Nước Anh có thực sự bị 'xâm lược'?

7 giờ trướcBài gốc

"Nước Anh đang bị xâm lược"

Cuộc biểu tình "Unite the Kingdom" diễn ra hôm 13/9/2025 ngay tại trung tâm London, với điểm tập trung chính ở gần trụ sở chính phủ và Quốc hội Anh. Đây là vị trí mang tính biểu tượng cao, thường được chọn làm nơi tuần hành để gây tiếng vang chính trị. Lần này, cuộc biểu tình dựa trên lời kêu gọi của các lực lượng có quan điểm cực hữu trên chính trường Anh nhằm chống lại những người nhập cư. Người tham gia mang cờ Anh, biểu ngữ chống nhập cư, nhiều tấm bảng ghi khẩu hiệu như "Ngăn xuồng vượt biển", "Nước Anh của người Anh" hoặc "Người di cư rời đi lập tức".

Nhà lãnh đạo biểu tình Tommy Robinson có quan điểm cực hữu.

So với những hành động trước đây của phe cực hữu tại Anh, sự kiện "Unite the Kingdom" vượt trội về quy mô, cả về số người tham dự, mức độ truyền thông và tính công khai. Trước đây, các cuộc biểu tình liên quan đến người nhập cư hoặc người tị nạn cũng đã xảy ra, có khi bạo lực hoặc căng thẳng với chính quyền địa phương nhưng chưa từng có cuộc biểu tình nào lớn như lần này. Theo một số nguồn tin, số người tham gia thậm chí còn lên tới 150.000 người, trở thành một trong những cuộc biểu tình lớn nhất tại Anh trong thế kỷ này. Cảnh sát Anh đã phải huy động hàng nghìn người tham gia bảo đảm an ninh vì lo ngại bạo động hoặc xung đột có thể xảy ra.

Dẫn đầu cuộc biểu tình là Tommy Robinson, người nổi tiếng vì tinh thần bài Hồi giáo. Trong bài phát biểu, ông Robinson chỉ trích chính phủ vì "thất bại trong việc bảo vệ biên giới" và kêu gọi chính sách nhập cư cứng rắn hơn. Tuy nhiên tâm điểm của cuộc biểu tình lại nằm ở khẩu hiệu kêu gọi người dân Anh đứng dậy chống lại cuộc "xâm lược" của người nhập cư.

Đâu là sự thật?

Theo những người tổ chức cuộc biểu tình, cuộc "xâm lược" của người nhập cư vào Anh đang ở mức báo động. Văn phòng Thống kê quốc gia (ONS) công bố, năm 2024 có khoảng 108.000 người đã nộp đơn xin tị nạn, con số cao nhất kể từ năm 1979. 6 tháng đầu năm 2025, số đơn cũng đã tăng hơn 15% so với năm trước đó. Trong đó có một số lượng đáng kể vượt biển bằng tàu nhỏ qua eo biển Manche.

ONS cho biết có 36.816 người đã vượt biển theo cách này trong năm 2024, tăng 25% so với năm 2023. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, con số này cũng đã lên tới 20.000 người, cho thấy xu hướng gia tăng rõ rệt. Tính từ năm 2022, số người nhập cư vào Anh đã lên đến hơn 2 triệu, tức là trung bình mỗi năm tăng thêm gần 1% dân số. Việc có một lượng lớn người nhập cư trong thời gian ngắn đã trực tiếp đẩy gánh nặng lên hệ thống dịch vụ công, hạ tầng và nhà ở tại Anh. Những người biểu tình còn cho rằng người nhập cư đã "cướp" công việc của dân bản xứ.

Về văn hóa, bản sắc, truyền thống, những người biểu tình lo lắng rằng dân nhập cư từ nhiều nền văn hóa khác nhau, không hòa nhập hoặc có quan điểm, tôn giáo khác biệt sẽ làm mất "chất Anh". Một số nhà lãnh đạo cực hữu còn nói về âm mưu nước Anh đang bị "thay thế dân số" và việc đó phải ngừng lại. Những khẩu hiệu mạnh mẽ như "bị xâm lược" vì vậy được nêu cao nhằm tạo ra cảm giác về nguy cơ, tính khẩn cấp để gây sự chú ý của quần chúng. Tuy nhiên, liệu Anh có thực sự đang "bị xâm lược"?

