Nội dung Giáo dục địa phương có 35 tiết học/năm nhưng lại nhiều bất cập

8 giờ trướcBài gốc

Năm học 2024-2025 vừa qua, ngành Giáo dục đã thực hiện cuốn chiếu xong Chương trình giáo dục địa phương 2018 ở cả 3 cấp học phổ thông. Một trong những môn học đang tồn tại nhiều bất cập là Nội dung giáo dục địa phương ở cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông.

Mỗi năm chỉ có 35 tiết học/ lớp nhưng có tới 6 phân môn khác nhau nên nó liên quan đến nhiều tổ chuyên môn trong từng trường học. Vì thế, khi xây dựng kế hoạch, chia tỉ lệ kiểm tra thường xuyên, định kỳ, nhập điểm thì tổ trưởng chuyên môn nhiều tổ phải ngồi lại với nhau để bàn bạc, thảo luận.

Năm học 2025-2026 này, sau sắp xếp, hiện cả nước còn 34 tỉnh, thành thì môn Nội dung giáo dục địa phương của những tỉnh sáp nhập bắt buộc phải thay đổi.

Nếu như vẫn giữ nguyên như năm học trước, việc dạy và học ở các nhà sẽ gặp nhiều bất cập vì những tỉnh (mới) sáp nhập có đến 2-3 tài liệu Nội dung giáo dục địa phương. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau, môn Nội dung giáo dục địa phương chưa có một tài liệu chung nên đang phải dạy cùng lúc 2-3 tài liệu khác nhau.

Ảnh minh họa: Báo Lao động

Khó khăn cho cả thầy và trò ở các nhà trường

Là một tổ trưởng chuyên môn của một trường phổ thông có liên quan đến môn Nội dung giáo dục địa phương ở cấp trung học cơ sở, bản thân người viết bài cảm nhận rất rõ những vất vả, khó khăn khi thực hiện giảng dạy môn học này.

Thứ nhất: môn học chỉ có 35 tiết nhưng đang có 6 phân môn khác nhau cùng giảng dạy. Trong đó: chủ đề Địa lý (6 tiết); chủ đề Lịch sử (6 tiết); chủ đề Ngữ văn (9 tiết); chủ đề Giáo dục công dân/ Giáo dục Kinh tế và Pháp luật (6 tiết); chủ đề Âm nhạc (4 tiết); chủ đề Mĩ thuật (4 tiết). Nhưng, phải chừa ra 4 tiết để kiểm tra định kỳ (giữa kỳ, cuối kỳ) cho 2 học kỳ nên chỉ còn 31 tiết thực dạy.

Vì thế, đầu mỗi năm học, các tổ trưởng chuyên môn phải ngồi lại với nhau để thống nhất về thời điểm giảng dạy, phân chia nhau thực hiện các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ, nhập điểm, nhập nhận xét vào phần mềm điểm điện tử và ký học bạ.

Bên cạnh đó, các tổ cũng phải cử ra một tổ trưởng chuyên môn “đại diện” làm nhóm trưởng để cáng đáng việc xây dựng kế hoạch môn học cho cả môn học. Khi xây dựng môn học cũng gặp khó khăn, chờ đợi các tổ trưởng khác cung cấp thông tin, ngữ liệu mới có thể hoàn thiện được.

Thứ hai: việc môn học có nhiều phân môn mà các phân môn này lại phải dạy sau kiến thức nền của môn học chính nên phải chờ đợi. Chẳng hạn, phân môn Ngữ văn trong môn Nội dung giáo dục địa phương phải dạy sau kiến thức nền của môn học Ngữ văn; các phân môn khác cũng vậy.

Vì thế, có thời điểm nhiều phân môn cùng giảng dạy, bắt buộc các tổ trưởng và phó hiệu trưởng chuyên môn phải tính toán để sắp xếp thời khóa biểu cho giáo viên hợp lý nhưng cũng không thể tránh khỏi tình trạng quá tải đối với một số giáo viên khi mỗi tuần phải dạy quá định mức rất nhiều tiết. Đó là những môn có ít tiết, ít giáo viên như giáo viên Âm nhạc, Mĩ thuật, Giáo dục công dân.

Thứ ba: các môn học Ngữ văn, Lịch sử và Địa lý; Giáo dục công dân là những môn học đang kết hợp đánh giá học lực theo điểm số và nhận xét; môn Âm nhạc, Mĩ thuật đánh giá bằng nhận xét. Nhưng, khi chung vào môn Nội dung giáo dục địa phương thì cả 6 phân môn đều đánh giá bằng nhận xét ở mức Đạt và Chưa đạt.

Vì thế, cuối học kỳ, cuối năm học thì em nào tích cực cũng Đạt, không tích cực, đầu tư cho học tập cũng Đạt hết.

Nhìn chung, dù đã thực hiện cuốn chiếu xong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 nhưng cách thức thực hiện tồn tại nhiều bất cập, hiệu quả giảng dạy và học tập không cao. Việc đánh giá chất lượng môn học cũng mang tính tượng trưng nhiều hơn vì có những phân môn mỗi năm học có 4 tiết thì đánh giá học sinh rất khó chính xác.

Bất cập sau khi sáp nhập tỉnh

Tại địa phương người viết bài đang công tác, sau hơn 1 tháng chính thức giảng dạy năm học 2025-2026, sở giáo dục và đào tạo mới ban hành hướng dẫn giảng dạy môn Nội dung giáo dục địa phương.

Vì thế, tất cả các kế hoạch môn học mà trường đã họp, xây dựng từ đầu năm học bắt buộc phải bỏ đi để họp và xây dựng lại theo hướng dẫn mới của sở giáo dục.

Tỉnh mới hiện nay được sáp nhập từ 2 tỉnh cũ. Vì thế, chương trình dạy môn Nội dung giáo dục địa phương được hướng dẫn dạy cả 2 tài liệu địa phương của 2 tỉnh cũ. Nội dung thì được xen kẽ nhưng tài liệu học tập thì vẫn độc lập 2 tỉnh khác nhau như các năm học trước, chưa có tài liệu chung. Vì thế, những bài học có trong tài liệu của tỉnh cũ thì nhà trường có tài liệu đã được phát hành, những bài mới xen vào của tỉnh kia thì dạy bằng tài liệu trên file PDF. Nhìn chung, vô cùng rối rắm, khó khăn, nhất là khi giáo viên và học sinh giảng dạy và học tập trên file PDF.

Theo kế hoạch, năm học 2026-2027 tới đây, cả nước sẽ dùng chung 1 bộ sách giáo khoa. Bản thân người viết cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo cần nghiên cứu lại tính khả thi và hiệu quả của môn Nội dung giáo dục địa phương một cách thấu đáo.

Có lẽ, các phân môn của môn Nội dung giáo dục địa phương nên trả về các môn học như Chương trình 2006 cho các môn học sẽ hiệu quả hơn trong giảng dạy và học tập. Đặc biệt, tạo sự thuận lợi, chủ động cho các tổ chuyên môn và giáo viên ở các nhà trường.

Không nên để 1 môn học có 35 tiết mà được gộp kiến thức từ 6 môn học như Chương trình 2018. Nhà trường, giáo viên thực hiện rất vất vả, bất cập và điều quan trọng là rất khó mang lại hiệu quả như Chương trình 2006 trước đây thực hiện riêng theo môn học.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

KIM OANH

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/noi-dung-giao-duc-dia-phuong-co-35-tiet-hocnam-nhung-lai-nhieu-bat-cap-post255058.gd