Phạt 20 triệu đồng dạy thêm sai quy định: Có đủ sức ngăn chặn biến tướng?

2 giờ trướcBài gốc

Một lớp học thêm được cấp phép của Trung tâm luyện thi Cao Thắng (Ảnh minh họa). Ảnh: Anh Trung

Theo dự thảo, mức phạt cao nhất lên tới 20 triệu đồng, kèm theo hình thức buộc trả lại toàn bộ số tiền thu được từ vi phạm, thậm chí đình chỉ hoạt động 6 - 12 tháng. Đây có thể coi là động thái mạnh tay nhất từ trước đến nay để chấn chỉnh tình trạng dạy thêm biến tướng vốn gây bức xúc trong xã hội.

So với mức lương của giáo viên hiện nay, thì 20 triệu đồng là một khoản tiền lớn, có sức răn đe rõ ràng. Nếu một thầy cô tổ chức lớp học thêm sai quy định, số tiền bị phạt thậm chí có thể vượt cả thu nhập chính thức trong nhiều tháng. Với các trung tâm hoặc cơ sở không phép, ngoài khoản phạt, việc bị buộc trả lại tiền và đình chỉ hoạt động sẽ khiến họ mất lợi ích kinh tế đáng kể.

Tuy nhiên, thực tế đã cho thấy, pháp luật chỉ phát huy tác dụng khi đi cùng sự thực thi nghiêm minh. Nếu quy định nghiêm nhưng giám sát lỏng lẻo, vi phạm có thể vẫn tiếp diễn, thậm chí biến tướng tinh vi hơn.

Cần nhìn nhận, trước khi đưa ra dự thảo nâng mức xử phạt, Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT về quản lý dạy thêm, học thêm, có hiệu lực từ 14/2/2025. Sau hơn nửa năm áp dụng, tình hình dạy thêm đã có những biến chuyển rõ rệt.

Nhiều địa phương, ví dụ thành phố Huế đã có những bước đi rất bài bản để triển khai hiệu quả Thông tư 29. Như ban hành Quyết định 47/2025/QĐ-UBND ngày 8/5/2025 quy định về dạy thêm, học thêm trên địa bàn, nhằm cập nhật, cụ thể hóa việc thực hiện Thông tư 29 tại địa phương.

Thậm chí, Sở GD&ĐT thành phố Huế còn tổ chức lấy ý kiến người dân, phụ huynh, giáo viên về dự thảo quy định dạy thêm - học thêm trước khi chính thức ban hành.

Trên website Sở GD&ĐT Huế thường xuyên đăng thông tin tuyên truyền, chấn chỉnh hoạt động dạy thêm, phổ biến các quy định mới, yêu cầu tăng cường sự minh bạch trong tổ chức dạy thêm, học thêm. Chính những động thái này đã góp phần làm giảm hẳn số lớp học thêm tràn lan, đặc biệt là tình trạng công khai tổ chức dạy thêm trái phép trong trường học hay tại các cơ sở dân sự.

Tuy nhiên, hiện hầu hết các địa phương, trong đó có thành phố Huế, vẫn còn tình trạng một số giáo viên, cơ sở tìm cách lách luật bằng cách trá hình hoạt động dạy thêm dưới tên gọi “rèn chữ”, “kỹ năng mềm”, hoặc tổ chức học nhóm nhỏ ngoài nhà trường, thu tiền dưới hình thức “bồi dưỡng”. Thậm chí có trường hợp giáo viên vẫn dạy thêm cho chính học sinh mình phụ trách, đi ngược quy định.

Và đó chính là lý do Bộ GD&ĐT tiếp tục siết chặt hơn bằng dự thảo nghị định mới với mức phạt cao như đã nói.

Thực tế cho thấy, dạy thêm - học thêm, bản chất là câu chuyện của cung - cầu. Khi vẫn còn áp lực điểm số, kỳ thi chuyển cấp, thi tốt nghiệp, thi đại học vẫn đè nặng, thì phụ huynh và học sinh có xu hướng tìm đến các lớp học thêm như một bảo đảm an toàn. Trong khi đó, một bộ phận giáo viên vì thu nhập hạn chế đã biến dạy thêm thành nguồn sống chính, thậm chí ép buộc hoặc tạo điều kiện bất bình đẳng để học sinh phải tham gia.

Nói cách khác, xử phạt cao như đề xuất của Bộ GD&ĐT, mới chỉ tác động vào “cung”, nhưng “cầu” vẫn mạnh mẽ. Nếu không giảm áp lực thi cử, không thay đổi cách đánh giá kết quả học tập, thì tình trạng học thêm khó lòng triệt tiêu. Thậm chí, càng cấm gắt, càng phạt nặng, nhu cầu lại càng đẩy hoạt động này vào trạng thái “ngầm hóa”, khó kiểm soát hơn.

Muốn xử lý tận gốc, phải đồng bộ cả giải pháp pháp lý, quản lý và chuyên môn giáo dục. Trước hết, cần nâng cao chất lượng dạy học trong trường. Khi chương trình, phương pháp, đội ngũ đảm bảo để học sinh nắm vững kiến thức, phụ huynh sẽ không còn tâm lý lo sợ thiếu hụt mà phải cho con đi học thêm.

Thứ hai, cần đổi mới thi cử và cách đánh giá. Một hệ thống thi cử ít áp lực, đánh giá toàn diện năng lực thay vì chỉ dựa vào điểm số, sẽ làm giảm động cơ học thêm bằng mọi giá.

Mức phạt cao nhất lên tới 20 triệu đồng, như đề xuất của Bộ GD&ĐT là cần thiết, nhưng không phải là giải pháp tối ưu để ngăn chặn triệt để tình trạng dạy thêm - học thêm biến tướng.

Muốn đưa dạy thêm - học thêm vào quỹ đạo cần sự đồng thuận từ cả ba phía: nhà trường, phụ huynh và học sinh. Nếu phụ huynh không “chạy theo” điểm số, nếu học sinh không còn phải chịu áp lực quá lớn, và nếu giáo viên có thu nhập ổn định để không cần tìm thêm nguồn ngoài, thì dạy thêm biến tướng mới có cơ hội chấm dứt.

Từ Ân

Nguồn Thừa Thiên Huế : https://huengaynay.vn/giao-duc/phat-20-trieu-dong-day-them-sai-quy-dinh-co-du-suc-ngan-chan-bien-tuong-158569.html