Phát huy lợi thế vùng nguyên liệu, đưa ngành chế biến gỗ bứt phá

5 giờ trướcBài gốc

Vùng nguyên liệu tiềm năng

Tỉnh Gia Lai cũ có diện tích tự nhiên hơn 1,5 triệu ha, đất có rừng hơn 650,6 ngàn ha, chiếm 25,2% diện tích vùng Tây Nguyên và chiếm 4,3% rừng cả nước.

Trong đó, rừng tự nhiên là 478,6 ngàn ha, rừng trồng hơn 158,7 ngàn ha, diện tích trồng chưa thành rừng trên 13,2 ngàn ha. Vì vậy, ngành lâm nghiệp có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

Người dân xã Kbang khai thác rừng trồng. Ảnh: M.N

Giai đoạn 2021-2024, khu vực phía Tây tỉnh đã trồng hơn 33.100 ha rừng; sản lượng khai thác gỗ rừng trồng đạt hơn 1 triệu m3, bình quân mỗi năm khai thác trên 254 ngàn m3.

Mục tiêu giai đoạn 2020-2025 là trồng 8.000 ha/năm, đạt 40.000 ha. Nhiều địa phương có diện tích rừng trồng lớn như các xã: Đak Song, Kbang, Đak Pơ, Mang Yang, Ia Grai…

Tại các xã phía Tây tỉnh như Đak Song, Sró, người dân đã tự nguyện kê khai đất lâm nghiệp bị lấn chiếm để trồng hơn 2.000 ha rừng. Đặc biệt, mô hình liên kết trồng rừng giữa Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Kông Chro với người dân xã Đak Song, Sró đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Diện tích rừng trồng tăng thêm hàng ngàn hecta, góp phần tạo thu nhập ổn định cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Khai thác rừng sản xuất trên địa bàn xã Đak Song. Ảnh: M.N

Ông Từ Tấn Lộc-Giám đốc Công ty-cho biết: Mô hình liên kết được triển khai từ năm 2020 theo hình thức hợp tác trồng rừng sản xuất. Các hộ dân ký hợp đồng trách nhiệm trên diện tích đất công ty quản lý nhưng bị lấn chiếm.

Thay vì thu hồi, Công ty khảo sát, lập hồ sơ giao đất liên kết trồng rừng với chu kỳ 5-7 năm. Công ty đầu tư 9,2 triệu đồng/hộ cho cây giống, công trồng, chăm sóc và bao tiêu toàn bộ sản phẩm khi đến kỳ thu hoạch. Hiện đơn vị có khoảng 600 ha rừng tự trồng và liên kết với người dân trồng, chăm sóc khoảng 2.000 ha.

Thực tế cho thấy, mô hình đã giúp nhiều hộ dân vươn lên thoát nghèo. Điển hình là ông Đinh In (làng Blà, xã Đak Song). Trước đây, kinh tế gia đình ông phụ thuộc vào việc trồng mì, bắp nhưng hiệu quả rất thấp. Từ năm 2016, ông chuyển sang trồng keo trên đất đồi dốc kém hiệu quả, mỗi năm 1-2 ha. Đến nay, gia đình ông đã có hơn 9 ha keo, thu nhập bình quân 50-60 triệu đồng/ha mỗi chu kỳ khai thác.

Ông In chia sẻ: “Trồng rừng thuận lợi hơn cây trồng khác, ít tốn phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, công chăm sóc không nhiều. Thời gian đầu còn có thể xen canh cây ngắn ngày để tăng thêm thu nhập”.

Chị Đinh Thị Khyenh (làng Lơ Vi, xã Kbang) chăm sóc diện tích rừng trồng của gia đình. Ảnh: N.S

Tương tự, Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Lơ Ku (xã Kbang) cũng trồng hơn 1.117 ha rừng, trong đó trên 466,2 ha do Công ty tự trồng, 651,4 ha liên kết với hộ dân.

Ông Phạm Khắc Hoàng-Phó Giám đốc Công ty-cho biết: Công ty vừa trồng rừng vừa phối hợp với chính quyền, thôn, làng vận động người dân ký hợp đồng khoán trồng rừng; ưu tiên hộ dân đang xâm canh trên đất của Công ty tham gia hợp tác trồng rừng có hưởng lợi trên đất rừng sản xuất hoặc tự nguyện giao đất để Công ty phục hồi, trồng mới rừng.

Hướng đến thị trường tiêu thụ rộng mở

Theo ông Trương Thanh Hà-Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh, kết quả trồng rừng khu vực phía Tây đạt nhiều dấu ấn tích cực. Tuy nhiên, năng suất và trình độ thâm canh còn hạn chế; các loại cây sử dụng trồng rừng chủ yếu là keo, bạch đàn nên chưa đa dạng. Việc liên kết theo chuỗi giá trị còn thấp; sản phẩm chủ yếu ở dạng sơ chế, ít xuất khẩu trực tiếp.

Hiện Gia Lai cũ có 288 cơ sở sản xuất, chế biến gỗ, gia công mộc dân dụng, băm dăm, viên nén…, hoạt động chủ yếu mới dừng lại ở cưa xẻ, băm dăm nguyên liệu.

Trong khi đó, tỉnh Bình Định cũ có hơn 415,7 ngàn ha đất lâm nghiệp, với hơn 345,5 ngàn ha diện tích đất có rừng (rừng tự nhiên trên 214,5 ngàn ha, rừng trồng hơn 131 ngàn ha).

