Pháp luật các nước về phòng, chống lũ lụtVương quốc Anh: Nâng cấp hệ thống phòng, chống thiên tai toàn diện

2 giờ trướcBài gốc

Trước thực tế đó, Chính phủ Anh đã công bố Chương trình Quản lý rủi ro lũ lụt và xói mòn bờ biển (FCERM) giai đoạn 2024 - 2026, với gói đầu tư kỷ lục 2,65 tỷ bảng nhằm nâng cấp, bảo trì và xây dựng mới hệ thống phòng, chống lũ hiện có.

Điểm mới của chương trình FCERM 2024 - 2026

Chương trình FCERM 2024 - 2026 được Chính phủ Anh công bố chính thức thông qua Bộ Môi trường, thực phẩm và nông thôn (DEFRA) và Cơ quan Môi trường, với tổng vốn đầu tư 2,65 tỷ bảng Anh cho hai năm tài chính, từ tháng 4/2024 đến tháng 3/2026. Nguồn ngân sách này được dùng để xây dựng mới, nâng cấp hoặc bảo trì khoảng 1.000 công trình phòng chống lũ lụt và xói mòn bờ biển, nhằm bảo vệ trực tiếp hơn 66.000 ngôi nhà, doanh nghiệp và công trình hạ tầng thiết yếu trên khắp cả nước. Theo DEFRA, phần lớn vốn đầu tư sẽ tập trung vào các khu vực ven biển và lưu vực sông có nguy cơ cao nhất, nơi thường xuyên hứng chịu mưa lớn, triều cường và bão mùa Đông gây thiệt hại nặng nề.

Đặc biệt, vào đầu năm 2025, theo gov.uk, Chính phủ còn bổ sung 250 triệu bảng để phục vụ mục tiêu sửa chữa khẩn cấp và bảo trì các công trình đã xuống cấp sau những đợt bão mùa Đông. Đặc biệt, vùng ven biển phía Đông và lưu vực sông Thames được xác định là ưu tiên số một bởi mật độ dân cư cao và nguy cơ ngập lụt lớn. Động thái trên nhằm tránh tình trạng “nợ hạ tầng” khi nhiều công trình xuống cấp nhanh hơn tốc độ bảo trì. Đây được coi là sự điều chỉnh quan trọng trong chính sách: chuyển từ ưu tiên mở rộng hạ tầng mới sang kết hợp với bảo trì có trọng tâm, đồng thời nâng cao tính minh bạch trong việc sử dụng ngân sách công

Lũ lụt ở Carlisle, một trong những khu vực dễ bị lũ lụt nhất tại xứ sở sương mù. Nguồn: Getty images

Một điểm mới quan trọng của FCERM là tính minh bạch trong quản lý. Báo cáo quốc gia FCERM cho kỳ từ ngày 1/4/2024 đến ngày 31/3/2025 đã được công bố công khai trên trang web Chính phủ. Báo cáo này trình bày chi tiết về số lượng dự án được cấp vốn, tiến độ thực hiện, diện tích và số lượng tài sản được bảo vệ. Người dân, các nhà nghiên cứu và báo chí có thể theo dõi toàn bộ danh mục dự án, từ công trình quy mô lớn tại đô thị đến những hệ thống đê nhỏ hơn tại vùng nông thôn. Điều này không chỉ tăng trách nhiệm giải trình, mà còn giúp phân bổ nguồn lực một cách có cơ sở dữ liệu, dựa trên phân tích rủi ro thay vì dựa vào tiền lệ lịch sử. Theo Cơ quan Môi trường, lợi ích kinh tế của việc đầu tư vào duy trì công trình phòng lũ là rất đáng kể: mỗi 1 bảng chi ra có thể giúp tiết kiệm từ 5 đến 13 bảng thiệt hại trong tương lai, tùy khu vực và kịch bản thiên tai.

