Nữ cựu tù cách mạng - Những pho sử sống về sự kiên cường, đức hy sinh

5 giờ trướcBài gốc

Bà Nguyễn Thị Tuyến (bên trái) - Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam - tặng món quà tri ân có in bức ảnh “Bắc Nam sum họp” đến nữ cựu tù Hoàng Thị Khánh, Trưởng Ban Liên lạc Cựu tù Chính trị và Tù binh TPHCM

"Trong ngục tù, càng gian khổ càng đùm bọc nhau"

Trong không khí ấm áp của Chương trình gặp mặt nữ cựu tù cách mạng tiêu biểu do TƯ Hội LHPN Việt Nam và Thành ủy TPHCM tổ chức sáng 28/2/2025, cô Nguyễn Thị Nghĩa - nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TPHCM (Saigon Co.op) - không giấu được sự xúc động khi gặp lại những người bạn tù năm xưa. Cô và các dì, các chị em ôm chầm lấy nhau, cùng động viên, hỏi thăm sức khỏe và nhắc lại những kỷ niệm nghĩa tình một thời.

Cô Nguyễn Thị Nghĩa (bìa phải), nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TPHCM (Saigon Co.op), mừng vui khi gặp lại những người bạn tù cách mạng cùng khu giam năm xưa

Cô Nghĩa hồi tưởng: Năm 1964, cô tham gia phong trào học sinh sinh viên chống Mỹ tại Sài Gòn, sau đó trở thành cán bộ Thành Đoàn. Năm 1970, cô bị địch bắt và đến năm 1973 được trao trả tù binh. Trong những năm tháng gian lao tù đầy, tình nghĩa chị em bạn tù là điều cô trân quý và nhớ nhất, vết thương da thịt đã lành theo năm tháng nhưng tình nghĩa đồng đội mãi mãi ghi sâu.

"Lúc ở trại giam Phú Tài (Bình Định), tôi ốm yếu, người nhỏ con. Bọn trật tự ác ôn thường xuyên lôi chị em tù ra đánh đập, tra tấn rất dã man. Có lần, chúng dùng một cây củi rất to để đánh tôi. Khi ấy, chị Nguyễn Thị Ngọc Sương - giao liên Văn phòng Thành ủy, người bạn tù cùng phòng - đã dang tay ôm lấy tôi, che chắn cho tôi khỏi đòn roi. Chị Sương tự thấy mình to khỏe hơn nên đã chịu đòn thay tôi. Những trận đánh tàn bạo trút xuống lưng chị ấy nhưng chị vẫn kiên cường bảo vệ đồng đội. Nghĩa cử cao đẹp ấy đến tận bây giờ tôi vẫn không thể nào quên. Chị em đùm bọc, yêu thương nhau, nhường nhau từng miếng ăn trong hoàn cảnh khắc nghiệt. Chiến trường ác liệt nhưng không gì có thể giết được ý chí kiên cường của những người chiến sĩ cách mạng", cô Nghĩa xúc động chia sẻ.

Bị địch bắt, tra tấn dã man, chịu cảnh lao tù khắc nghiệt, chứng kiến sự hy sinh của đồng đội nhưng các nữ chiến sĩ vẫn kiên cường đấu tranh. Các dì, các cô tuyệt thực đòi quyền sống, phản đối chào cờ, thậm chí có người còn mổ bụng để đấu tranh đến cùng. Càng gian khổ càng đùm bọc nhau.

Bà Đỗ Thị Thu Thảo (bên trái) - Phó Chủ tịch Thường trực Hội LHPN Việt Nam - thăm hỏi một nữ cựu tù cách mạng

Nữ cựu tù cách mạng Trần Thị Hòa, thường được gọi là cô Ba Hòa, chia sẻ tại chương trình giao lưu: "Suốt 10 năm trong tù, tôi đã trải qua rất nhiều nhà lao lớn trên khắp Việt Nam thời bấy giờ. Điều tôi không bao giờ quên chính là sự giúp đỡ của tập thể - chị em cùng nương tựa nhau mà sống, mà đấu tranh. Trong những lúc đấu tranh, khi địch đàn áp, có tới 31 chị em dọa mổ bụng để chống đối, mổ bụng tự sát để đưa ra yêu sách với kẻ thù, tức là những cuộc đấu tranh trong tù đòi cải thiện chế độ lao tù. Đáng nhớ nhất là lần 3 chị em trong phòng tranh nhau được hy sinh trước, ai cũng muốn là người đầu tiên. Không ai chịu nhường, cuối cùng phải bốc thăm. Nhưng khi chuẩn bị hành động thì bất ngờ địch mở cửa…".

