Nữ bác sỹ phẫu thuật luôn trăn trở với những trẻ em khiếm thính yếu thế

4 giờ trướcBài gốc

Ngoại khoa là một lĩnh vực quan trọng của y học, tập trung vào việc chẩn đoán và điều trị bệnh lý bằng phương pháp phẫu thuật. Ngoại khoa bao gồm nhiều chuyên khoa khác nhau. Trong lĩnh vực này nhiều thầy thuốc, bác sỹ đã tạo nên được dấu ấn riêng đột phá về khoa học kỹ thuật.

Tại Việt Nam, lĩnh vực ngoại khoa đã có một quá trình phát triển lâu dài với những thành tựu đáng để tự hào. Theo truyền thống, ngoại khoa thường có nhiều bác sỹ nam hơn do các yếu tố lịch sử, đòi hỏi thể lực, phù hợp với áp lực công việc. Tuy nhiên, với sự thay đổi trong quan niệm, nhiều bác sỹ nữ chọn lĩnh vực này, đã và đang đạt được những thành công.

Bác sỹ Phí Thị Quỳnh Anh - Trưởng Khoa Tai Mũi Họng (Bệnh viện Nhi Trung ương) tâm sự, chị đã tiến hành rất nhiều ca phẫu thuật trong lĩnh vực tai mũi họng cho các bệnh nhân nhi. Mỗi ca phẫu thuật với chị đều là những trải nghiệm, những kinh nghiệm quý báu và niềm vui lớn nhất sau những ca phẫu thuật là nụ cười trên gương mặt của các bệnh nhân nhi khi sức khỏe tốt hơn. Đó là những động lực để chị tiếp tục hành trình của một bác sỹ ngoại khoa chuyên ngành Tai Mũi Họng nhi.

Những bệnh nhân nhi “hiểu chuyện”

Bác sỹ Phí Thị Quỳnh Anh kể, có rất nhiều câu chuyện với các bệnh nhân nhi, nhưng trong đó có buổi gặp gỡ riêng với một bệnh nhân nhi điều trị nội trú tại Khoa Tai Mũi Họng làm chị nhớ mãi. Đó là bệnh nhi C.C.K. (15 tuổi ở Chiềng Sinh, Sơn La) với gương mặt đượm buồn.

K rụt rè xin được gặp riêng bác sỹ. Cậu bé người dân tộc sinh ra trong một gia đình khó khăn với khối u ở hốc mũi bên trái chèn ép dây thần kinh thị giác khiến mắt của em bị lồi ra và thị lực giảm dần theo thời gian. Em kể với bác sỹ về hoàn cảnh gia đình khi có một chị gái không may có khối u trong ổ bụng và không đáp ứng với điều trị, ở giai đoạn cuối.

Bệnh nhi C.C.K. và mẹ khi đến điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương. (Ảnh: PV/Vietnam+)

“Cậu bé 15 tuổi nhưng rất hiểu chuyện. Em có thể đã biết mình có khối u ở trong hốc mũi khi nghe các bác sỹ điều trị ở tuyến dưới trao đổi với nhau nên dè dặt nói với tôi rằng: Bác ơi bác, con biết là con có khối u, nhưng nếu con bị làm sao bác đừng nói gì với mẹ con nhé, con không muốn mẹ con buồn. Cậu bé 15 tuổi người dân tộc thể hiện tình thương với mẹ thật đáng quý,” bác sỹ Quỳnh Anh nhớ lại.

Ngay sau đó, bác sỹ và mẹ bé có cuộc gặp trao đổi về tình trạng của con. Người mẹ dân tộc với chùm tóc búi to và dày trên đầu rất thật thà hỏi: “Bác ơi bác, liệu con em có điều trị được không, có giống như chị nó không?” Phía góc phòng bệnh, cậu bé đang ngồi thu lu một chỗ và chắc cũng nghe và hiểu hết được câu hỏi của người mẹ nói với bác sỹ.

Thời gian sắp tới một đoàn chuyên gia thuộc tổ chức REI từ Mỹ sang Việt Nam làm việc tại Bệnh viện Nhi Trung ương và sẽ mời hội chẩn để có các hướng đi can thiệp, điều trị hiệu quả nhất cho bé K.