Bên cạnh đó, DEFRA cũng khởi động tiến trình cải cách cơ chế tài trợ cho các dự án chống lũ, với mục tiêu rút ngắn thời gian giải ngân và tăng hiệu quả phân bổ. Tháng 6/2025, bộ này đã mở tham vấn công chúng về Khung đầu tư cho phòng, chống lũ lụt mới, nhấn mạnh sự cần thiết phải gắn kết tài chính công với các dự án ưu tiên dựa trên bằng chứng rủi ro và hiệu quả dài hạn. Đây là bước đi nhằm bảo đảm rằng khoản đầu tư khổng lồ sẽ không chỉ là con số ấn tượng trên giấy tờ mà thực sự mang lại hiệu quả phòng, chống thiên tai.

Khung pháp luật chống lũ lụt của Vương quốc Anh

Để hỗ trợ cho các chương trình như FCERM, Vương quốc Anh đã thiết lập một nền tảng pháp lý khá toàn diện về quản lý lũ lụt. Nổi bật nhất là Luật Quản lý lũ lụt và nguồn nước năm 2010, văn bản quan trọng đặt nền móng cho hệ thống quản trị rủi ro lũ hiện nay. Luật này trao quyền lớn cho Cơ quan Môi trường trong việc hoạch định chiến lược quốc gia về quản lý lũ và xói mòn ven biển, đồng thời giao cho chính quyền địa phương vai trò lãnh đạo trong việc xử lý các vấn đề ngập lụt từ mưa và nước ngầm. Một điểm then chốt của luật là yêu cầu thành lập Cơ quan đầu mối quản lý lũ lụt cấp địa phương (LLFAs), tức các cơ quan địa phương chuyên trách có trách nhiệm xây dựng kế hoạch quản lý lũ phù hợp với điều kiện từng vùng.

Ngoài ra, Luật Tài nguyên nước năm 1991 và các sửa đổi tiếp theo cũng cung cấp khung pháp lý cho việc quản lý hệ thống sông ngòi, bờ biển và hoạt động nạo vét, duy tu công trình thủy lợi. Luật này trao quyền cho Cơ quan Môi trường trong việc quản lý và cấp phép các hoạt động có thể ảnh hưởng tới dòng chảy hoặc khả năng thoát lũ, đồng thời quy định rõ trách nhiệm duy trì an toàn của các công trình hiện có. Bên cạnh đó, hệ thống pháp luật về quy hoạch đất đai, đặc biệt là Khung Chính sách quy hoạch quốc gia (NPPF), yêu cầu mọi dự án xây dựng mới phải đánh giá rủi ro lũ lụt và tích hợp các giải pháp giảm thiểu rủi ro ngay từ giai đoạn thiết kế. Điều này bảo đảm rằng phát triển kinh tế không làm gia tăng nguy cơ thiên tai trong tương lai.

Quan trọng hơn cả, Anh đã đưa ra Chiến lược quốc gia về quản lý rủi ro lũ lụt và xói mòn bờ biển của Anh năm 2020, vốn là tài liệu chiến lược được cập nhật định kỳ, trong đó đặt ra mục tiêu đến năm 2100 phải có hệ thống phòng lũ linh hoạt, bền vững và kết hợp giải pháp công trình với giải pháp dựa vào thiên nhiên. Văn bản này có giá trị gần như khung pháp lý mềm, định hướng cho các chương trình đầu tư như FCERM và ràng buộc các cơ quan công quyền phải báo cáo tiến độ hàng năm. Nhờ sự gắn kết giữa pháp luật cứng và chiến lược mềm, hệ thống quản lý lũ của Anh có thể kết hợp chặt chẽ giữa ngân sách, chính sách và pháp lý.

Việc thiết lập một nền tảng pháp luật rõ ràng và trách nhiệm phân quyền minh bạch chính là yếu tố giúp cho chương trình FCERM có thể triển khai hiệu quả. Nó cũng cho thấy sự khác biệt giữa Anh với nhiều quốc gia khác, nơi khung pháp lý còn phân tán, thiếu đồng bộ, dẫn đến khó khăn trong việc điều phối nguồn lực phòng, chống thiên tai.

Thái Anh

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/phap-luat-cac-nuoc-ve-phong-chong-lu-lut-vuong-quoc-anh-n-ang-cap-he-thong-phong-chong-thien-tai-toan-dien-10389246.html