Nông dân Cà Mau làm giàu với loại cây trồng cũ nhờ cách làm mới

9 giờ trướcBài gốc

Không khí lao động rộn ràng trên những cánh đồng của HTX Kinh Dớn phản chiếu cho mô hình sản xuất lúa chất lượng cao, giảm phát thải gắn với tăng trưởng xanh bước đầu mang lại hiệu quả rõ rệt.

Từ chủ trương lớn đến cánh đồng xanh

Mô hình của HTX Kinh Dớn cũng là một trong những điểm sáng tiêu biểu trong quá trình tỉnh Cà Mau thực hiện Ðề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp” của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, góp phần quan trọng vào mục tiêu xóa đói giảm nghèo cho người dân địa phương.

Cà Mau không chỉ được biết đến là “đất mũi” tận cùng Tổ quốc, nơi rừng và biển giao hòa, mà còn là vùng sản xuất lúa – tôm nổi tiếng cả nước. Những năm qua, tỉnh tích cực triển khai các mô hình canh tác bền vững, thân thiện với môi trường, nâng cao giá trị sản phẩm và cải thiện sinh kế cho nông dân.

Đổi mới phương thức sản xuất giúp nông dân, HTX ở Cà Mau tăng năng suất (Ảnh: BCM).

Ðề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao được kỳ vọng tạo cú hích lớn, tạo điều kiện để Cà Mau đồng bộ hóa sản xuất, áp dụng khoa học kỹ thuật, giảm chi phí và tăng thu nhập cho người trồng lúa.

Mục tiêu của Ðề án rất cụ thể, gồm giảm lượng giống gieo sạ từ 120 kg/ha xuống 80–100 kg/ha, giảm số lần phun thuốc bảo vệ thực vật hóa học từ 7 xuống còn 5 lần/vụ, tăng cường sử dụng thuốc sinh học 10%, cơ giới hóa đồng bộ trên 50% diện tích, giảm phát thải khí nhà kính hơn 10% so với canh tác truyền thống. Đây không chỉ là con số kỹ thuật mà còn là thước đo của một nền sản xuất hiện đại, tiết kiệm, bền vững.

HTX Kinh Dớn hiện đang thực hiện mô hình điểm 60 ha lúa theo quy trình chất lượng cao, phát thải thấp. Ông Nguyễn Vũ Trường, Giám đốc HTX, cho biết: “Làm theo đúng quy trình, lúa khỏe, ít sâu bệnh, năng suất ổn định, gạo ngon, bán được giá cao. Nông dân cũng tiết kiệm đáng kể chi phí nhờ giảm lượng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Quan trọng hơn, HTX đã ký hợp đồng bao tiêu với doanh nghiệp, đảm bảo đầu ra ổn định cho bà con”.

Hướng đi của nông nghiệp bền vững

Nhìn vào mô hình của HTX Kinh Dớn có thể thấy rõ vai trò trung tâm của HTX trong việc tổ chức sản xuất, từ khâu tập huấn kỹ thuật, quản lý quy trình, đến kết nối thị trường. HTX không chỉ là “người đại diện” của nông dân mà còn là cầu nối với doanh nghiệp và các chương trình hỗ trợ của Nhà nước, Liên minh HTX Việt Nam.

Song song với mô hình lúa chất lượng cao, nhiều HTX ở Cà Mau đang đẩy mạnh sản xuất lúa hữu cơ, gắn với lợi thế đặc thù của vùng sinh thái mặn – nơi mô hình lúa – tôm phát huy hiệu quả.

HTX Tân Lộc Phát (ấp 1, xã Tân Lộc) là một điển hình. Năm qua, được Trung tâm Khuyến nông hỗ trợ kỹ thuật và phân bón, 25 hộ tham gia mô hình 30 ha lúa hữu cơ đạt kết quả rất khả quan.

Ông Từ Văn An, Giám đốc HTX Tân Lộc Phát, chia sẻ: “Canh tác hữu cơ giúp tiết kiệm 20% chi phí so với trước, không ảnh hưởng đến tôm, cua trong vuông. Môi trường nước sạch hơn, sinh vật tự nhiên phát triển, tôm, cua khỏe, bán được giá cao. Năm 2025, số hộ tham gia HTX dự kiến tăng lên hơn 50”.

Với sự hiệu quả trong hoạt động, HTX hiện là một trong những lực lượng tổ chức lại sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ, hướng dẫn bà con tuân thủ quy trình, giám sát chất lượng và tìm đầu ra cho sản phẩm. Đây cũng là một hướng giúp nông dân thoát nghèo bền vững: thu nhập cao hơn, rủi ro thị trường thấp hơn, môi trường sống được bảo vệ.

