Ông Dương Văn Tiến, thôn Bản Ngù, xã Chợ Rã có hơn 1ha hồng không hạt, mỗi năm thu về hàng chục triệu đồng.
Trên cơ sở lợi thế về khí hậu và thổ nhưỡng, người dân đã đưa vào trồng nhiều loại cây ăn quả như: Hồng không hạt, mận sớm, chuối, bưởi, cam, quýt, dưa lưới… Trong đó, hồng không hạt trở thành sản phẩm chủ lực, được mở rộng diện tích trên các sườn đồi, vừa tạo cảnh quan, vừa mang lại giá trị kinh tế cao. Nhiều hộ cũng mạnh dạn chuyển đổi đất vườn tạp sang trồng cam, quýt, lê, mận để đa dạng hóa sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường.
Bà Hoàng Thị Ánh, thôn Phiêng Chỉ, xã Chợ Rã, cho biết: Nhờ được tập huấn và hướng dẫn kỹ thuật, mô hình trồng bưởi, chuối, hồng không hạt của gia đình đã cho thu hoạch ổn định. Các khâu từ trồng, chăm sóc, cắt tỉa, thụ phấn nhân tạo đến phòng trừ sâu bệnh đều áp dụng tiến bộ khoa học, ưu tiên biện pháp sinh học, phân bón hữu cơ và chế phẩm vi sinh thay thế hóa chất. Nhờ vậy, sản phẩm vừa đảm bảo chất lượng, vừa giữ gìn môi trường sinh thái, mang lại thu nhập trên 100 triệu đồng mỗi năm.
Chính quyền các xã cũng định hướng mở rộng diện tích cây ăn quả trên đất đồi và vườn tạp, thay thế cây trồng kém hiệu quả. Nhiều hộ đã chuyển từ ngô, sắn sang hồng, mận, cam, quýt.
Ông Dương Văn Thời, thôn Cốc Lải, xã Cao Minh, chia sẻ: Từ nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước thông qua các chương trình mục tiêu quốc gia, địa phương đã triển khai nhiều mô hình trồng cây ăn quả. Hiện, nhiều vườn cho thu hoạch ổn định, đồng thời được hỗ trợ áp dụng quy trình canh tác sạch, hướng tới sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP để nâng cao chất lượng, mở rộng thị trường.
Cây bưởi da xanh, bưởi diễn được trồng nhiều trên địa bàn các xã phía Bắc của tỉnh.
Theo đồng chí Phạm Ngọc Thịnh, Chủ tịch UBND xã Ba Bể, với lợi thế thổ nhưỡng, địa phương đã hình thành nhiều mô hình trồng cây ăn quả và một số cây trồng có giá trị khác. Xã chú trọng ứng dụng khoa học kỹ thuật, khuyến khích các hộ liên kết sản xuất tập trung, gắn với xây dựng thương hiệu và sản phẩm OCOP. Hiện nay, địa phương định hướng phát triển mô hình xen canh giữa cây ăn quả với cây dược liệu, cây lâm nghiệp nhằm tăng thu nhập, nâng độ che phủ rừng và bảo vệ môi trường. Việc trồng cây ăn quả quanh khu du lịch còn góp phần tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp, thu hút du khách.
Từ thực tế cho thấy, lựa chọn cây ăn quả có thế mạnh đã giúp nhiều xã vùng cao phát huy lợi thế khí hậu, đất đai và tiềm năng du lịch sinh thái. Nhờ vậy, diện mạo nông thôn ngày càng khởi sắc, đời sống người dân được nâng cao, tạo nền tảng vững chắc cho xây dựng nông thôn mới. Đặc biệt, cây hồng không hạt với hơn 200ha tập trung tại các xã Chợ Rã, Đồng Phúc, Ba Bể không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn trở thành đặc sản gắn liền với thương hiệu vùng hồ Ba Bể, được người tiêu dùng ưa chuộng.
Để mở rộng diện tích, nhất là hồng không hạt, các địa phương phía Bắc của tỉnh đang tiếp tục định hướng người dân khai thác quỹ đất phù hợp, thay thế diện tích cây trồng kém hiệu quả; đồng thời, tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật, xây dựng thương hiệu, hoàn thiện chuỗi liên kết. Đây là giải pháp quan trọng để cây ăn quả trở thành sản phẩm nông sản chủ lực, góp phần thúc đẩy nông nghiệp phát triển bền vững.
Văn Lạ