Các tòa nhà phía Bắc Dải Gaza bị phá hủy trong chiến dịch tấn công trên bộ và trên không của Israel, ngày 8-8-2025. Ảnh: CFP
Theo thông báo của Văn phòng Thủ tướng Israel ngày 8-8, Chính phủ nước này sẽ cung cấp viện trợ nhân đạo cho dân thường ngoài các vùng giao tranh. Đa số thành viên Nội các an ninh cũng ủng hộ 5 nguyên tắc mà Israel đưa ra để kết thúc xung đột: Giải giáp Hamas; trao trả 50 con tin còn lại, trong đó có khoảng 20 người được Israel cho là vẫn sống; phi quân sự sau xung đột; Israel duy trì kiểm soát an ninh đối với Gaza; thành lập một chính quyền dân sự thay thế, không phải Hamas hay Chính quyền Palestine (PA).
Thông báo chỉ đề cập đến việc kiểm soát thành phố Gaza, mà không phải toàn bộ Dải Gaza như tuyên bố trước đó của Thủ tướng Benjamin Netanyahu. Điều này phản ánh sự điều chỉnh được định hình bởi thực tế chiến trường, áp lực chính trị trong nước và sự phản đối ngày càng tăng của quốc tế.
Dư luận quốc tế nhanh chóng chỉ trích quyết định của Tel Aviv. Chính quyền Palestine và các nước trong khu vực như Jordan, Saudi Arabia, Ai Cập đã bác bỏ kế hoạch này. Bộ Ngoại giao Ai Cập ra tuyên bố khẳng định, kế hoạch mở rộng tấn công và kiểm soát Dải Gaza là để củng cố sự chiếm đóng bất hợp pháp của Israel đối với các vùng lãnh thổ Palestine, kéo dài cuộc chiến hủy diệt ở Gaza, xóa bỏ mọi thành tố cấu thành cuộc sống của người dân Palestine.
Trợ lý Tổng Thư ký Liên hợp quốc Miroslav Jenca cảnh báo về "hậu quả thảm khốc" đối với cả dân thường Palestine và con tin Israel. Đức đã đình chỉ xuất khẩu vũ khí sang Israel, viện dẫn những lo ngại về tác động không cân xứng đối với dân thường. Thủ tướng Anh Keir Starmer gọi động thái này là "sai lầm" và phản tác dụng đối với việc giải quyết xung đột hoặc bảo đảm việc thả con tin. Australia, Phần Lan và Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã lên tiếng quan ngại, chỉ ra những vi phạm tiềm ẩn đối với luật pháp quốc tế, đặc biệt là việc di dời người dân thành phố Gaza. Ngay cả đồng minh thân cận nhất của Israel, Mỹ cũng có giọng điệu thận trọng.
Thậm chí, kế hoạch chiếm đóng cũng vấp phải sự phản đối ngay trong nội bộ Israel. Trong khi các thành viên cứng rắn trong liên minh của Thủ tướng Benjamin Netanyahu tiếp tục kêu gọi giải giáp Hamas, các quan chức quân sự cấp cao, trong đó có Tổng Tham mưu trưởng Eyal Zamir, đã bày tỏ lo ngại về sự kiệt sức của lực lượng dự bị, cũng như rủi ro khi quân đội phải gánh trách nhiệm quản lý hàng triệu người Palestine. Đồng thời, sự phản đối của công chúng cũng gia tăng, với các cuộc biểu tình lớn ở Jerusalem do gia đình các con tin và các chính trị gia đối lập dẫn đầu.
Về mặt nhân đạo, hàng cứu trợ sẽ tiếp tục được phân phối thông qua Quỹ Nhân đạo Gaza - một cơ chế bị Liên hợp quốc và các tổ chức cứu trợ như Bác sĩ Không biên giới chỉ trích vì kém hiệu quả và năng lực không đủ. Lượng hàng cứu trợ hiện tại vào Gaza, khoảng 38 xe tải mỗi ngày, vẫn thấp hơn nhiều so với con số 500-600 xe mà Liên hợp quốc cho là cần thiết để ngăn chặn nạn đói đang ở ngưỡng khủng hoảng.
Iran, vốn đã tham gia vào một cuộc xung đột cường độ thấp với Israel kể từ tháng 6, có thể sẽ gia tăng sự ủng hộ đối với Hamas và Hezbollah. Tình hình bất ổn ở Syria có thể trở nên phức tạp hơn do các cuộc không kích của Israel. Các quốc gia Arab thẳng thừng bác bỏ kế hoạch của Israel cũng có thể làm tăng nguy cơ cho một cuộc đối đầu rộng lớn hơn.
Chỉ ít tuần trước, các cuộc tiếp xúc gián tiếp giữa Israel và một số quốc gia Arab, với vai trò trung gian của Mỹ và Ai Cập, vẫn le lói hy vọng về trao đổi con tin và cứu trợ nhân đạo. Tuy nhiên, kế hoạch chiếm đóng thành phố Gaza có thể xóa sạch đà tiến nhỏ nhoi ấy. Một khi các bên trung gian rút lui, toàn bộ cơ chế đàm phán hòa bình giữa Israel và Hamas, vốn đã mỏng manh, sẽ sụp đổ.
Nếu không có áp lực quốc tế liên tục về lệnh ngừng bắn và lộ trình chính trị đáng tin cậy, chiến dịch thành phố Gaza có thể sẽ không được nhớ đến như một bước ngoặt hướng tới hòa bình mà sẽ là một giai đoạn mới trong chu kỳ leo thang làm trầm trọng thêm thảm kịch nhân đạo ở Gaza và kéo dài tình trạng bất ổn trên khắp khu vực.
Thùy Dương (Theo CGTN, Arabnews)