Tác giả

C.C.K. có một khối u ở hốc mũi bên trái, loại khối u là u xơ sinh xương, bác sỹ Quỳnh Anh đã phẫu thuật cho bé. Việc điều trị cho em bé gặp rất nhiều khó khăn, dù là khối u lành tính nhưng do bệnh được phát hiện muộn, khối u đã xâm lấn các tổ chức xung quanh. Đây là bệnh lý rất hiếm gặp, phẫu thuật khó khăn do tình chất khối u cứng như đá, xâm lấn các vị trí khó tiếp cận như hốc mắt, nền sọ, khối u tái phát nhanh, có thể gây mất thị lực của một bên mắt, thậm chí là xâm lấn sang bên mắt kia. Bé đã được phẫu thuật 2 lần để loại bỏ khối u và đang tiếp tục được điều trị ngoại trú, tái khám, theo dõi sát.

Bệnh viện Nhi Trung ương là bệnh viện chuyên khoa đầu ngành, tuyến cuối về nhi khoa, có những chương trình hợp tác quốc tế rất sâu rộng với nhiều quốc gia, đa dạng các chuyên ngành. Với những ca bệnh khó có thể hội chẩn trực tuyến hoặc trực tiếp các chuyên gia hàng đầu ở các nước phát triển như Mỹ, Pháp, Nhật…. Bác sỹ Quỳnh Anh chia sẻ, thời gian sắp tới một đoàn chuyên gia thuộc tổ chức REI từ Mỹ sang Việt Nam làm việc tại Bệnh viện Nhi Trung ương và sẽ mời hội chẩn để có các hướng đi can thiệp, điều trị hiệu quả nhất cho bé K.

Niềm đam mê với những ca phẫu thuật

Khi nói về cơ duyên đến với ngành y, bác sỹ Quỳnh Anh tâm sự, ngay từ khi còn nhỏ, chị rất hay ốm và thường xuyên phải vào bệnh viện, bố mẹ rất vất vả để chăm sóc. Ngay từ thời trung học, qua xem những bộ phim, chị rất thích hình ảnh của những nữ bác sỹ, vì vậy khi ý thức được về định hướng công việc trong tương lai chị đã ước mơ để trở thành một bác sỹ ngoại khoa.

Bác sỹ Quỳnh Anh hội chẩn và thực hiện một ca phẫu thuật. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

“Đối với tôi, việc trở thành bác sỹ là theo mong muốn, và cũng là theo cơ duyên. Đối với bác sỹ ngoài trình độ chuyên môn, tinh thần học hỏi không ngừng thì bác sỹ ngoại khoa có một điểm đặc biệt đó là sự quyết đoán cao,” bác sỹ Quỳnh Anh kể.

Đã có gần 20 năm kinh nghiệm và đã từng là một bác sỹ nội trú lĩnh vực Tai Mũi Họng, bác sỹ Quỳnh Anh nhớ lại thời kỳ đi học bác sỹ nội trú tại Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương. Đó là quãng thời gian “huấn luyện” thực chiến giúp chị có được nhiều kinh nghiệm lâm sàng nhất từ bệnh nhân, từ các thầy cô sau khi ra trường. Bác sỹ nội trú coi bệnh viện là nhà, trước đây, các bệnh viện là nơi đào tạo bác sỹ nội trú có khu để các bác sỹ nội trú ở tại viện, thường trú tại viện, ít nhất đến 10 giờ đêm.

Đối với bác sỹ ngoài trình độ chuyên môn, tinh thần học hỏi không ngừng thì bác sỹ ngoại khoa có một điểm đặc biệt đó là sự quyết đoán cao.