Về mặt pháp lý, việc nhập cư, tị nạn hay vượt biên đều được điều chỉnh bởi luật quốc tế như Công ước Geneva về tị nạn cùng các hệ thống luật pháp của Anh và được theo dõi chặt chẽ. Việc lượng người vượt biên lớn gây áp lực lên hệ thống là có thật, nhưng đó không phải là một cuộc xâm lược. Nước Anh thực sự có quyền "chọn" người nhập cư. Thống kê của ONS cho thấy chỉ có 11% người nhập cư kể từ 2022 tới này là thuộc nhóm xin tị nạn và khoảng dưới 10% là nhập cư trái phép. Bù lại, những đóng góp của người nhập cư cho nền kinh tế Anh thì không thể phủ nhận.

Theo ONS, khoảng 18% lực lượng lao động Anh hiện nay là người nhập cư. Họ bổ sung vào các ngành đang thiếu hụt nhân sự ở mọi phân khúc lao động. Một phần ba số bác sĩ tại Anh hiện nay là người sinh ra ở nước ngoài. Trong khi đó, nghiên cứu của Đại học London cho thấy người nhập cư từ EU đóng góp nhiều hơn 20 tỷ bảng so với số phúc lợi họ nhận và hiện người nhập cư chiếm gần 10% GDP của Anh. Ngay tại London, trung tâm của cuộc biểu tình, có gần 40% dân số là người nhập cư, hơn 300 ngôn ngữ được sử dụng biến nơi đây trở thành một trong những thành phố đa dạng nhất thế giới. Sự đa dạng này giúp London có sức hút quốc tế, trở thành trung tâm tài chính, giáo dục và sáng tạo.

Sự xuất hiện của người nhập cư tại Anh đã diễn ra trong nhiều thế kỷ, với những làn sóng lớn từ châu Âu lục địa và các thuộc địa trong quá khứ, họ đã dần hòa nhập vào văn hóa Anh, trở thành người Anh và có nhiều đóng góp nổi bật trong mọi lĩnh vực đời sống. Đây cũng là xu hướng chung của thế giới, đặc biệt tại các nước phát triển. Nếu thực sự có một làn sóng nhập cư mới thì đó là bởi nhu cầu nội tại cần bổ sung lao động của nền kinh tế chứ không phải là một cuộc xâm lược hay cướp đi việc làm của người bản xứ.

Về cảm nhận của người dân, có những lo ngại về xã hội, áp lực nhà ở, việc làm, y tế và giáo dục nhưng là do sự điều hành kém của chính phủ chứ không phải trực tiếp do người nhập cư gây ra. Đây là hệ quả của việc tăng dân số nói chung, trong khi nền kinh tế suy yếu, lạm phát cao khiến cho cuộc sống người dân gặp khó khăn. Đó được coi là một trong những lý do khiến cho 4 thủ tướng đã bị thay thế từ năm 2022 tới nay. Việc không tách biệt được những vấn đề này đã khiến cho dân chúng Anh dễ dàng bị lôi kéo vào những phong trào chính trị cực đoan với nhận thức sai lầm.

Trước "Unite the Kingdom", các cuộc biểu tình chống người nhập cư bất hợp pháp, người tị nạn đã xuất hiện lẻ tẻ những khu vực nhỏ có nơi đặt các trại tị nạn, hoặc cơ sở lưu trú nên ít được chú ý. Lần này, các nhóm cực hữu bằng cách chọn lọc số liệu, làm nổi bật những trường hợp cá biệt như hành vi phạm pháp của một số người nhập cư để gán cho toàn bộ nhóm và đẩy mạnh truyền thông dẫn dắt quần chúng đang có sẵn tư tưởng bất mãn nhắm đến một đối tượng cụ thể.

