Ông Donald Trump có thể để vuột mất 'kho báu Bắc cực'

3 ngày trướcBài gốc

Giấc mơ kiểm soát Greenland

Greenland, với diện tích 2,16 triệu km² và trữ lượng khoáng sản khổng lồ, từ lâu đã lọt vào tầm ngắm của các cường quốc. Hòn đảo này không chỉ sở hữu nguồn tài nguyên quý giá như đất hiếm, uranium, dầu mỏ, khí đốt mà còn có vị trí chiến lược quan trọng trong địa chính trị Bắc Cực.

Greenland là một hòn đảo rất đặc biệt. Về địa lý, thuộc về Bắc Mỹ nhưng về địa chất nó lại thuộc về Bắc Cực. Điều đặc biệt ở chỗ, nó nằm trên tuyến đường ngắn nhất từ Bắc Mỹ tới châu Âu.

Greenland được biết đến là lãnh thổ tự trị thuộc Đan Mạch từ năm 1814, với dân số hiện khoảng 60.000 người. Phần lớn diện tích bị tuyết bao phủ, nhưng băng tuyết đang tan theo đà ấm lên của trái đất và diện tích đất sinh sống sẽ gia tăng theo đó.

Đây được xem là "viên ngọc chiến lược". Tham vọng kiểm soát Greenland của Mỹ, đặc biệt dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump, đã trở thành chủ đề gây tranh cãi toàn cầu.

Gần đây, Đan Mạch và người dân Greenland phản ứng khá mạnh với những tuyên bố của ông Trump cho dù trước đó mong muốn có hoạt động kinh doanh, hợp tác nhiều hơn với Mỹ. Đây cũng được xem là cơ hội cho Trung Quốc và Nga tiếp cận và gia tăng ảnh hưởng ở khu vực Bắc Cực này.

Trước đó, người dân Greenland không hoàn toàn bác bỏ khả năng mở rộng hợp tác với Mỹ. Nhiều chính trị gia Greenland nhận thấy cơ hội từ việc hợp tác với Washington để phát triển cơ sở hạ tầng, khai thác tài nguyên và nâng cao đời sống người dân.

Tuy nhiên, dường như cách tiếp cận của chính quyền ông Trump đã khiến tình hình thay đổi.

Các cuộc thăm dò cho thấy đa số người Greenland phản đối việc gia nhập Mỹ.

Greenland, với diện tích 2,16 triệu km² và trữ lượng khoáng sản khổng lồ, từ lâu đã lọt vào tầm ngắm của các cường quốc. Ảnh: Etrip

Người dân Greenland lo lắng rằng việc sáp nhập vào Mỹ sẽ làm mất bản sắc văn hóa và quyền tự trị mà họ đã giành được từ Đan Mạch sau nhiều thập kỷ đấu tranh.

Đan Mạch, quốc gia vẫn giữ quyền kiểm soát chính sách đối ngoại của Greenland, cũng không đứng ngoài cuộc. Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen gọi ý tưởng của ông Trump là “vô lý” và khẳng định Greenland không phải là hàng hóa để mua bán.

Đan Mạch phản đối dữ dội kế hoạch của phái đoàn cấp cao Mỹ đến thăm Greenland trong tuần này, trong đó có Phó Tổng thống JD Vance cùng phu nhân, Cố vấn An ninh quốc gia Nhà Trắng Mike Waltz và Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright.

Đan Mạch cho rằng điều này là "không phù hợp”. Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cáo buộc Mỹ gây "áp lực không thể chấp nhận được" lên Greenland.

Kế hoạch của chuyến đi diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục thúc đẩy ý tưởng sáp nhập Greenland. Ông Trump nhiều lần bày tỏ mong muốn Greenland sẽ trở thành một phần lãnh thổ của Mỹ và không loại trừ khả năng sử dụng sức mạnh kinh tế hoặc quân sự để kiểm soát hòn đảo lớn nhất thế giới này.

Còn cơ hội nào cho Mỹ?

Trên mạng xã hội X, hôm 25/3, ông Vance cho biết sẽ đến Greenland vào ngày 28/3. Phu nhân của ông dự kiến tham dự một cuộc đua chó kéo xe trong cùng ngày, nhưng sự kiện đã bị hủy bỏ. Thay vào đó, bà sẽ thăm căn cứ không gian Pituffik.

Brian Hughes, phát ngôn viên của Hội đồng An ninh quốc gia Nhà Trắng, thông tin, mục đích của phái đoàn Mỹ là “tìm hiểu về Greenland, văn hóa, lịch sử và con người ở đó”. Trong khi Thủ tướng Đan Mạch Frederiksen bác bỏ quan điểm cho rằng đây là chuyến thăm cá nhân.

Thông tin mới nhất cho thấy, Mỹ đã thay đổi kế hoạch thăm Greenland, hủy chuyến thăm cộng đồng người dân Greenland và thay vào đó chỉ đến căn cứ Pituffik. Đây là điều Đan Mạch không phản đối.

Quyết định điều chỉnh của Mỹ được cho là sẽ giúp hạ nhiệt căng thẳng giữa hai nước liên quan đến Greenland trong bối cảnh Washington vẫn duy trì hiện diện quân sự đáng kể tại hòn đảo này.

Trong quá khứ, Mỹ đã quan tâm đặc biệt đến Greenland. Năm 1946, Tổng thống Harry Truman từng đề nghị mua lại hòn đảo từ Đan Mạch với giá 100 triệu USD nhưng bị từ chối. Khi lên nắm quyền, Tổng thống Donald Trump một lần nữa khơi dậy tham vọng này, đề xuất ý định mua Greenland vào năm 2019.

Ông mô tả đây là một "bất động sản khổng lồ" với tiềm năng to lớn, đồng thời khẳng định rằng việc Mỹ kiểm soát Greenland sẽ giúp đảm bảo lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia.

Những khó khăn trong chiến lược Greenland của ông Trump được xem là cơ hội cho các đối thủ khác. Trung Quốc từ lâu đã để mắt tới Greenland với ý định khai thác tài nguyên đất hiếm và xây dựng cơ sở hạ tầng tại đây. Bắc Kinh đã tích cực đầu tư vào các dự án khai khoáng và cảng biển.

Bên cạnh đó, Nga cũng đang mở rộng ảnh hưởng tại Bắc Cực. Moscow không chỉ gia tăng hiện diện tại khu vực này mà còn phát triển các dự án năng lượng lớn, tạo thế đối trọng với Mỹ.

Dù tham vọng sáp nhập Greenland đang gặp rất nhiều khó khăn và sự phản đối lan rộng từ Đan Mạch cho tới người dân Greenland, nhưng Mỹ được cho là vẫn có cơ hội gia tăng ảnh hưởng tại đây thông qua các biện pháp mềm dẻo hơn. Một số đánh giá cho rằng, thay vì tiếp tục theo đuổi chiến lược "mua" hòn đảo, Washington có thể tìm cách tăng cường đầu tư vào Greenland, hỗ trợ phát triển kinh tế và hợp tác an ninh.

Một số chính trị gia Mỹ đã đề xuất thúc đẩy các dự án hợp tác trong lĩnh vực khai khoáng, nghiên cứu môi trường và phát triển cơ sở hạ tầng tại Greenland.

Mạnh Hà

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/ong-donald-trump-co-the-de-vuot-mat-kho-bau-bac-cuc-2384811.html