Ốc đồng Hà Trung - Từ món ăn dân dã đến đặc sản 'lên ngôi'

9 giờ trướcBài gốc

Người dân nơi đây vẫn giữ nếp chế biến các món ốc theo cách truyền thống. Ốc bắt về được rửa sạch, ngâm qua đêm trong nước vo gạo để nhả hết bùn đất. Khi chế biến, người ta khe bỏ phần xoáy trôn ốc, dùng vật nhọn nậy bỏ phần vẩy cứng trên miệng, sau đó nhẹ nhàng xoáy ngược kim đồng hồ để lấy toàn bộ phần thịt ốc ra ngoài, bỏ vỏ. Ốc được rửa sạch, nấu cùng dọc mùng thái lát và các gia vị như: nước lọc, muối, mắm, mì chính, ớt, mẻ chua, nghệ giã nhỏ lấy nước.

Ao nuôi ốc của một hộ gia đình

Nếu nấu ốc với khế chua, người ta thường chọn vài quả khế to, cắt bỏ rìa, thái lát đập dập cho mềm hoặc chẻ dọc từng múi để tạo vị chua thanh tự nhiên. Thịt ốc được ướp gia vị khoảng 10 phút, sau đó xào qua cho dậy mùi thơm rồi đổ nước vào nấu. Thời gian nấu khoảng 15 phút, tùy vào lượng ốc. Gia vị được nêm nếm theo kinh nghiệm và khẩu vị gia đình, chú trọng điều chỉnh độ mặn, ngọt, chua, cay sao cho hài hòa.

Món ốc luộc lại có cách làm đơn giản hơn: ốc được rửa sạch, giữ nguyên vỏ, bỏ phần xoáy trôn, sau đó cho vào nồi cùng nước lọc (khoảng 1/3 lượng ốc), lá chanh, muối, sả đập dập rồi luộc chín trong 10-15 phút. Nước chấm ốc được pha từ nước mắm, bột ngọt, đường, chanh, tỏi, gừng băm nhỏ và vài lát ớt, tạo nên hương vị đậm đà. Thưởng thức ốc luộc với ly rượu nhỏ, người ăn sẽ cảm nhận được trọn vẹn hương vị ngọt bùi, dai giòn của thịt ốc cùng cảm giác vui tai khi nhấm nháp.

Sản phẩm giò - chả ốc nhồi ống nứa tại cơ sở sản xuất ốc thương phẩm Nguyễn Văn Thanh

Ốc đồng Hà Trung còn được chế biến thành nhiều món hấp dẫn như: ốc xào mướp hương, ốc xào sả ớt, ốc hấp sả, ốc nướng, ốc gói giò… làm phong phú thêm bữa ăn của người dân vùng quê này.

Ông Nguyễn Văn Thanh, người tiên phong nuôi ốc thương phẩm và chế biến giò ốc tại thôn Hương Đạm, xã Hà Tiến, chia sẻ: Ông mạnh dạn đầu tư số vốn lớn để phát triển mô hình nuôi ốc giống, ốc thương phẩm và chế biến giò ốc. Hiện tại, ông sở hữu khu ao nuôi rộng 15 sào (0,75 ha) tại Hang Rồn, trong đó 10 sào ao nuôi ốc và 5 sào đất trồng cây, rau màu làm thức ăn cho ốc. Mỗi năm, ông cung cấp ra thị trường từ 6,5 đến 7 tấn ốc thịt với giá bán khoảng 80.000 đồng/kg, mang lại doanh thu khoảng 560 triệu đồng/năm. “Nguyên liệu làm giò ốc tôi tự nuôi, không phải mua ngoài nên đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm”, ông Thanh cho biết.

Là người đầu tiên trong xã làm giò ốc thương phẩm từ năm 2022, ông Thanh cho hay: với 1 kg ốc có thể làm ra 25 chiếc giò. Giò ốc được làm từ 1 kg thịt ốc băm nhỏ, 200g thịt lợn nạc xay, 2g nấm thái nhỏ và gia vị vừa đủ, sau đó cho vào ống nứa dài 5cm, lót lá sả, đóng hộp nhựa kín, dán nhãn. Giò ốc được bảo quản trong ngăn đá tủ lạnh và hấp chín bằng hơi trong 15-20 phút khi sử dụng. Mỗi hộp 25 chiếc giò có giá bán 125.000 đồng, lợi nhuận thu về khoảng 22.400 đồng/hộp. Có thời điểm sản phẩm “cháy hàng”, trung bình bán ra 70-80 hộp mỗi ngày.

Tại xã Hà Vinh, cơ sở sản xuất ốc thương phẩm của anh Vũ Văn Hiệp cũng phát triển mạnh. Sau 4 tháng nuôi, ốc được thu hoạch bằng cách hút cạn ao, dọn sạch bèo để dễ thu gom. Ốc có thể bảo quản khô trong thùng xốp để vận chuyển đi xa hoặc chứa trong bể bán dần. Ốc đạt kích cỡ 30-40 con/kg, giá bán dao động từ 80.000-120.000 đồng/kg.

Anh Hiệp còn chế biến chả ốc nhồi ống nứa – mỗi khay gồm 20 ống, đóng gói kỹ lưỡng. Chả ốc có thể hấp, nướng hoặc nhúng lẩu, thời gian chín khoảng 15-20 phút. Khi ăn, chả ốc có hương thơm hấp dẫn, vị dai giòn sần sật của thịt ốc hòa quyện với vị béo ngậy của thịt lợn. Mỗi gói chả ốc 500g có thể bảo quản đông lạnh 3-4 tháng. Mỗi năm, anh Hiệp bán ra thị trường từ 10.000-15.000 khay chả ốc, lợi nhuận thu về từ 150-200 triệu đồng.

Hiện nay, ốc đồng tự nhiên ở Hà Trung gần như không còn do diện tích ao đầm bị thu hẹp. Nắm bắt nhu cầu thị trường, nhiều nông dân đã chuyển hướng nuôi ốc thương phẩm, chế biến các món ăn từ ốc, vừa tăng thu nhập, vừa tạo việc làm cho lao động địa phương. Con ốc nhồi từ đồng chiêm đã “lên ngôi”, trở thành món đặc sản quý được các nhà hàng, khách sạn, quán ăn và những thực khách sành ăn ưa chuộng.

Ông Nguyễn Hữu Tỉnh - Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Hà Trung cho biết: “Xã Hà Tiến có diện tích rộng, điều kiện môi trường và nguồn nước ngọt rất thuận lợi cho việc nuôi ốc. Thức ăn cho ốc dễ kiếm từ các loại rau màu trồng quanh ao, giúp giảm chi phí mà vẫn đảm bảo chất lượng. Ốc Hang Rồn nổi tiếng bởi thịt giòn, ngọt và béo, ngày càng được thị trường ưa chuộng.”

Lê Như Cương

Nguồn VHPT : https://vanhoavaphattrien.vn/oc-dong-ha-trung-tu-mon-an-dan-da-den-dac-san-len-ngoi-a29222.html