PGS Nguyễn Trọng Phúc: 'Hơi thở của cuộc sống' được đưa vào dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng

4 giờ trướcBài gốc

Từ ngày 15/10, toàn văn các dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng được công bố rộng rãi để lấy ý kiến Nhân dân. Trả lời phóng viên Báo Điện tử VTC News, PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc - nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng cho rằng Văn kiện Đại hội XIV ngắn gọn, dễ hiểu, dễ tiếp cận hơn. Cách viết lần này thể hiện rõ sự thay đổi trong phong cách lãnh đạo, khi coi trọng tính thực tiễn, tránh nặng về lý luận hàn lâm và “hơi thở của cuộc sống” được đưa vào dự thảo Văn kiện, để khi đi vào thực hiện sẽ đỡ lúng túng hơn, khả thi hơn.

PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc - Nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng.

- Việc công bố toàn văn dự thảo các Văn kiện Đại hội XIV của Đảng để lấy ý kiến Nhân dân cho thấy điều gì trong tư duy lãnh đạo hiện nay, thưa ông?

Khi đại hội Đảng là cơ quan quyết định những vấn đề chiến lược, những vấn đề lớn của đất nước, mà của Đảng cũng là của dân tộc, thì việc lấy ý kiến Nhân dân là hết sức cần thiết. Hỏi ý kiến Nhân dân, cán bộ, đảng viên, các nhà khoa học… chính là một kênh quan trọng để tiếp nhận thông tin, trí tuệ và tâm huyết từ mọi tầng lớp, qua đó hoàn thiện Văn kiện cả về lý luận và thực tiễn.

Trước đây, các khóa XII, XIII cũng đã làm, nhưng có nơi còn hình thức, hiệu quả chưa cao. Kỳ này, Bộ Chính trị và Trung ương chỉ đạo thực hiện bài bản, thực chất hơn. Đảng muốn thu hút ý kiến của Nhân dân. Đây chính là điểm đổi mới quan trọng trong phương thức xây dựng Văn kiện, làm sao Văn kiện không chỉ đúng, hay, mà phải mang "hơi thở của cuộc sống", phản ánh được thực tiễn.

Văn kiện Đại hội XIV vì thế ngắn gọn, dễ hiểu, dễ tiếp cận hơn. Cách viết lần này thể hiện rõ sự thay đổi trong phong cách lãnh đạo, khi coi trọng tính thực tiễn, tránh nặng về lý luận hàn lâm. “Hơi thở của cuộc sống” được đưa vào dự thảo Văn kiện, để khi đi vào thực hiện sẽ đỡ lúng túng hơn, khả thi hơn.

Tôi cho rằng đây là một việc làm rất đúng đắn, thể hiện rõ tinh thần dân chủ trong Đảng và trong đời sống chính trị quốc gia. Khi Đảng công bố dự thảo Văn kiện ra công chúng, tức là đặt mình trong sự giám sát và đồng hành của Nhân dân, thể hiện sự tin tưởng vào trí tuệ và tâm huyết của toàn dân.

Dự thảo Văn kiện đã trả lời thẳng vào những đòi hỏi cụ thể của cuộc sống: Nhân dân cần gì, doanh nghiệp cần gì, hệ thống chính trị cần vận hành ra sao...

PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc

Điều này cũng cho thấy Đảng ta rất coi trọng ý kiến phản biện xã hội, coi Nhân dân không chỉ là người thực hiện mà còn là người cùng hoạch định, cùng xây dựng chủ trương, đường lối phát triển đất nước.

Trước đây, Văn kiện của ta thường khá nặng về lý luận, dài và nhiều nội dung khái quát. Nhưng lần này, rõ ràng tính thực tiễn đã được thể hiện rất rõ.

Văn kiện đã trả lời thẳng vào những đòi hỏi cụ thể của cuộc sống: Nhân dân cần gì, doanh nghiệp cần gì, hệ thống chính trị cần vận hành ra sao; những vấn đề kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, hội nhập, tất cả đều được đặt trong yêu cầu thực tế.

Đấy chính là điểm mới và là yêu cầu quan trọng của Văn kiện lần này. Gắn chặt giữa lý luận và thực tiễn, giữa nghiên cứu và hành động. Và đó cũng là con đường để Đảng tiếp tục đổi mới, tự hoàn thiện, đi cùng nhịp thở của Nhân dân.

- Ông nói rằng các dự thảo Văn kiện lần này cô đọng, rõ ràng và dễ hiểu hơn, vậy điều đó phản ánh điều gì trong cách Đảng chuẩn bị chiến lược cho giai đoạn mới?

Đó là kết quả của quá trình làm việc công phu, chặt chẽ của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Tiểu ban Văn kiện. Các đồng chí được giao soạn thảo đều có kinh nghiệm lý luận và tổng kết thực tiễn sâu sắc.

Bộ Chính trị trực tiếp đọc, góp ý từng văn bản, từng câu chữ để tránh trùng lặp, tránh nặng về học thuật mà thiếu tính hành động.

Cái đổi mới căn bản là ở chỗ: tư duy lý luận giờ được soi sáng bằng thực tiễn, chứ không tách rời thực tiễn. Dự thảo Văn kiện không chỉ nói “phải làm gì” mà còn đặt ra “làm thế nào”, “ai làm”, “làm bằng cách nào”. Đó là bước tiến lớn về tư duy lãnh đạo và về tổ chức thực hiện.

- Có thể hiểu rằng việc xin ý kiến Nhân dân không chỉ để hoàn thiện nội dung, mà còn mang giá trị chính trị - xã hội sâu sắc, thưa ông?

