Nợ xấu vẫn trong ngưỡng kiểm soát

2 giờ trướcBài gốc

Hiện tại, báo cáo tài chính quý III/2025 chưa công bố, nhưng báo cáo tài chính quý II/2025 đã công khai trước đó cho thấy, nợ xấu tại các ngân hàng niêm yết đang tăng lên, ông có nhận định gì về vấn đề này?

Ông Nguyễn Bá Hùng - chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam

Ở góc độ vĩ mô, tôi cho rằng, có 2 yếu tố có thể ảnh hưởng đến câu chuyện nợ xấu của các tổ chức tín dụng:

Thứ nhất, Thông tư 02/2023/TT-NHNN được Ngân hàng Nhà nước ban hành cuối tháng 4/2023 quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn chính thức hết hiệu lực từ ngày 31/12/2024. Điều này có nghĩa, một số khoản nợ vốn đã xấu từ trước nhưng chưa báo cáo do có Thông tư 02, khi thông tư này kết thúc “sứ mệnh” đã dẫn đến việc phải cập nhật báo cáo nợ xấu theo tình hình thực tế. Hay nói cách khác, các số liệu thể hiện trên sổ sách là một trong những quy định phải thực hiện, chứ tình hình kinh doanh thực tế không hẳn xấu đi.

Thứ hai, mặc dù kinh tế vĩ mô có nhiều chuyển biến, nhưng doanh nghiệp trong nước vẫn gặp nhiều khó khăn, trong khi phần lớn sự tích cực đến từ khu vực đầu tư nước ngoài. Với dấu hiệu doanh nghiệp trong nước vẫn còn khó khăn, thông thường sẽ phản ánh vào chất lượng tín dụng. Bởi khi doanh nghiệp gặp khó khăn, hoạt động sản xuất không thể đẩy mạnh để tăng cường chất lượng tài sản, cũng có nghĩa là chu kỳ kinh doanh đi xuống. Mặt bằng kinh tế chung không tích cực, hoạt động trên thị trường xấu đi sẽ khiến nợ xấu tăng lên.

Ngoài ra, tôi muốn nhấn mạnh thêm 2 vấn đề:

Câu chuyện nợ xấu đang được đặt trong đặc điểm chu kỳ kinh doanh, “nước xuống thuyền xuống, nước lên thuyền lên”, nhưng dù trong bất kỳ tình huống nào, chúng ta cũng phải quan sát, theo dõi sát sao.

Một là, nếu đơn giản nợ xấu chỉ là số liệu trong báo cáo, thì cơ bản tỷ lệ này chạm đáy rồi đi lên, nên chúng ta cần thời gian để quan sát nợ xấu trong tương lai đi lên hay đi xuống. Nếu nợ xấu tiếp tục xấu và đi xuống liên tục thì đây là dấu hiệu cho thấy hoạt động của thị trường ở tình trạng xấu.

Hai là, nếu các biện pháp kích thích tăng trưởng nội địa của Chính phủ trong thời gian tới bắt đầu phát huy hiệu lực, có thể giúp chu kỳ kinh doanh đi lên và cùng với mặt bằng chung của nền kinh tế tốt sẽ giúp cải thiện chất lượng tài sản.

Rõ ràng, trong cả 2 trường hợp trên, chúng ta đều phải theo dõi diễn biến nợ xấu như thế nào thì mới có thể kết luận được gốc rễ của vấn đề là ở đâu.

Các ngân hàng đang nỗ lực xử lý nợ

Chính phủ đã nỗ lực trong việc hỗ trợ doanh nghiệp ở nhiều hình thức, nhưng không ít doanh nghiệp cho biết vẫn hoạt động cầm chừng, không mở rộng quy mô do sức mua của người dân hạn chế, nên nợ xấu tăng. Quan điểm của ông về vấn đề này?

Trong tổng thể, nền kinh tế Việt Nam chia thành nhiều nhóm doanh nghiệp.

Thứ nhất, doanh nghiệp xuất khẩu rõ ràng đối mặt với nhiều khó khăn thời gian qua và một trong những nguyên nhân chủ yếu đến từ căng thẳng thương mại toàn cầu. Những doanh nghiệp này duy trì được hoạt động cũng là khó, nên chất lượng tín dụng có thể giảm đi và không có nhu cầu tín dụng mới.

Thứ hai, các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản hoặc liên quan đến bất động sản như xây dựng, vật liệu… đã có những khởi sắc nhất định. Đây là nhóm có thể “hút” được tín dụng, tăng dư nợ cho vay.

Thứ ba, nhóm doanh nghiệp tham gia thị trường vẫn duy trì đều đặn nhưng không tăng trưởng, không có gì đột biến. Trong nhóm này, doanh nghiệp cần tiếp thêm tín dụng thường đang đối mặt với khó khăn. Còn doanh nghiệp đang vận hành bình thường sẽ không có nhu cầu tăng trưởng tín dụng thêm.

