Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An vừa mở phiên tòa sơ thẩm và tuyên phạt 7 năm tù đối với bị cáo Hồ Văn Mạnh và 3 năm tù với Trần Thị Ngọc về tội “Buôn bán hàng cấm” theo quy định tại Khoản 3 điều 190 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 và tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại khoản 1 điều 244 Bộ luật Hình sự.
Các đồng phạm khác trong vụ án này là Phạm Thị Lập bị xử phạt 3 năm tù, Hồ Mai Yên 3 năm tù, Cao Xuân Quý 15 tháng tù (cho hưởng án treo), Nguyễn Thị Long 30 tháng tù (cho hưởng án treo). Một đối tượng có liên quan là Lê Quang Lợi đã bỏ trốn và đang bị truy nã.
Trước đó vào tháng 10/2023, các đối tượng nói trên đã bị lực lượng chức năng tỉnh Nghệ An phát hiện và bắt giữ về hành vi buôn bán trái phép hơn 2,8 tấn vảy tê tê, gồm cả vảy tê tê java (Manis javanica) và vảy của các loài tê tê châu Phi.
Các bị cáo trong vụ án.
Cả 8 loài tê tê trên thế giới đều là loài nguy cấp, quý, hiếm, được liệt kê trong Phụ lục I Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES). Trong đó, 2 loài tê tê có phân bố tự nhiên ở Việt Nam là tê tê java và tê tê vàng.
Hai loài này cũng có trong Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ trong Nghị định 160 của Chính phủ về tiêu chí xác định loài và chế độ quản lý loài thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 244 Bộ Luật Hình sự, hành vi buôn bán trái phép vảy của tê tê vàng và tê tê Java có thể bị phạt tù từ 1 năm – 5 năm, hoặc phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 2 tỷ đồng đối với cá nhân.
Trong khi đó, hành vi buôn bán trái phép vảy từ những loài tê tê còn lại có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức hình phạt lên đến 15 năm tù đối với cá nhân, hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính đến 360 triệu đồng đối với cá nhân, tùy theo giá trị bằng tiền của tang vật.
Tang vật của vụ án.
Theo ghi nhận của Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV), vụ án buôn bán trái phép 2,8 tấn vảy tê tê kể trên là một trong những vụ có khối lượng vảy tê tê bị buôn bán trái phép lớn nhất từng được phát hiện trong nội địa Việt Nam.
Theo ENV, Nghệ An từ lâu đã được biết đến là một điểm nóng của hoạt động nuôi nhốt, buôn bán động vật hoang trái phép, tập trung tại các huyện Diễn Châu, Yên Thành và Quỳnh Lưu.
Mặc dù chính quyền tỉnh Nghệ An đã có sự quan tâm, chỉ đạo nhất định nhưng tình trạng này vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới hình ảnh của Nghệ An mà còn ảnh hưởng đến nỗ lực của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về bảo vệ động vật hoang dã.
"Điều này đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa của toàn thể hệ thống chính trị tỉnh Nghệ An và sự quan tâm từ Chính phủ và các bộ, ban, ngành có liên quan để có thể giải quyết triệt để", đại diện ENV nói.
Nguyễn Hoài