Đúng vậy. Việc Nhân dân tham gia góp ý không đơn thuần là kỹ thuật chỉnh sửa văn bản, mà là một sinh hoạt chính trị sâu rộng. Ở đó, người dân ý thức được trách nhiệm công dân, quyền làm chủ của mình với vận mệnh đất nước.

Đảng luôn xác định: việc của Đảng cũng là việc của dân; việc của dân cũng là việc của Đảng. Khi dân tham gia góp ý, họ không đứng ngoài, mà đang cùng Đảng hoạch định tương lai dân tộc. Đó chính là dân chủ thực chất, chứ không hình thức.

Mặt khác, quá trình đó còn góp phần nâng cao dân trí chính trị. Khi muốn góp ý, người dân phải đọc, phải suy nghĩ, phải hiểu vấn đề. Chính quá trình đó giúp hình thành nhận thức sâu sắc hơn về đường lối, chủ trương. Nó cũng là dịp để rèn luyện phẩm chất, trí tuệ của cán bộ, đảng viên, để mỗi người hiểu rõ hơn vai trò, trách nhiệm của mình với Đảng và với Nhân dân.

Nói cách khác, việc lấy ý kiến Nhân dân vừa thể hiện dân chủ, vừa củng cố niềm tin và tạo sự đồng thuận xã hội, cái mà ta gọi là “ý Đảng hợp lòng dân”.

- Trong bối cảnh thế giới và khu vực nhiều biến động, các dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng đặt ra nhiều mục tiêu cụ thể, có thời hạn rõ ràng, theo ông tính khả thi và định hướng chiến lược của những mục tiêu đó ra sao?

Những mục tiêu đặt ra lần này là sự kế thừa từ Đại hội XIII, nhưng đồng thời mở ra một kỷ nguyên phát triển mới. Đó là xây dựng nước Việt Nam “hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc”, hướng tới mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao, có nền kinh tế độc lập, tự chủ, gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng.

Tính khả thi nằm ở chỗ, Đảng đã xác định rõ những điều kiện tiên quyết - đó là sự vững mạnh của hệ thống chính trị, sự ổn định xã hội, và tính hiệu quả của tổ chức thực hiện. Văn kiện không chỉ dừng lại ở những mục tiêu xa vời, mà còn chỉ ra các giải pháp cụ thể: Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới thể chế, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát huy sức dân và nội lực dân tộc.

Điều quan trọng là mọi mục tiêu đều có thời hạn, có lộ trình, có tiêu chí đo lường. Đây là điểm mới rất đáng chú ý, phản ánh tư duy lãnh đạo đổi mới theo hướng quản trị hiện đại, có trách nhiệm giải trình và đánh giá kết quả rõ ràng.

- Có nhiều ý kiến cho rằng dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đã thể hiện rõ tinh thần Đảng đồng hành cùng Nhân dân, điều vốn là cốt lõi trong tư tưởng Hồ Chí Minh, vậy ông nhìn nhận sự kế thừa này như thế nào?

Tư tưởng Hồ Chí Minh luôn là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi đường lối, chủ trương của Đảng ta. Từ đổi mới ở Đại hội VI đến nay, toàn bộ quá trình phát triển của đất nước đều là đổi mới trên nền tảng tư tưởng Hồ Chí Minh, được soi sáng bằng thực tiễn cách mạng Việt Nam.

Đại hội XIV tiếp tục khẳng định điều đó. Bước vào kỷ nguyên mới, chúng ta không chỉ kế thừa mà còn phải nghiên cứu, phát triển sâu sắc hơn tư tưởng Hồ Chí Minh, nhất là về con người, về dân chủ, về phát triển bền vững, và về mối quan hệ giữa dân và Đảng.

Tư tưởng “lấy dân làm gốc” không chỉ là khẩu hiệu, mà là nguyên tắc tổ chức và hành động. Khi Đảng công bố dự thảo Văn kiện Đại hội XIV để Nhân dân góp ý, đó chính là biểu hiện sinh động nhất của việc “Đảng đồng hành cùng Nhân dân”. Nó cho thấy một Đảng cầm quyền ngày càng tự tin, minh bạch và cầu thị trong lãnh đạo.

- Ở góc độ nghiên cứu lịch sử Đảng, ông thấy gì từ quá trình Đảng ngày càng cởi mở hơn trong việc lắng nghe Nhân dân, từ Đại hội VI đến nay?

Có thể nói, từ khi khởi xướng công cuộc đổi mới năm 1986, tư duy dân chủ trong Đảng đã liên tục phát triển. Cương lĩnh 1991, rồi Cương lĩnh bổ sung năm 2011 đều thể hiện tinh thần đó, coi đổi mới là quy luật phát triển, và dân chủ là động lực của đổi mới.

Đến nay, qua Đại hội XIV, tư duy ấy đã được nâng lên một tầm cao mới. Dân chủ không còn chỉ là nguyên tắc nội bộ Đảng, mà là phương thức lãnh đạo, là cách thức để Đảng gắn bó với Nhân dân, củng cố niềm tin và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.

Tôi cho rằng, cốt lõi của dự thảo Văn kiện lần này vẫn là đổi mới toàn diện, sâu sắc hơn nữa, làm rõ hơn nhận thức về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam - con đường mà Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn.

- Xin cảm ơn ông!

Thy Huệ

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/pgs-nguyen-trong-phuc-hoi-tho-cua-cuoc-song-duoc-dua-vao-du-thao-van-kien-dai-hoi-xiv-cua-dang-ar971560.html