Việc phân cấp, phân quyền được Hà Nội xác định là khâu trọng tâm trong cải cách thể chế ở thành phố, nhằm xóa bỏ các rào cản, tạo động lực mạnh mẽ để thủ đô phát triển bền vững.
Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm
Tại hội nghị lần thứ hai Ban Chấp hành Đảng bộ TP Hà Nội khóa XVIII mới đây, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Dương Đức Tuấn nhận định việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là bước đổi mới căn bản về tổ chức bộ máy và phương thức quản lý của Hà Nội, cụ thể hóa tinh thần Luật Thủ đô 2024, Nghị quyết 15/2022 của Bộ Chính trị và Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố.
"Mục tiêu của việc điều chỉnh phân cấp, phân quyền lần này không chỉ là chuyển việc mà còn chuyển tư duy từ quản lý sang kiến tạo và phục vụ, trao thực quyền đi đôi với trách nhiệm, hướng tới sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp" - ông Tuấn nêu rõ.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hà Nội cho biết thành phố thống nhất điều chỉnh ngay việc phân cấp, phân quyền trong các nhóm lĩnh vực hạ tầng còn vướng mắc, bảo đảm thực chất, rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm.
Cụ thể, về vệ sinh môi trường, UBND TP Hà Nội ghi nhận những phản ánh từ cơ sở về sự chậm trễ khi mô hình quản lý tập trung ở cấp thành phố. TP Hà Nội sẽ phân cấp toàn bộ việc thu gom, vận chuyển rác sinh hoạt về phường - xã, chỉ giữ lại nhiệm vụ xử lý chất thải rắn tập trung nhằm bảo đảm đồng bộ, an toàn về lĩnh vực môi trường.
UBND phường - xã ở TP Hà Nội được phân cấp, phân quyền tối đa để giải quyết kịp thời, phục vụ tốt hơn yêu cầu của người dân và doanh nghiệp
Về chiếu sáng công cộng, TP Hà Nội bỏ quy định tách riêng công tơ điện vì chi phí lớn, khó khả thi. Bên cạnh đó, thành phố tiếp tục chi trả toàn bộ tiền điện chiếu sáng, đồng thời giao phường - xã quản lý, duy tu, phản ứng nhanh đối với các sự cố trong khu dân cư.
Về thoát nước và cây xanh, TP Hà Nội yêu cầu Sở Xây dựng rà soát, ban hành danh mục tuyến đường và hạ tầng để giao cho phường - xã quản lý toàn bộ, bảo đảm nguyên tắc "đồng bộ trên cùng mặt cắt tuyến đường", tránh chồng chéo kỹ thuật giữa 2 cấp quản lý.
Lãnh đạo TP Hà Nội yêu cầu các sở, ngành phải chuyển từ việc quản lý sang "hướng dẫn, hỗ trợ, kèm cặp" cơ sở, bảo đảm phường - xã được tập huấn đầy đủ quy trình chuyên môn, kỹ thuật và quản lý tài chính. Bên cạnh đó, tăng cường vai trò giám sát của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy và Thanh tra thành phố; kết hợp ứng dụng chuyển đổi số để công khai, minh bạch tiến độ, chất lượng các dịch vụ công - lấy sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp làm thước đo.
Phục vụ người dân và doanh nghiệp, kiến tạo phát triển
Về nguyên tắc phân cấp, phân quyền, yêu cầu đặt ra với UBND TP Hà Nội là phải bảo đảm đồng bộ, hệ thống, liên tục; không trùng lặp khi thực hiện các chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền quản lý nhà nước; phân cấp gắn với trách nhiệm, quyền hạn của UBND phường - xã...
UBND TP Hà Nội cần bảo đảm nguyên tắc phân cấp tối đa cho UBND phường - xã để giải quyết kịp thời, phục vụ tốt hơn yêu cầu của người dân và doanh nghiệp; bảo đảm công khai, minh bạch, bình đẳng; gắn quyền hạn với trách nhiệm giải quyết công việc và cải cách hành chính trong các lĩnh vực được phân cấp; gắn việc phân cấp quản lý với khâu tăng cường kiểm tra, giám sát, hướng dẫn thực hiện...
UBND phường - xã ở TP Hà Nội được phân cấp, phân quyền tối đa để giải quyết kịp thời, phục vụ tốt hơn yêu cầu của người dân và doanh nghiệp
Ông Nguyễn Thanh Liêm - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Quang Minh -nhận xét việc phân cấp rõ ràng hơn cho phường - xã giúp địa phương có thể chủ động triển khai ngay nhiều công việc, không phải chờ đợi như trước. Đây là chủ trương rất phù hợp, thể hiện sự linh hoạt, bám sát thực tiễn của thành phố.
Theo ông Liêm, đội ngũ cán bộ phường - xã ở Hà Nội hiện nay được đào tạo bài bản, tuyển chọn kỹ, có năng lực thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. "Nơi nào làm tốt thì cần mạnh dạn giao quyền, tạo động lực để phát huy hết tiềm năng của địa phương" - ông đề xuất.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hà Nội cho rằng việc điều chỉnh, hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền lần này là bước đi chiến lược, thể hiện tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm, hướng tới việc hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động hiệu lực, hiệu quả, gần dân, phục vụ dân - đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP Hà Nội và Nghị quyết 15 của Bộ Chính trị.
Ông Dương Đức Tuấn khẳng định: "Đảng ủy, UBND TP Hà Nội cam kết cụ thể hóa toàn bộ các ý kiến đóng góp thành kế hoạch hành động rõ ràng, bảo đảm việc phân cấp, phân quyền đi vào thực chất, góp phần xây dựng thủ đô "văn hiến - văn minh - hiện đại", chính quyền phục vụ, người dân hạnh phúc".
Theo Bí thư Thành ủy Nguyễn Duy Ngọc, Thường trực Thành ủy Hà Nội đã thống nhất chỉ đạo và lấy ý kiến các sở - ngành, phường - xã để hoàn thiện quy định về phân cấp quản lý. Ban Thường vụ Thành ủy cũng đã thống nhất với đề xuất phân cấp triệt để, toàn diện; đồng bộ hóa giữa việc phân cấp với tinh giản thủ tục hành chính và chuyển đổi số, đi đôi với khâu kiểm tra, giám sát, hậu kiểm chặt chẽ.
Bí thư Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh việc phân cấp lần này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, giúp chuyển giao thực quyền cho cơ sở, phát huy tính chủ động, sáng tạo, đồng thời gắn với trách nhiệm rõ ràng. Thành ủy Hà Nội yêu cầu thực hiện việc này đồng bộ tại toàn bộ phường - xã của thành phố, với tinh thần "phục vụ nhân dân, phục vụ doanh nghiệp, kiến tạo phát triển".
Ngoài phường - xã, TP Hà Nội còn phân cấp, phân quyền đối với 18 lĩnh vực.
Các lĩnh vực này gồm: đường bộ; chiếu sáng công cộng; công viên, vườn hoa, cây xanh; thoát nước đô thị, xử lý nước thải; cấp nước sạch; thủy lợi; đê điều; khoa học - công nghệ; giáo dục - đào tạo, giáo dục nghề nghiệp; văn hóa - thể thao, thông tin - truyền thông; y tế; du lịch; bến ô tô, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ, điểm đón trả khách, vận tải hành khách; quản lý, xây dựng công trình ngầm hạ tầng kỹ thuật đô thị, quản lý và sử dụng chung công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị; quản lý chất thải rắn...
Bài và ảnh: Nguyễn Hưởng