“Khóa bác sỹ của tôi tuyển khoảng 500 sinh viên nhưng ra trường chỉ có khoảng gần 70 người thi đỗ để tiếp tục theo học bác sỹ nội trú các chuyên ngành. Thời đó, mỗi một chuyên ngành chỉ lấy từ 2 đến 4 bác sỹ nội trú. Trước đây chỉ tiêu bác sỹ nội trú do liên quan tới các cơ sở đào tạo, quy mô của cơ sở đào tạo, quy mô về nhân lực, đội ngũ giảng viên cũng như quy mô về cơ sở thực hành, chính sách của ngành y tế nên số lượng bác sỹ nội trú mỗi một khóa ít và cũng ít cơ sở đào tạo bác sỹ nội trú. Khóa của tôi là nội trú khóa 33 - Đại học Y Hà Nội chỉ có 4 bác sỹ nội trú chuyên ngành Tai Mũi Họng và khóa 31 chỉ có duy nhất một bác sỹ nội trú Tai Mũi Họng,” nữ bác sỹ nhớ lại.

Bác sỹ Quỳnh Anh hướng dẫn các bác sỹ nội trú tại Bệnh viện. (Ảnh: Thùy Giang/Vietnam+)

Bác sỹ Quỳnh Anh chia sẻ, với chị và nhiều bác sỹ khác, từ tốt nghiệp bác sỹ, học bác sỹ nội trú hay học thạc sĩ, chuyên khoa cấp 1 chỉ là những viên gạch bắt đầu cho sự nghiệp của một người bác sỹ. Bác sỹ sẽ phải học hỏi liên tục, cả đời. Khoa học luôn phát triển, bệnh lý ngày càng phức tạp, do đó, bác sỹ cần không ngừng học hỏi. Bác sỹ nội trú yêu cầu cao cả lý thuyết và thực hành lâm sàng. Chính nhờ những thời gian lăn lộn trên lâm sàng đó giúp bác sỹ trẻ học hỏi được rất nhiều. Khi bác sỹ nội trú tới các khoa, phòng học tập trên lâm sàng, mối quan hệ giữa bác sỹ nội trú với khoa, phòng gắn bó rất đặc biệt. Kinh nghiệm được tích lũy, học hỏi nhanh nhất từ các thầy cô, các thế hệ đi trước trong bệnh viện. Bệnh nhân cũng chính là người thầy tốt nhất.

Với bác sỹ Quỳnh Anh, những ca phẫu thuật có thể kéo dài khoảng 30 phút đến 1 tiếng đồng hồ, cũng có những ca phẫu thuật phức tạp thì có thể là khoảng tầm 3-4 giờ đồng hồ là chuyện bình thường.

“Tuy nhiên, trong phẫu thuật, khái niệm là đơn giản hay phức tạp chỉ mang tính chất tương đối. Bởi vì khi đứng trước tính mạng bệnh nhân, đối với tôi, bất kỳ ca phẫu thuật nào chúng ta phải đánh giá một cách toàn diện, hết sức thận trọng và tập trung cao độ để đạt hiệu quả tốt nhất và giảm thiểu tối đa rủi ro cho bệnh nhân. Bất cứ sự sơ suất nào trong phẫu thuật đều có thể gây ra nguy hiểm cho người bệnh, chúng ta có thể sẽ không có cơ hội để sửa chữa được những sai lầm đó. Vì vậy, tôi luôn tâm niệm làm sao để đảm bảo là cuộc phẫu thuật an toàn nhất và hoàn hảo nhất cho bệnh nhân trong quá trình phẫu thuật,” bác sỹ Quỳnh Anh trải lòng.

Mỗi ngày tại Khoa tai mũi họng các bác sỹ thực hiện từ 25-35 ca phẫu thuật. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Là một Bệnh viện chuyên khoa nhi tuyến cuối, các bác sỹ tại khoa Tai Mũi Họng (Bệnh viện Nhi Trung ương) hàng ngày thực hiện nhiều ca phẫu thuật từ đơn giản đến phức tạp như cắt amiđan, nạo VA, đặt ống thông khí đến các phẫu thuật đường bẩm sinh như rò luân nhĩ, dò khe mang các loại, các khối u lành tính và ác tính vùng tai mũi họng, các phẫu thuật về tai như vá màng nhĩ, phẫu thuật chỉnh hình tai giữa, phẫu thuật tạo hình vành tai, các phẫu thuật về mũi xoang... Hiện khoa Tai Mũi Họng đang triển khai khoảng gần 100 các thủ thuật và phẫu thuật theo phê duyệt của Bộ Y tế.

