Nông nghiệp TP.HCM cần làm gì để tồn tại trong siêu đô thị?

3 giờ trướcBài gốc

Phát biểu tại hội thảo "Nông nghiệp đô thị - tương lai nông nghiệp trong lòng thành phố, đổi mới để phát triển bền vững" do UBND TP.HCM tổ chức, Phó chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Minh Thạnh cho biết quá trình sáp nhập hành chính đang tạo ra không gian nông nghiệp sâu rộng với diện tích 454.000 ha, đủ điều kiện hình thành các vùng sản xuất quy mô lớn, đa dạng sinh thái.

Phó chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Minh Thạnh phát biểu tại hội thảo. Ảnh: BTC.

Đất nông nghiệp bị thu hẹp

Theo định hướng, khu vực TP.HCM (cũ) là trung tâm giống nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp đô thị. Khu vực Bình Dương là cây công nghiệp, chăn nuôi quy mô lớn và phát triển theo hướng hữu cơ và an toàn, còn Bà Rịa - Vũng Tàu là nông nghiệp công nghệ cao, sản phẩm đặc sản, thủy sản mặn nước lợ và du lịch nông nghiệp sinh thái.

Tuy nhiên, tốc độ đô thị hóa nhanh khiến đất nông nghiệp thu hẹp, lao động nông nghiệp già hóa, hệ sinh thái suy giảm.

Tình trạng ngập úng do biến đổi khí hậu, triều cường và mưa cực đoan ngày càng nghiêm trọng, đòi hỏi nông nghiệp phải đóng vai trò hạ tầng xanh tự nhiên giúp giữ thấm và làm chậm dòng chảy, giảm nguy cơ ngập cho đô thị.

Bên cạnh đó, nhu cầu nông nghiệp xanh, sạch, hữu cơ, du lịch trải nghiệm gia tăng, trong khi quy mô sản xuất tập trung còn hạn chế. Đồng thời, yêu cầu tăng trưởng kinh tế hai con số và xây dựng nông thôn mới đặt ra nhiệm vụ chuyển đổi sang mô hình giá trị gia tăng cao, công nghệ, tuần hoàn, bền vững.

Ông Ngô Anh Vũ, Viện trưởng Viện Quy hoạch Xây dựng TP.HCM, cho biết dù nông nghiệp chỉ đóng góp dưới 5% GRDP nhưng vẫn là "bảo hiểm an ninh lương thực" của đô thị. Vì vậy, nông nghiệp đô thị cần được xem là một "cấu phần chiến lược" trong phát triển thành phố.

Ông nhấn mạnh để tồn tại trong lòng siêu đô thị, ngành nông nghiệp phải chuyển mạnh sang mô hình công nghệ cao, như cách Singapore thực hiện chiến lược "30 by 30" với trang trại thẳng đứng và sản xuất trong nhà kính.

Nhiều quốc gia khác cũng đã thành công với chiến lược này. Cụ thể, Trung Quốc xây dựng khu nông nghiệp đô thị Sunqiao (Thượng Hải) rộng 100 ha với thủy canh, nhà kính nổi, kết hợp giáo dục - du lịch.

Trong khi đó, Ấn Độ lại triển khai xây dựng các vườn cộng đồng trên mái nhà và biến đất trống trở thành nguồn tự cung lương thực cho cư dân đô thị.

Theo Quyết định 1711, TP.HCM sẽ hình thành các vùng nông nghiệp tập trung tại khu vực tây bắc (Củ Chi, Hóc Môn), tây nam (Bình Chánh) và nam thành phố (Nhà Bè, Cần Giờ), tập trung phát triển nông nghiệp sinh thái, hữu cơ, công nghệ cao.

Khu nội thành và TP Thủ Đức (cũ) sẽ hướng đến nông nghiệp đô thị sáng tạo, ứng dụng công nghệ mới và xây dựng trung tâm logistics nông nghiệp, hiện đại hóa chợ đầu mối Thủ Đức để bảo đảm chuỗi cung ứng bền vững.

Triển khai "vành đai rau"

Cũng tại hội thảo, TS Trần Minh Hải, Phó chủ tịch Hiệp hội ngành hàng lúa gạo Việt Nam, đề xuất TP.HCM cần nhanh chóng triển khai các mô hình thí điểm, đặc biệt là "vành đai rau" để bảo đảm nguồn thực phẩm ổn định và an toàn cho thành phố.

Nhiều chuyên gia và doanh nghiệp nhận định xu hướng nông nghiệp sẽ là sự kết hợp của nhiều mô hình như nông nghiệp 4.0, nông nghiệp hữu cơ và kinh tế tuần hoàn.

Các chuyên gia tham dự hội thảo đề xuất những giải pháp giúp ngành nông nghiệp thành phố phát triển khi siêu đô thị mở rộng. Ảnh: BTC.

Để bắt kịp xu hướng này, TS Tô Thị Thùy Trang, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, đề xuất thành phố sớm quy hoạch và bảo vệ các vùng sản xuất tập trung, ưu tiên đất cho nông nghiệp công nghệ cao.

Bà kiến nghị xây dựng cơ chế thuê đất linh hoạt, cho phép góp vốn bằng quyền sử dụng đất, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư quy mô lớn.

Bên cạnh đó, các cơ quan ban ngành có thể áp dụng ưu đãi thuế, giảm tiền thuê đất, đơn giản hóa thủ tục vay vốn và cho phép dùng tài sản trên đất nông nghiệp làm tài sản thế chấp.

Bà Trang cũng đề nghị đầu tư hệ thống xử lý nước thải, áp dụng công nghệ tuần hoàn nước trong thủy canh, nhà kính, hỗ trợ mô hình nông nghiệp tái tạo và sử dụng AI...

Về nhân lực, TP.HCM cần mở các khóa đào tạo ngắn hạn về IoT, dữ liệu và AI trong nông nghiệp, đồng thời thu hút chuyên gia công nghệ và kỹ sư nông nghiệp tham gia lĩnh vực này.

Sau khi lắng nghe ý kiến các chuyên gia, ông Thạnh cho rằng mô hình vườn rau tại chung cư đã phổ biến ở nhiều nước là hướng đi phù hợp để nghiên cứu áp dụng cho TP.HCM.

Ông cũng nhấn mạnh nhiều doanh nghiệp nông nghiệp, đặc biệt lĩnh vực dược liệu, đang thiếu quỹ đất trong khi một số khu vực vẫn còn đất bỏ hoang. Thành phố sẽ tiếp tục nghiên cứu cơ chế để tháo gỡ vướng mắc và tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển.

Về tầm nhìn chiến lược, TP.HCM đề ra 5 định hướng lớn, trong đó nhấn mạnh phát triển nông nghiệp trở thành hệ sinh thái đa giá trị, bao gồm sản xuất hàng hóa công nghệ cao; không gian xanh điều hòa khí hậu; vùng trữ - giữ nước tự nhiên chống ngập; cực tăng trưởng du lịch nông nghiệp - sinh thái. Đồng thời, nông nghiệp sẽ được tích hợp vào cấu trúc đô thị thông minh, xanh, bền vững.

Anh Nguyễn

Nguồn Znews : https://znews.vn/nong-nghiep-tphcm-can-lam-gi-de-ton-tai-trong-sieu-do-thi-post1606194.html