Với lợi thế là “thủ phủ ngành gỗ” của cả nước, khu vực phía Đông tỉnh đã phát triển trên 10,1 ngàn ha rừng gỗ lớn, hơn 12,1 ngàn ha rừng được cấp chứng chỉ FSC, định hướng đến năm 2035 đạt 30 ngàn ha rừng gỗ lớn với tỷ lệ sản lượng gỗ lớn bình quân đạt trên 60%.

Tỉnh Bình Định cũ có hơn 320 doanh nghiệp chế biến gỗ, tập trung tại các khu công nghiệp Phú Tài, Long Mỹ, với tổng vốn đầu tư khoảng 13 ngàn tỷ đồng, hướng tới mục tiêu đạt 2 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu giai đoạn 2021-2030.

Giai đoạn 2021-2024, khu vực phía Tây tỉnh đã trồng hơn 33.100 ha rừng. Ảnh: M.N

Cũng theo ông Trương Thanh Hà, việc sáp nhập tỉnh sẽ phát huy lợi thế giữa vùng nguyên liệu ở phía Tây và ngành công nghiệp chế biến ở phía Đông, tạo đà tăng trưởng xuất khẩu gỗ rừng trồng.

Do vậy, cuộc làm việc mới đây giữa Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định, các công ty lâm nghiệp, ban quản lý rừng phòng hộ khu vực phía Tây Gia Lai đã mở ra cơ hội hợp tác trong phát triển vùng nguyên liệu, xây dựng và duy trì chứng chỉ FSC, phát triển chuỗi cung ứng minh bạch từ rừng trồng đến chế biến, tiêu thụ.

“Hai bên đã trao đổi, thảo luận về nhu cầu, tiềm năng, điều kiện để xây dựng nhà máy chế biến gỗ; hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo trong quá trình hợp tác; đồng thời, thúc đẩy phát triển rừng bền vững và nâng cao giá trị kinh tế của rừng. Việc triển khai chứng chỉ FSC không chỉ giúp nâng cao năng lực quản lý rừng mà còn đáp ứng yêu cầu thị trường quốc tế”-ông Hà nhấn mạnh.

Một số xã phía Tây của tỉnh xác định trồng rừng sẽ giúp người dân có nguồn thu nhập ổn định, vươn lên thoát nghèo. Ảnh: N.S

Ông Từ Tấn Lộc nhận định, việc khảo sát xây dựng nhà máy chế biến gỗ tại khu vực phía Tây Gia Lai sẽ mở ra cơ hội liên kết sản xuất, phát triển vùng nguyên liệu rừng trồng bền vững; đồng thời, mở rộng thị trường tiêu thụ và tiếp cận các nhà nhập khẩu quốc tế.

“Nếu đặt nhà máy chế biến gỗ tại phường An Khê hoặc xã Kông Chro sẽ giúp giảm chi phí vận chuyển từ 400 ngàn đồng/tấn xuống còn 150 - 200 ngàn đồng/tấn, tăng hiệu quả kinh tế. Đồng thời, việc tận thu cành nhánh để băm dăm cũng sẽ giúp nâng cao thu nhập cho bà con, khuyến khích mở rộng diện tích rừng trồng”-ông Lộc phân tích.

Xung quanh vấn đề này, ông Nguyễn Sỹ Hòe-Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định-nhấn mạnh: Gia Lai hiện là tỉnh có diện tích rộng thứ 2 cả nước, với hơn 1 triệu ha rừng, trong đó có 341,5 ngàn ha rừng trồng, diện tích rừng đạt chứng chỉ FSC/VFCS-PEFC trên 69,6 ngàn ha. Đây là tiềm năng lớn để phát triển ngành lâm nghiệp, chế biến gỗ theo hướng bền vững, hiệu quả.

Tuy nhiên, do xa các tuyến giao thông chính, chi phí vận chuyển cao, ngành gỗ địa phương chưa khai thác hết tiềm năng, lợi thế hiện có. Vì vậy, Hiệp hội kiến nghị tỉnh cần có chính sách hỗ trợ kết nối vùng nguyên liệu với công nghiệp chế biến; xây dựng chuỗi cung ứng ổn định; đầu tư nhà máy cưa xẻ, sấy gỗ sơ chế tại chỗ nhằm giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh. Đặc biệt là đẩy mạnh quy hoạch và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp mở rộng rừng trồng tập trung, có chứng chỉ quốc tế tại khu vực phía Tây tỉnh.

Phân xưởng sản xuất đồ gỗ xuất khẩu của Công ty CP Kỹ nghệ gỗ Tiến Đạt. Ảnh: Ngọc Nhuận

Ngoài ra, việc chia sẻ thông tin các thị trường xuất khẩu, phát triển thương hiệu thông qua hợp tác xúc tiến thương mại quốc tế, liên kết với các ngành hàng xuất khẩu chủ lực, cùng với việc sử dụng Cảng Quy Nhơn làm cửa ngõ chính sẽ giúp mở rộng thị trường, nâng cao giá trị ngành gỗ địa phương, giảm chi phí logistics.

NGỌC SANG

Nguồn Gia Lai : https://baogialai.com.vn/phat-huy-loi-the-vung-nguyen-lieu-dua-nganh-che-bien-go-but-pha-post566031.html