Theo lộ trình, Cà Mau đặt mục tiêu đến năm 2025 có 2.000 ha lúa hữu cơ. Để đạt mục tiêu này, ngoài nỗ lực của địa phương và các HTX, Liên minh HTX Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ vốn vay ưu đãi, đào tạo kỹ thuật canh tác hữu cơ, và đặc biệt là xúc tiến thương mại đưa gạo hữu cơ Cà Mau ra thị trường trong và ngoài nước.

Thương hiệu lúa sinh thái Cà Mau ngày càng được nâng lên.

Không chỉ dừng lại ở hữu cơ, Cà Mau còn đi đầu trong phát triển lúa sinh thái. Tháng 9/2020, nhãn hiệu chứng nhận “Lúa sinh thái Cà Mau” ra đời, tạo đòn bẩy lớn cho sản phẩm lúa gạo của tỉnh.

HTX Dịch vụ nông nghiệp và thủy sản Ông Muộn (xã Lý Văn Lâm) hiện quản lý 172 ha, trong đó 90 ha VietGAP, 50 ha hữu cơ. Ông Nguyễn Văn Tiếp, Giám đốc HTX, cho biết: “HTX liên kết với các HTX khác như Thới Bình, Lợi An để mở rộng vùng nguyên liệu, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu”.

Khẳng định thương hiệu địa phương

Sau 4 năm, diện tích lúa sinh thái ở Cà Mau đạt hơn 1.000 ha, sản lượng trung bình khoảng 45.000 tấn/năm. Việc có nhãn hiệu chứng nhận không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm, mà còn giúp HTX và nông dân ký kết hợp đồng với đối tác lớn, từ đó ổn định thu nhập và góp phần giảm nghèo hiệu quả.

Đằng sau những thành công của các HTX ở Cà Mau là sự đồng hành bền bỉ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Cà Mau. Các chương trình hỗ trợ không chỉ dừng ở tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, mà còn hỗ trợ vốn vay ưu đãi từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX để các đơn vị đầu tư máy móc, nhà kho, hệ thống sấy, bảo quản, giúp giảm thất thoát sau thu hoạch.

Cùng với đó là công tác đào tạo cán bộ quản lý HTX về kỹ năng điều hành, lập kế hoạch sản xuất – kinh doanh, đàm phán hợp đồng. Kết nối thị trường và xúc tiến thương mại, đưa gạo hữu cơ, lúa sinh thái Cà Mau tham gia hội chợ, triển lãm, tìm kiếm đối tác xuất khẩu. Hỗ trợ ứng dụng công nghệ số trong truy xuất nguồn gốc, quản lý chất lượng, tiếp cận thương mại điện tử để bán hàng trực tuyến.

Chính nhờ sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh, nhiều HTX ở Cà Mau đã từng bước thoát khỏi cách làm manh mún, nhỏ lẻ, thay vào đó là sản xuất quy mô lớn, theo chuỗi giá trị, nâng cao thu nhập cho thành viên.

Điều đáng quý là các mô hình HTX ở Cà Mau không chỉ làm giàu cho một nhóm hộ, mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa. Nhiều nông dân ngoài vùng dự án đã tự tìm đến HTX để học hỏi, xin tham gia liên kết.

Một số thanh niên địa phương, thay vì rời quê đi làm ăn xa, đã trở về tham gia sản xuất cùng HTX vì thấy được lợi ích rõ ràng: thu nhập ổn định, điều kiện làm việc tốt, môi trường sạch hơn.

Hạt gạo Cà Mau – dù là lúa hữu cơ, lúa sinh thái hay lúa chất lượng cao – khi đến tay người tiêu dùng đều mang trong mình câu chuyện về sự đổi thay ở một vùng đất giàu tiềm năng. Đó là câu chuyện của những người nông dân dám thay đổi, của những HTX tiên phong tổ chức lại sản xuất, và của những chương trình hỗ trợ sát cánh cùng nông dân.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, sản xuất nông nghiệp xanh, phát thải thấp, gắn với bảo vệ môi trường là con đường tất yếu. Với sự chung tay của Nhà nước, Liên minh HTX Việt Nam, các HTX và người dân, Cà Mau đang biến thách thức thành cơ hội, xây dựng những cánh đồng không chỉ cho hạt gạo sạch mà còn cho một tương lai no ấm, bền vững.

An Chi

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn//mo-hinh/nong-dan-ca-mau-lam-giau-voi-loai-cay-trong-cu-nho-cach-lam-moi-1108847.html