn mạnh vai trò của trường đại học trong mô hình liên kết “3 nhà”: Nhà nước-Nhà trường-Nhà doanh nghiệp.
Ông Okabe Mitsutoshi - Trưởng Đại diện Văn phòng JETRO tại TP. HCM cũng chia sẻ tiềm năng hợp tác giữa doanh nghiệp Nhật và khu vực ĐBSCL trong lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản là rất lớn. Tuy vậy, JETRO vẫn gặp khó khi số doanh nghiệp Việt Nam chủ động liên hệ còn hạn chế. Ông hy vọng các doanh nghiệp mong muốn hợp tác sẽ chủ động kết nối hơn để thúc đẩy hợp tác đôi bên.
PGS.TS Trần Trung Tính - Hiệu trưởng Đại học Cần Thơ khẳng định diễn đàn mang tính thời sự và chiến lược dài hạn
Phát biểu bế mạc, PGS.TS Trần Trung Tính - Hiệu trưởng Đại học Cần Thơ khẳng định diễn đàn mang tính thời sự và chiến lược dài hạn. Các chia sẻ từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp Nhật và doanh nghiệp địa phương đã giúp phác họa bức tranh tổng thể về tiềm năng và thách thức của ĐBSCL. Nhà trường sẽ thiết kế chương trình đào tạo theo nhu cầu doanh nghiệp Nhật; mở rộng thực tập, đào tạo kép; nâng cao năng lực ngoại ngữ và kỹ năng nghề nghiệp, mong doanh nghiệp đồng hành trong đào tạo, đặt hàng nghiên cứu và tuyển dụng sinh viên.
Diễn đàn đã tháo gỡ nhiều khó khăn trong kết nối đầu tư giữa ĐBSCL - Nhật Bản
Bên cạnh đó, cùng thành phố cải thiện môi trường đầu tư là việc làm thường xuyên, có mục tiêu, có đo lường; sẵn sàng phối hợp với JETRO cùng cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản biến đề xuất thành các gói hành động cụ thể theo ngành và theo địa bàn. Từ đó, ngoài phát triển sản phẩm chế biến mang nhãn riêng AEON TOPVALU, do doanh nghiệp trong vùng ĐBSCL sản xuất mà lãnh đạo Đại học Cần Thơ cùng AEON Việt Nam, Công ty Thực phẩm và Nguyên liệu Takesho và Công ty Thực phẩm Takesho ký biên bản ghi nhớ vào giữa năm 2025, sẽ sớm có thêm sản phẩm “Made in Mekong” trong hệ thống siêu thị Nhật Bản như kỳ vọng.
Các đại biểu tham qua không gian trưng bày sản phẩm chất lượng cao tại Diễn đàn
Hồng Phương/VOV-ĐBSCL