Phát hiện mới về vùng não nơi tạo ra ý thức

7 giờ trướcBài gốc

Ý thức là trung tâm của sự tồn tại của con người, khả năng nhìn, nghe, mơ, tưởng tượng, cảm thấy đau đớn hay khoái cảm, sợ hãi, yêu thương và nhiều hơn thế nữa. Nhưng chính xác thì nó nằm ở đâu trong não? Đó là một câu hỏi từ lâu đã làm các nhà khoa học và bác sĩ lâm sàng bối rối.

Mới đây một nghiên cứu liên quan đến ý thức đã được thực hiện bởi các nhà khoa học thần kinh tại 12 phòng thí nghiệm ở Mỹ, châu Âu và Trung Quốc, với sự tham gia của 256 tình nguyện viên.

Các nhà nghiên cứu đã đo lường hoạt động điện, từ và lưu lượng máu trong não khi các đối tượng xem hình ảnh khuôn mặt và các vật thể khác nhau. Kết quả cho thấy hoạt động liên quan đến ý thức mạnh hơn ở vùng vỏ não phía sau, trái ngược với vùng vỏ não trước trán như nhiều giả thuyết trước đây đề xuất.

Các nhà khoa học đã kiểm nghiệm hai học thuyết chủ đạo hiện nay về cơ chế hình thành ý thức, vốn là trung tâm của nhiều tranh luận khoa học suốt hàng chục năm qua.

Lý thuyết không gian làm việc toàn cầu (Global Neuronal Workspace Theory - GNWT): Ý thức hình thành tại vùng vỏ não trước trán, nơi chịu trách nhiệm cho các quá trình tư duy bậc cao như lập kế hoạch, lý luận, ra quyết định. Theo đó, ý thức là kết quả của việc thông tin "được phát sóng" đến nhiều vùng não khác sau khi được xử lý tại vùng này, tạo thành một mạng lưới thần kinh rộng khắp.

Lý thuyết thông tin tích hợp (Integrated Information Theory - IIT): Ý thức không phụ thuộc vào một khu vực riêng lẻ nào trong não, mà là kết quả của mức độ tích hợp thông tin giữa các vùng não khác nhau. Càng nhiều vùng não tham gia và kết nối phức tạp để tạo nên một trải nghiệm nội tại duy nhất, mức độ ý thức càng cao.

Song kết quả của nghiên cứu trên lại cho thấy những khác biệt. Các dấu hiệu thần kinh liên quan đến ý thức, khi người tham gia nhìn thấy hình ảnh và phản ứng với chúng, lại được phát hiện chủ yếu ở vùng vỏ não phía sau, nơi chịu trách nhiệm xử lý cảm giác như thị giác và thính giác.

Ngược lại, vùng vỏ não trước trán, nơi được xem là "trung tâm điều hành", lại cho thấy hoạt động yếu hơn hoặc gần như không liên quan đến trải nghiệm thị giác có ý thức.

Điều này cho thấy rằng vùng trước trán đóng vai trò thiết yếu trong nhận thức bậc cao và hành vi phức tạp nhưng lại có thể không hề giữ vai trò trung tâm với trải nghiệm có ý thức, ít nhất là trong trường hợp thị giác.

Đồng thời, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chưa có đủ bằng chứng để xác nhận sự tồn tại của một mạng lưới tích hợp kéo dài và bền vững như IIT dự đoán.

Nhà khoa học thần kinh Christof Koch thuộc Viện Allen (Mỹ) cho biết nghiên cứu này rất quan trọng đối với các bác sĩ trong việc chữa trị cho những bệnh nhân hôn mê hoặc bệnh nhân trong trạng thái sống thực vật hoặc mắc hội chứng mất phản ứng khi tỉnh táo nhưng không có dấu hiệu nhận thức do chấn thương sọ não, đột quỵ, ngừng tim, dùng thuốc quá liều hoặc các nguyên nhân khác.

Đan Thùy

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/phat-hien-moi-ve-vung-nao-noi-tao-ra-y-thuc-232602.html