Bà Nguyễn Thị Minh Hương (bên phải) - Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam - tặng món quà tri ân có in bức ảnh “Bắc Nam sum họp” đến một nữ cựu tù cách mạng

Cô Ba Hòa luôn xác định rằng, một khi đã dấn thân vào con đường cách mạng, không có gì có thể làm lung lay niềm tin. Bao gian khổ cô đều vượt qua với một ý chí kiên định:

"Con đường cách mạng lắm phong ba

Vững chắc tay chèo ắt vượt qua

Khi tập thể bên mình là sức mạnh

Hướng về Bác, Đảng - ngọn đèn pha"

Cô Trần Thị Hòa (Ba Hòa, thứ 2 từ phải sang) và cô Trần Kim Cúc (Tám Cúc, thứ 3 từ phải sang) tham gia giao lưu tại Chương trình

Cuộc hội ngộ giàu ý nghĩa

Nữ cựu tù cách mạng Phan Thị Hậu (TP Thủ Dầu Một, Bình Dương), nguyên Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Bình Dương, cho biết đây là lần đầu tiên cô tham gia chương trình họp mặt với chị em cựu tù cách mạng ở các tỉnh phía Nam. Vậy nên cô rất phấn khởi và vui mừng khi gặp lại những người bạn cũ, cùng hỏi thăm cuộc sống hay đơn giản là được nhìn thấy nhau khỏe mạnh đến tham gia chương trình.

Cô Hậu kể, cô tham gia cách mạng từ năm 13 tuổi với nhiệm vụ giao liên, rải truyền đơn, dẫn bộ đội đi bắt ác ôn và thực hiện các công tác bí mật tại vùng ấp chiến lược thuộc huyện Bình Long (Bình Phước).

"Tôi bị bắt nhiều lần, mỗi lần bị tù vài ba tháng rồi địch thả ra vì không khai thác được gì. Nhưng đến năm 1969, chúng bắt cả hai mẹ con tôi. Lần này, tôi bị giam lâu nhất và tra tấn khốc liệt nhất. Chúng cột dây thừng vào hai nách tôi, treo lên rồi dùng dùi cui đánh vào chân. Mẹ tôi cũng bị đánh bầm dập khắp người. Dù vậy, hai mẹ đùm bọc và dặn nhau rằng kiên quyết không khai báo, chỉ nói rằng không biết gì. Giờ đây, mẹ tôi thì đã mất rồi. Tôi năm nay cũng gần ngoài 70 tuổi, cũng thuộc diện nhỏ tuổi nhất ở đây. Vậy nên, những cuộc hội ngộ như thế nào vô cùng ý nghĩa đối với chúng tôi", cô Hậu chia sẻ.

Phát biểu tại chương trình, bà Nguyễn Thị Tuyến - Ủy viên TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam, bày tỏ: Dưới ánh sáng soi đường của Đảng, các nữ cựu tù đã biến nhà tù thành mặt trận đấu tranh, hun đúc ý chí. Những phong trào chống ly khai Đảng, chống khuất phục kẻ thù, đòi quyền sống cho tù nhân đã biến chốn lao tù thành chiến trường không vũ khí, nơi tinh thần và ý chí trở thành sức mạnh. Sự kiên cường, kiên trung, sáng tạo và đoàn kết của các mẹ, các cô, các chị đã góp phần không nhỏ vào thắng lợi chung của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống đế quốc, tô thắm thêm truyền thống "bất khuất" của phụ nữ Việt Nam.

"Nhân dịp này, thay mặt Hội LHPN Việt Nam, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các mẹ, các cô, các dì cựu tù cách mạng đã chiến đấu, hy sinh cho độc lập, tự do của Tổ quốc", Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến nhấn mạnh.

Bà Nguyễn Thị Lệ (bìa phải), Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TPHCM, tặng biểu trưng cho các cô, các dì là nữ cựu tù cách mạng tỉnh Bình Dương.

Bà Nguyễn Thị Lệ, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TPHCM, xúc động cho biết: Ngày nay, với tinh thần yêu nước, ý chí trung kiên của người chiến sĩ cách mạng, các nữ cựu tù đã vượt qua khó khăn, khắc phục những hạn chế về sức khỏe, tiếp tục tâm huyết, cống hiến sức mình đóng góp vào công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển quê hương, đất nước.

"Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM luôn biết ơn sâu sắc đến các đồng chí nữ chiến sĩ, cựu tù cách mạng", Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TPHCM Nguyễn Thị Lệ bày tỏ.