Trăn trở với đối tượng trẻ em yếu thế

Ở lĩnh vực nhi khoa có khá nhiều bệnh đặc thù liên quan đến tai, mũi, họng. Hiên, Khoa Tai Mũi Họng (Bệnh viện Nhi Trung ương) cũng đã tiếp nhận khám chuyên sâu cho những trẻ em yếu thế - nhóm trẻ em khiếm thính, nhóm trẻ em bị bị mất hoặc giảm thính lực bẩm sinh. Bác sỹ Quỳnh Anh chia sẻ, hiện nay, khoa học kỹ thuật rất phát triển, với những em bé điếc ở mức độ sâu nếu được phát hiện và can thiệp sớm sẽ có thể mang đến một cuộc sống bình thường để trẻ hòa nhập với cộng đồng, đi học như bình thường, thay vì việc sẽ trở thành một trẻ em bị bị tàn tật.

Tại Khoa Tai Mũi Họng tiếp nhận khám chuyên sâu cho nhiều trẻ em yếu thế - nhóm trẻ em khiếm thính. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Các bác sỹ vừa can thiệp phẫu thuật để phục hồi chức năng nghe cho trẻ, vừa can thiệp về mặt trị liệu về ngôn ngữ để giúp các bé có thể hòa nhập lại với xã hội. Đây là một quy trình rất chặt chẽ đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa bệnh viện, gia đình và xã hội. Quá trình này kéo dài vào khoảng từ 5 đến 10 năm tùy theo tình trạng bệnh lý của mỗi trẻ.

Hiện nay, khoa học kỹ thuật rất phát triển, với những em bé điếc ở mức độ sâu nếu được phát hiện và can thiệp sớm sẽ giúp trẻ có thể hòa nhập với cộng đồng, thay vì việc trở thành một người tàn tật.

Bệnh viện cũng phối hợp với tổng hợp với Cục Dân số (Bộ Y tế) triển khai chương trình sàng lọc bẩm sinh, tiến hành sàng lọc, đánh giá về thính lực cho các trẻ sơ sinh nhằm mục tiêu phát hiện sớm, can thiệp sớm. Từ đó đảm bảo quyền lợi cho các em bé, giảm thiểu nguy cơ khi các em bé không được phát hiện hoặc phát hiện muộn tình trạng khiếm thính thì hoàn toàn có thể tiến triển thành một trẻ khuyết tật, trẻ bị câm điếc bẩm sinh.

Bác sỹ Quỳnh Anh cho hay, hàng ngày tiếp xúc với những bệnh nhân nhi với nhiều hoàn cảnh khác nhau, điều chị trăn trở đó là những ca bệnh phức tạp thường có hoàn cảnh khó khăn. Những bệnh nhi bị khiếm thính bẩm sinh, nhiều ca phải cấy điện cực ốc tai, nhưng giá của thiết bị rất đắt, hầu hết vượt quá khả năng chi trả của gia đình.

Như trường hợp cháu bé C.C.K, gia đình có hoàn cảnh rất khó khăn, chi phí điều trị được bảo hiểm y tế chi trả, nhưng khoản tiền đi lại, lưu trú mỗi khi cần tái khám cũng là vấn đề lớn đối với gia đình. Cháu K. nhờ có nhà hảo tâm tài trợ các chi phí này nên mới có thể đi khám đều đặn theo đúng lịch hẹn. Ngoài ra, có rất nhiều bé tuy còn nhỏ tuổi nhưng rất thương bố mẹ, nghĩ cho bố mẹ, động viên ngược lại bố mẹ cùng mình vượt qua bệnh tật. Là bác sỹ chuyên khám cho bệnh nhân nhi, những lúc ấy lòng mình như lắng lại, chỉ nghĩ sao giúp cho các bé đều vượt qua được bệnh tật để khỏe mạnh trở lại với cuộc sống hàng ngày./.