Ông Trump ép Ấn Độ 'chọn phe'

17 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Nhà Trắng, Washington, D.C. ngày 13/2. Ảnh: Reuters

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tung ra cảnh báo cứng rắn với Ấn Độ, đe dọa áp thuế 25% nếu nước này không dừng nhập khẩu dầu từ Nga. Trong tuyên bố trên mạng xã hội Truth Social ngày 4/8, ông Trump cáo buộc New Delhi mua dầu giá rẻ từ Moscow rồi bán lại để thu lợi lớn, gián tiếp hỗ trợ tài chính cho Nga trong chiến sự Ukraine.

Động thái này diễn ra chỉ vài ngày sau khi chính phủ Ấn Độ khẳng định không có kế hoạch ngừng mua dầu Nga, nhấn mạnh các quyết định năng lượng là “độc lập và vì lợi ích quốc gia”.

Với lời đe dọa mới, ông Trump đang biến dầu mỏ thành công cụ gây sức ép ngoại giao nhằm cô lập Nga trên thị trường năng lượng toàn cầu, đồng thời buộc các nước đối tác như Ấn Độ phải điều chỉnh quan hệ.

Tuy nhiên, giới phân tích cảnh báo cách tiếp cận này có thể phản tác dụng. Ấn Độ là nền kinh tế đang lên, có vai trò ngày càng lớn trong chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ. Những đòn trừng phạt đơn phương từ Washington có thể khiến New Delhi phản ứng tiêu cực.

Ấn Độ không lùi bước

Phản ứng trước cảnh báo từ Washington, Ấn Độ gọi các đe dọa là “vô lý và bất công”. Bộ Ngoại giao nước này khẳng định việc nhập dầu Nga không mang tính chính trị mà nhằm đảm bảo ổn định giá nhiên liệu, kiểm soát lạm phát và duy trì đà tăng trưởng kinh tế.

Áp thuế cao từ Mỹ đã gây sức ép rõ rệt lên kinh tế Ấn Độ. Theo Fitch Ratings, mức thuế trung bình từ Mỹ với hàng hóa Ấn Độ đã tăng từ 2,4% lên 20,7% trong năm 2025, kéo giảm tăng trưởng GDP khoảng 20-30 điểm cơ bản. Đồng rupee trượt giá mạnh xuống gần mức kỷ lục (87-88 INR/USD), phản ánh tâm lý bất ổn của thị trường.

Các ngành xuất khẩu chủ lực như gia vị, dệt may, phụ tùng ôtô cũng lao đao vì nguy cơ mất đơn hàng. Mặc dù đồng nội tệ yếu có thể giúp hàng hóa cạnh tranh hơn về giá, giới đầu tư vẫn lo ngại môi trường kinh doanh bất ổn do căng thẳng thương mại với Mỹ.

Lý do Ấn Độ vẫn mua dầu Nga

Quan hệ giữa Nga và Ấn Độ vốn có nền tảng lâu đời và gắn bó sâu rộng trong nhiều lĩnh vực. Nga là nguồn cung vũ khí lớn nhất cho New Delhi suốt nhiều thập kỷ, đồng thời đóng vai trò ngày càng quan trọng trong hợp tác năng lượng và không gian.

Việc mua dầu giá rẻ từ Nga được Ấn Độ coi là chiến lược cần thiết để đảm bảo an ninh năng lượng trong bối cảnh toàn cầu biến động. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ấn Độ Randhir Jaiswal khẳng định: “Chúng tôi quyết định dựa trên giá thị trường và bối cảnh toàn cầu. Không ai có thể ép buộc Ấn Độ”.

Từ năm 2022, khi bị phương Tây siết trừng phạt, Nga buộc phải hạ giá dầu mạnh, đôi khi thấp hơn thị trường đến 30 USD/thùng, để thu hút khách hàng như Ấn Độ và Trung Quốc. Với Ấn Độ, đây là cơ hội chiến lược để vừa giảm chi phí nhập khẩu, vừa giữ ổn định nền kinh tế.

Giàn khoan dầu bên ngoài Almetyevsk, Cộng hòa Tatarstan, Nga ngày 14/7. Ảnh: Reuters.

Trước chiến sự Ukraine, dầu Nga chỉ chiếm khoảng 2% tổng lượng nhập khẩu của Ấn Độ. Nhưng đến năm 2025, con số này đã vượt 35%, biến Ấn Độ thành một trong hai khách hàng dầu lớn nhất của Moscow. Nếu buộc phải từ bỏ nguồn cung này, New Delhi có thể tốn thêm từ 9-11 tỷ USD mỗi năm để mua dầu đắt hơn từ Mỹ hoặc Trung Đông, một kịch bản không mấy khả thi trong lúc đất nước cần kiểm soát lạm phát.

Không chỉ có Ấn Độ

Ngoài Ấn Độ, Trung Quốc hiện là đối tác năng lượng hàng đầu của Nga, chiếm khoảng 48% xuất khẩu dầu qua đường biển của Moscow tính đến giữa năm 2025. Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil, UAE, Ai Cập cũng tăng cường nhập dầu hoặc các sản phẩm lọc dầu từ Nga, phục vụ tiêu dùng nội địa hoặc tái xuất sang nước thứ ba.

Một số quốc gia như Saudi Arabia và Malaysia bị nghi ngờ “ngụy trang” nguồn gốc dầu Nga, trước khi xuất sang các thị trường khắt khe như châu Âu. Quá trình này thường được thực hiện qua mạng lưới tàu “bóng ma” nhằm né trừng phạt và giám sát từ phương Tây.

Câu chuyện dầu Nga đã vượt ra ngoài phạm vi kinh tế - thương mại, trở thành một phần trong thế đối đầu chiến lược giữa các cực quyền lực lớn. Trong khi Mỹ tìm mọi cách làm suy yếu dòng tiền năng lượng của Nga, thì những nước đang phát triển như Ấn Độ và Trung Quốc lại tận dụng cơ hội để tối ưu hóa lợi ích.

Với vị thế địa chính trị đặc biệt và nhu cầu năng lượng khổng lồ, Ấn Độ đang cố giữ thế cân bằng mong manh giữa Washington và Moscow. Còn Nga dù bị phương Tây cô lập vẫn duy trì được ảnh hưởng nhờ sự linh hoạt và hợp tác thực dụng với các quốc gia không chọn phe. Căng thẳng dầu mỏ hiện nay vừa phản ánh cạnh tranh về tài nguyên đồng thời cũng hé lộ những tính toán sâu xa trên bàn cờ chính trị toàn cầu.

Thảo Quyên

Nguồn Znews : https://znews.vn/ong-trump-ep-an-do-chon-phe-post1574436.html