Trên cơ sở các mảng ghép hoạt động của các nhóm doanh nghiệp gộp lại cho thấy, dấu hiệu của tăng trưởng tín dụng đang đẩy tương đối nhiều vào hoạt động đầu tư và chảy vào thị trường chứng khoán, vàng và bất động sản. Còn với hoạt động sản xuất - kinh doanh thì nhu cầu tín dụng đang vừa phải.

Chính phủ đã triển khai các biện pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua chính sách tài khóa, nhưng vấn đề là liệu duy trì được các biện pháp này trong thời gian bao lâu để hình thành cầu tín dụng cho đầu tư mới. Trong khi đó, còn một vấn đề rất quan trọng khác là tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập khả dụng của người dân để đẩy sức mua tăng lên bền vững. Thực tế cho thấy, nỗ lực tăng khối lượng công việc nhằm tạo thêm thu nhập để đẩy mạnh chi tiêu đang gặp nhiều thách thức.

Việt Nam đang đối mặt với câu chuyện “con gà - quả trứng”, đó là cần “cú hích” về thu nhập thì mới tăng chi tiêu, rồi từ tiêu dùng mới ra đầu tư, đầu tư được thúc đẩy thì dòng vốn tín dụng mới chảy nhanh, mạnh. Hay nói cách khác, thúc đẩy đầu tư công là một việc, còn lại cần phát triển giáo dục, y tế nhằm tăng chi tiêu…

Nhìn sang quốc gia láng giềng - Trung Quốc đang tìm giải pháp tổng thể cho câu chuyện xử lý nợ xấu, theo ông, bài học kinh nghiệm nào cho Việt Nam?

Thị trường bất động sản Trung Quốc chìm trong khủng hoảng chủ yếu do xây nhà nhưng không có ai mua. Điều này có nghĩa, số tài sản đó bỏ đi thì đây là rủi ro nợ xấu ảnh hưởng đến toàn hệ thống, mà tới nay chưa tìm được hướng giải quyết.

Còn ở Việt Nam, bản chất tài sản là tài sản tốt và quá trình xử lý nợ vẫn đang được các ngân hàng triển khai. Trong trường hợp “căng” nhất, ngân hàng chỉ cần bán rẻ một chút là sẽ có người mua.

Điều này cho thấy, nợ xấu của Việt Nam chưa đến mức đáng lo ngại. Trừ trường hợp có khả năng ảnh hưởng đến an toàn hệ thống, còn thực tế hiện nay tôi không quan ngại về vấn đề này khi đặt trong tổng thể nền kinh tế và nếu nhìn vào tỷ lệ thực tế thì hiện vẫn trong ngưỡng an toàn.

Tóm lại, câu chuyện nợ xấu đang được đặt trong đặc điểm chu kỳ kinh doanh, “nước xuống thuyền xuống, nước lên thuyền lên”, nhưng dù trong bất kỳ tình huống nào, chúng ta cũng phải quan sát, theo dõi sát sao.

Trong nỗ lực đạt mục tiêu GDP tăng trưởng trên 8% trong năm nay và tăng 2 con số trong những năm tới, trọng trách tiếp tục đè nặng vào chính sách tiền tệ, đâu là vấn đề cần phải lưu tâm?

Ngân hàng Nhà nước đang tiếp tục duy trì các chính sách hỗ trợ tăng trưởng. Với mức tăng tín dụng nhiều khả năng sẽ đạt hoặc vượt mục tiêu 16% cho năm 2025, cùng với cách tiếp cận linh hoạt hơn trong quản lý, tín dụng dự báo tiếp tục tăng lên vào cuối năm nay. Tuy vậy, lo ngại về chất lượng tài sản, rủi ro danh mục cho vay và áp lực lạm phát tiềm ẩn vẫn hiện hữu. Trong ngắn hạn, nợ xấu gia tăng và lợi nhuận ngân hàng suy giảm sẽ hạn chế dư địa cho việc nới lỏng tiền tệ hơn nữa.

Bởi vậy, sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa chính sách tài khóa và tiền tệ sẽ giúp hỗ trợ tăng trưởng. Điều này giúp tránh gây áp lực quá mức lên chính sách tiền tệ và bảo đảm ổn định tài chính vĩ mô. Trong dài hạn, cải cách pháp lý toàn diện cần phải giải quyết những thách thức mang tính cấu trúc, bao gồm tăng cường khả năng thích ứng biến đổi khí hậu, nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực tư nhân, đẩy mạnh tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, hiện đại hóa hệ thống thuế và thúc đẩy chuyển đổi số. Đây là những yếu tố then chốt tạo dựng một mô hình tăng trưởng cân bằng hơn.

Hồng Dung thực hiện.

Nguồn ĐTCK : https://tinnhanhchungkhoan.vn/no-xau-van-trong-nguong-kiem-soat-post377850.html