Nông nghiệp kết hợp dinh dưỡng cải thiện chất lượng sống cho đồng bào dân tộc thiểu số

3 giờ trướcBài gốc

Nâng cao nhận thức dinh dưỡng

Là một tỉnh miền núi Tây Bắc, Sơn La có hơn 80% dân số là người dân tộc thiểu số, sinh sống chủ yếu ở vùng sâu, vùng xa. Tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em tại một số địa phương còn cao, trong khi điều kiện sống, sinh kế và nhận thức về chăm sóc sức khỏe vẫn còn nhiều hạn chế.

Dự án "Cải thiện sinh kế của các dân tộc thiểu số ở tỉnh Sơn La thông qua nông nghiệp và cải thiện dinh dưỡng" triển khai từ năm 2023 góp phần giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em và phụ nữ mang thai, cải thiện kiến thức và hành vi dinh dưỡng của người dân, tăng thu nhập, đang dạng hóa sinh kế nông hộ theo hướng bền vững.

Khi dự án được triển khai đã nhanh chóng tạo ra những thay đổi cụ thể trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của bà con. Nhiều hộ gia đình đã từ bỏ tập quán canh tác lạc hậu, mạnh dạn áp dụng các mô hình chăn nuôi, trồng trọt theo hướng an toàn, có kiểm soát dịch bệnh để tạo nguồn thực phẩm an toàn.

Từ việc thả rông vật nuôi, không tiêm phòng, không trồng rau… nay người dân đã biết làm chuồng trại, che chắn vườn rau, tiêm vắc xin cho gà, trồng rau theo mùa kể cả vào mùa khô. Nhờ vậy, vật nuôi ít bị chết vì dịch bệnh, người dân vừa có nguồn thực phẩm sạch sử dụng hằng ngày, vừa có thêm thu nhập nhờ tái đàn.

Hoạt động nấu cháo dinh dưỡng cho trẻ. Ảnh: Nguyễn Thị Băng

Dự án cũng đặc biệt chú trọng đến chăm sóc trong 1.000 ngày đầu đời – giai đoạn "cửa sổ vàng" cho sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ nhỏ. Đội ngũ cán bộ y tế, phụ nữ thôn bản được cung cấp kiến thức, kỹ năng truyền thông trong chăm sóc dinh dưỡng cho bà mẹ và trẻ em. Hơn 12 lớp tập huấn đã được tổ chức, truyền đạt kiến thức về dinh dưỡng, vệ sinh, chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em cho đội ngũ y tế thôn bản, phụ nữ bản.

Các bà mẹ được hướng dẫn cách nấu bữa ăn đủ chất từ nguồn thực phẩm sẵn có tại địa phương, nhận tư vấn về chế độ ăn khi mang thai, cho con bú và chăm sóc trẻ nhỏ. Trẻ em được cân, đo, theo dõi tăng trưởng định kỳ. Những trường hợp suy dinh dưỡng được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời tại các trung tâm giáo dục phục hồi dinh dưỡng đặt ngay tại bản.

Đến hết quý I/2025, dự án đã tổ chức: 11 lớp tập huấn dinh dưỡng và kỹ năng truyền thông cho 300 y tế, phụ nữ bản; 212 cuộc khám thai tại hộ gia đình và trạm y tế xã; 504 buổi cân đo cho trẻ dưới 2 tuổi, với 8.619 lượt trẻ tham gia. Thiết lập và duy trì 35 trung tâm giáo dục phục hồi dinh dưỡng tại 47 bản, tiếp nhận 2.485 lượt trẻ suy dinh dưỡng; 733 cuộc thăm hộ để giám sát chăm sóc dinh dưỡng tại nhà, 484 buổi họp nhóm chia sẻ kinh nghiệm chăm con. Tại các địa phương triển khai, tỷ lệ phụ nữ mang thai được khám thai tăng lên; tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân giảm.

Chìa khóa cải thiện tầm vóc Việt

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Sơn La, thiếu hụt vi chất dinh dưỡng không chỉ gây ảnh hưởng tạm thời đến sức khỏe của trẻ như: biếng ăn, giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng, khiến trẻ suy dinh dưỡng, còi cọc mà gây ra những hệ lụy cho sự phát triển về cả tầm vóc và trí tuệ của trẻ về sau.

Các buổi truyền thông đã thay đổi về nhận thức, hành vi và cách sống của người dân bổ sung các vi chất dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày. Ảnh: Nguyễn Thị Băng

Việc tăng cường vi chất dinh dưỡng vào các thực phẩm thiết yếu, nhất là giai đoạn 1000 ngày đầu đời là biện pháp đơn giản, có hiệu quả và dễ đạt độ bao phủ cao có tính bền vững để giảm thiểu sự thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày, nâng cao sức khỏe, chất lượng cuộc sống của người dân.

Cùng việc hỗ trợ kỹ thuật, dự án đã khéo léo lồng ghép truyền thông thay đổi hành vi, tăng cường sự phối hợp giữa ngành y tế, nông nghiệp và chính quyền địa phương. Vai trò của cán bộ khuyến nông cũng được phát huy rõ nét, không chỉ là người hướng dẫn kỹ thuật mà còn là "cầu nối" giúp người dân tiếp cận kiến thức mới về sức khỏe, dinh dưỡng và sinh kế.

Bên cạnh đó, các Câu lạc bộ cha mẹ ở địa phương được thành lập như một kênh học tập cộng đồng hiệu quả. Các bậc phụ huynh có thể chia sẻ khó khăn, cùng nhau thực hành những phương pháp chăm sóc con phù hợp với điều kiện sống.

Những kết quả đạt được không chỉ là những con số giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng, mà còn là sự thay đổi về nhận thức, hành vi và cách sống của hàng nghìn người dân vùng cao. Dinh dưỡng gắn với sinh kế, sản xuất nông nghiệp góp phần hiệu quả trong cải thiện sức khỏe cộng đồng mạnh mẽ và bền vững hơn.

Hà My

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/nong-nghiep-ket-hop-dinh-duong-cai-thien-chat-luong-song-cho-dong-bao-dan-toc-thieu-so-169250731174914803.htm