Theo báo cáo mới nhất, Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh dự kiến công suất điện gió ngoài khơi sẽ đạt 17.000 MW vào năm 2035, thay vì 6.000 MW vào năm 2030 như kế hoạch ban đầu. Điều chỉnh này được đưa ra do chi phí đầu tư nguồn điện này hiện vẫn còn cao. Thay vào đó, điện gió trên bờ và gần bờ sẽ được đẩy mạnh, với tổng công suất dự kiến đạt 27.791-34.667 MW vào năm 2030, tăng khoảng 15% so với quy hoạch trước đây.
Ngân hàng Thế giới từng ước tính tiềm năng điện gió ngoài khơi của Việt Nam khoảng 600 GW, đủ khả năng đáp ứng 12% tổng sản lượng điện quốc gia vào năm 2035. Tuy nhiên, việc triển khai các dự án điện gió ngoài khơi còn gặp nhiều khó khăn, như quy định pháp lý chưa đồng bộ, vốn đầu tư lớn, và các vấn đề liên quan đến quốc phòng, an ninh.
Phát triển điện gió ngoài khơi có thể dời sang sau năm 2030.
Theo ông Bruno Jaspaert, Chủ tịch EuroCham, để đạt mục tiêu 6.000 MW điện gió ngoài khơi vào năm 2030, các dự án cần khởi công muộn nhất vào năm 2027 và hoàn thiện toàn bộ thủ tục trong năm nay. Tuy nhiên, đến nay chưa có dự án nào được quyết định chủ trương hay giao đầu tư.
Bên cạnh điện gió, điều chỉnh Quy hoạch Điện VIII cũng tập trung phát triển các nguồn năng lượng tái tạo khác. Thủy điện được khai thác tối đa tiềm năng, với tổng công suất vừa và lớn tăng lên 21.100 MW, thủy điện nhỏ đạt 13.500 MW. Điện mặt trời được dự báo tăng mạnh, với tổng công suất từ 46.459 đến 73.416 MW, đáp ứng nhu cầu cung ứng điện giai đoạn 2026-2027.
Về điện hạt nhân, hai nhà máy tại Ninh Thuận dự kiến đạt tổng công suất khoảng 6.000-6.400 MW, hoàn thành vào 2030 và vận hành trong giai đoạn 2030-2035. Đến năm 2050, điện hạt nhân sẽ bổ sung thêm khoảng 4.500-5.000 MW ở miền Bắc và 3.000 MW ở miền Trung. Các vị trí tiềm năng cho phát triển điện hạt nhân sẽ tiếp tục được nghiên cứu trong các quy hoạch sau này.
Tổng vốn đầu tư cần thiết cho ngành điện giai đoạn 2026-2030 ước tính từ 136-172 tỷ USD, trong đó nguồn điện chiếm khoảng 118-148 tỷ USD và lưới điện truyền tải từ 18-24 tỷ USD. Bộ Công Thương đề xuất huy động vốn từ nhiều nguồn, bao gồm tín dụng ngân hàng, viện trợ, và thị trường chứng khoán, đồng thời khuyến khích sự tham gia của các thành phần kinh tế để đảm bảo đủ nguồn lực phát triển ngành điện.
Kế hoạch phát triển điện gió ngoài khơi dự kiến sẽ được lùi lại, triển khai sau năm 2030.
Việc điều chỉnh Quy hoạch Điện VIII thể hiện nỗ lực của Việt Nam trong việc tối ưu hóa các nguồn năng lượng, cân bằng giữa mục tiêu phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, để hiện thực hóa các mục tiêu đặt ra, đặc biệt là phát triển điện gió ngoài khơi và điện hạt nhân, cần có sự thống nhất về pháp lý, cơ chế khuyến khích đầu tư hấp dẫn, cũng như sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan. Với tiềm năng lớn về năng lượng tái tạo, Việt Nam có cơ hội trở thành trung tâm năng lượng sạch trong khu vực, nhưng điều này đòi hỏi chiến lược triển khai đồng bộ, nguồn vốn bền vững và tầm nhìn dài hạn để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Thiên Ý