Việc so sánh hiện tượng nhập cư với "xâm lược" là một phép ẩn dụ chính trị nhằm đánh động cảm xúc chứ không phải miêu tả thực tế định lượng. Vì vậy, sự phản đối mà một số lượng lớn người tham gia cuộc biểu tình không phải nhắm đến người nhập cư mà chủ yếu nhằm phản đối sự yếu kém của chính phủ hiện tại khiến cho những vấn đề của xã hội Anh bị "thổi phồng" quá mức. Điều này đã bị các lực lượng có tư tưởng cực đoan lợi dụng.

Những cuộc biểu tình bài ngoại như vừa qua tại Anh là mầm mống bất ổn xã hội cần được chú ý.

Việc để những khó khăn trong đời sống bùng phát thành một phong trào chính trị có tính bài ngoại sẽ đem đến những vấn đề lâu dài cho nước Anh. Việc một lượng lớn người dân Anh nhắm thẳng đến nhóm người nhập cư như hiện nay sẽ tiềm tàng bất ổn gây phân hóa xã hội sâu sắc. Người nhập cư, người da màu, cộng đồng tôn giáo thiểu số có thể bị đe dọa, cô lập và tìm cách phản kháng.

Nỗi sợ hãi và thù hận có thể lan ra ngoài các khẩu hiệu, dẫn đến bạo lực dân sự hoặc hành vi cực đoan. Nếu chính phủ Anh dưới sức ép của người biểu tình siết chặt nhập cư có thể sẽ vi phạm các cam kết quốc tế về quyền tiếp cận tị nạn, về bảo vệ trẻ em, quyền con người. Kèm theo đó hình ảnh nước Anh trên trường quốc tế sẽ trở nên xấu xí.

Anh là quốc gia có truyền thống chào đón người tị nạn, có di sản đa văn hóa, việc để luận điệu cực hữu chi phối chính sách nhập cư có thể làm tổn hại danh tiếng, ảnh hưởng tới thu hút nguồn nhân lực quốc tế, thương mại và du lịch. Nếu người nhập cư bị hạn chế, nền kinh tế có thể thiếu lao động trong những ngành cần nhân lực nhập cư như chăm sóc sức khỏe, dịch vụ, nông nghiệp… Đáng lo ngại hơn, nếu lực lượng cực hữu thành công sử dụng biểu tình để gây ảnh hưởng lên chính sách, phong trào này sẽ lớn mạnh và cực đoan hóa nhiều hơn nữa để khai thác các chia rẽ trong xã hội.

Cuộc biểu tình tại Anh hôm 13/9 tuy chưa dẫn đến những hành vụ bạo động hay hệ lụy lớn nhưng nó là một lời cảnh báo dành cho các chính phủ châu Âu, nơi hoàn cảnh kinh tế xã hội có nhiều điểm tương đồng với nước Anh. Xu hướng nhập cư để gia tăng dân số và lao động là không thể tránh khỏi trong bối cảnh dân số các nước này đang già đi.

Tuy nhiên, việc quản lý nhập cư cần minh bạch, có tham vấn cộng đồng địa phương, để người dân cảm thấy họ được nghe và nhu cầu của họ được đáp ứng. Nếu không, lo ngại của người dân dễ bị các nhóm cực hữu kích động. Việc sử dụng từ ngữ nặng nề như "xâm lược" nhiều lần đã được các nghiên cứu chỉ ra là góp phần hình thành phản ứng tiêu cực, kích động tâm lý cực đoan.

Một bài học quan trọng dành cho các chính phủ là khi số người nhập cư tăng, người dân bản địa có thể cảm thấy bị bỏ quên. Các chính phủ cần có chính sách hợp lý để cân bằng, tránh để các phong trào cực đoan tận dụng gây bất ổn xã hội.

Tử Uyên

Nguồn ANTG : https://antgct.cand.com.vn/nhan-dam/nuoc-anh-co-thuc-su-bi-xam-luoc--i782681/