Ông Trump nâng thuế với Canada lên 35%, áp mức thuế từ 10% đến 40% với hàng chục quốc gia
Động thái này đánh dấu một sự thay đổi lớn trong trật tự thương mại của Mỹ. Thuế đối với Canada được nâng lên 35%, từ mức 25% trước đó, trong khi nhiều quốc gia khác như Nam Phi hay Thụy Sĩ sẽ đối mặt với mức thuế vượt 30%.
Tuy nhiên, ngoại trừ Canada, các mức thuế mới sẽ chưa có hiệu lực ngay lập tức mà được lùi lại 7 ngày, trái với tuyên bố trước đó của Tổng thống Trump rằng thuế sẽ có hiệu lực từ nửa đêm thứ Sáu.
Sắc lệnh ghi rõ: “Những điều chỉnh này sẽ có hiệu lực vào lúc 12:01 sáng theo giờ miền Đông, 7 ngày sau ngày ban hành sắc lệnh”.
Riêng mức thuế mới áp lên Canada thuộc một sắc lệnh riêng liên quan đến vấn đề ma túy và sẽ có hiệu lực ngay từ thứ Sáu, như kế hoạch ban đầu.
Sắc lệnh cũng cho phép gia hạn thời gian đối với hàng hóa đã lên tàu trước ngày 7/8 và nhập cảnh vào Mỹ trước ngày 5/10, với mức thuế thấp hơn được áp dụng.
Khi các mức thuế mới có hiệu lực, phạm vi tác động sẽ rất rộng. Ấn Độ, sau các cuộc đàm phán đầy kỳ vọng nhưng rơi vào bế tắc, sẽ chịu mức thuế 25%, dù hiện vẫn còn một tuần để đàm phán. Đài Loan (Trung Quốc) - một đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ cũng sẽ đối mặt với mức thuế 20%.
Tài liệu từ Nhà Trắng cũng xác nhận một số thỏa thuận gần đây, bao gồm mức thuế 19-20% áp dụng cho nhiều quốc gia Đông Nam Á, trong khi thuế với Anh giữ nguyên ở mức 10%.
Hàng chục quốc gia khác chứng kiến mức thuế tăng từ 10% lên 15%, phù hợp với các thỏa thuận được phác thảo gần đây, bao gồm mức thuế 15% với EU, Hàn Quốc và Nhật Bản.
Sắc lệnh cũng nêu rõ một số quốc gia đang tiến gần đến thỏa thuận, trong khi một số khác “đưa ra đề xuất chưa đủ để phù hợp với lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia của Mỹ”, do đó sẽ phải chịu mức thuế cao hơn.
Một số quốc gia không được đề cập trong tài liệu hôm thứ Ba, trong đó phần lớn là các nước Mỹ đang có thặng dư thương mại sẽ tiếp tục được duy trì mức thuế 10%, trái ngược với các phát ngôn gần đây của Tổng thống Trump cho thấy mức sàn mới sẽ là 15%.
Sắc lệnh còn nhấn mạnh vấn đề ngày càng nghiêm trọng là việc “chuyển tàu” để né thuế, với mức thuế bổ sung lên đến 40% đối với các hàng hóa bị cho là vi phạm, dù không đưa ra định nghĩa rõ ràng.
Thông báo hôm thứ Năm cũng được đưa ra trong bối cảnh mức thuế 50% áp lên đồng đỏ dự kiến sẽ có hiệu lực từ nửa đêm thứ Sáu. Ngoài ra, thuế 50% với hàng hóa từ Brazil sẽ được áp dụng hoàn toàn trong vài ngày tới.
Tuy nhiên, cũng có một sự chậm trễ đáng chú ý khi Tổng thống Trump quyết định tạm hoãn 90 ngày đối với thuế mới áp lên Mexico, sau cuộc gặp được đánh giá là “rất thành công”. Mức thuế với Mexico vẫn được giữ ở 25%.
Chuỗi hành động dồn dập này diễn ra trong bối cảnh các doanh nghiệp nhỏ nhập khẩu và Bộ Tư pháp Mỹ tranh cãi về việc liệu Tổng thống Trump có quyền pháp lý để thực hiện các biện pháp này hay không. Đội ngũ của ông Trump viện dẫn Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế 1977, cho phép Tổng thống điều tiết thương mại quốc tế sau khi tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia.
Đây cũng là đỉnh cao mới trong chiến lược tập trung vào thuế quan của ông Trump trong nhiệm kỳ thứ hai. Ông từng tuyên bố “Tôi là người của thuế quan” từ năm 2018 và nay đã đi xa hơn rất nhiều.
Theo phân tích mới nhất từ Yale Budget Lab, trước cả những điều chỉnh mới nhất hôm thứ Năm, người tiêu dùng Mỹ đã phải đối mặt với mức thuế hiệu quả trung bình 18,4%, mức cao nhất kể từ năm 1933. Con số này chắc chắn sẽ tiếp tục tăng trong những ngày tới.
Tổng thống Trump khẳng định: “Thuế quan đang làm nước Mỹ vĩ đại và giàu có trở lại”, cho rằng mức thuế thấp trong các thập kỷ qua đã làm hại nền kinh tế và “giờ đây, cục diện đã hoàn toàn thay đổi”.
Đại Hùng