Ông Sebastien Lecornu vừa đệ đơn từ chức sau 27 ngày đảm nhiệm vị trí thủ tướng. (Ảnh: Reuters)
"Tôi đã sẵn sàng thỏa hiệp, nhưng mỗi đảng phái chính trị đều muốn đảng đối lập phải thông qua toàn bộ chương trình của mình," ông Lecornu nói. "Có rất nhiều lằn ranh đỏ được một số đảng khác vạch ra. Nhưng lại có rất ít lằn ranh xanh. Chúng ta phải tìm ra một lối thoát để đất nước có thể tiến lên”.
Quyết định từ chức của ông Lecornu được đưa ra không lâu sau khi ông thông báo thành lập nội các mới. Chính phủ của ông Lecornu là chính phủ có thời gian tại nhiệm ngắn nhất trong lịch sử Pháp hiện đại, chỉ 14 giờ đồng hồ. Bản thân ông Lecornu cũng mới chỉ đảm nhiệm vị trí thủ tướng Pháp trong 27 ngày. Ông là thủ tướng thứ năm của Tổng thống Emmanuel Macron trong hai năm.
Khủng hoảng chính trị sâu sắc
Nước Pháp hiếm khi phải chịu một cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc đến vậy kể từ khi nền Đệ ngũ Cộng hòa được thành lập vào năm 1958.
Hiến pháp năm 1958 được xây dựng để đảm bảo sự ổn định bằng cách lập ra một tổng thống tập trung quyền lực, nắm giữ đa số ghế trong quốc hội. Nhưng thay vào đó, ông Macron - người định hình lại cục diện chính trị khi lên nắm quyền vào năm 2017 - đã phải vật lộn với một quốc hội bị chia rẽ.
Chính trường Pháp ngày càng trở nên căng thẳng kể từ khi ông Macron kêu gọi bầu cử quốc hội bất thường vào năm 2024. Quyền kiểm soát của ông đối với quốc hội suy yếu khi nợ công của Pháp tăng vọt và khủng hoảng chi phí sinh hoạt.
Các cuộc đàm phán ngân sách ngày càng trở nên khó khăn, đòi hỏi những sự đánh đổi giữa ba khối đối lập về ý thức hệ: phe thiểu số trung dung của ông Macron, phe cực hữu và phe tả. Trong khi đó, nước Pháp vốn không quen với việc xây dựng liên minh và tìm kiếm sự đồng thuận.
Dưới đường, hàng nghìn người đã tuần hành qua các thành phố vào tuần trước để phản đối kế hoạch cắt giảm chi tiêu mạnh tay.
Người dân biểu tình ở Nantes (Pháp) phản đối việc cắt giảm chi tiêu. (Ảnh: Reuters)
Theo Reuters, có một yếu tố quan trọng khác góp phần vào sự bất ổn chính trị của Pháp, đó là cuộc đua giành vị trí kế nhiệm ông Macron.
Ông không thể tái tranh cử vào năm 2027, và tất cả các đảng phái chính trị đều đang cố gắng khẳng định lập trường tư tưởng của mình trước một cuộc bầu cử.
Điều đó khiến việc tìm kiếm tiếng nói chung trong quốc hội gần như bất khả thi. Các thủ tướng của ông Macron phải chịu sự chi phối của các nghị sĩ cứng rắn, không muốn thỏa hiệp.
“Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi ông Macron phải thay năm thủ tướng kể từ năm 2022”, Reuters viết.
Ba lựa chọn cho Tổng thống Macron
Ngay sau khi ông Lecornu tuyên bố từ chức, đảng Tập hợp Quốc gia (RN) với quan điểm cực hữu đã lập tức kêu gọi Tổng thống Macron tổ chức bầu cử quốc hội sớm. “Không thể có sự ổn định trở lại nếu không tổ chức bầu cử lại và giải tán Quốc hội", lãnh đạo Đảng Tập hợp Quốc gia Jordan Bardella phát biểu.
Trong khi đó, phe cực tả tuyên bố ông Macron phải từ chức. Bà Mathilde Panot, người đứng đầu nhóm nghị sĩ thuộc đảng cánh tả Nước Pháp bất khuất, nói: “Ông Lecornu từ chức. Ba thủ tướng phải từ chức trong vòng chưa đầy một năm. Thời gian đếm ngược đã bắt đầu. Ông Macron phải ra đi”.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. (Ảnh: Reuters)
Theo Reuters, ông Macron hiện phải đối mặt với ba lựa chọn khó khăn.
Lựa chọn thứ nhất là bổ nhiệm một thủ tướng mới. Tuy nhiên, một nhân vật từ chính phe của ông Macron dường như không có khả năng trở thành thủ tướng. Trong khi ông không muốn bổ nhiệm một người cánh tả, vì họ muốn làm suy yếu cải cách lương hưu mà ông đã dày công đạt được. Một nhân vật thiên tả cũng sẽ gây khó chịu cho phe cánh hữu của Pháp, những người muốn nhấn mạnh hơn vào luật pháp và trật tự, nhập cư và chính sách "thắt lưng buộc bụng".
Lựa chọn thứ hai, là ông Macron có thể giải tán quốc hội và tổ chức một cuộc bầu cử mới, một động thái mà ông cho biết mình không muốn làm và có khả năng dẫn đến một chính phủ cực hữu của đảng Tập hợp Quốc gia nếu đảng này giành được đa số.
Lựa chọn thứ ba - lựa chọn là ông Macron đã nhiều lần bác bỏ - là từ chức. Không rõ ai có thể giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống tương lai, nhưng các cuộc thăm dò cho thấy đảng RN có cơ hội chiến thắng cao.
Minh Hạnh