Ảnh minh họa.
Nhiều lợi thế để phát triển đô thị sân bay
Báo cáo Quy hoạch mạng lưới sân bay quốc gia giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 xác định sẽ có 28 sân bay. Các dự án lớn như sân bay quốc tế Long Thành (Đồng Nai), sân bay quốc tế Gia Bình (Bắc Ninh) hay sân bay Quảng Trị mở ra cơ hội hình thành những thành phố sân bay đầu tiên của quốc gia. Điều này cũng cho thấy, Việt Nam hiện đã có những bước đi đầu tiên để hình thành các “siêu đô thị sân bay”, trong đó Gia Bình và Long Thành là hai dự án tiên phong.
Theo GS.TSKH Đặng Hùng Võ, Cảng hàng không Quốc tế Gia Bình và Cảng hàng không Quốc tế Long Thành có lợi thế khá tương đồng trong việc phát triển đô thị sân bay. Đầu tiên là về vị trí, cả sân bay Gia Bình và sân bay Long Thành đều cách các đô thị lớn như Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh rất gần (khoảng 40km), thuận tiện để đi lại. Và đây cũng là khoảng cách lý tưởng để phát triển đô thị sân bay.
“Thêm nữa, cả hai khu vực để lựa chọn xây dựng sân bay này đều có quỹ đất rộng, trên 10.000 ha, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển đô thị sân bay. Đây là lợi thế lớn so với các khu vực có quỹ đất chật chội như Nội Bài (Hà Nội) và Tân Sơn Nhất (TP.Hồ Chí Minh), dù đã mở rộng hơn, to đẹp hơn nhưng đã có sự báo hiệu quá tải, không thể mở rộng thêm được nữa. Vì vậy, “chúng ta cần có những sân bay mới để giảm tải cho các sân bay cũ là Nội Bài và Tân Sơn Nhất, đồng thời hỗ trợ nhau cùng phát triển” – ông Hùng Võ nói.
GS.TSKH Đặng Hùng Võ.
Ngoài ra, Bắc Ninh và Đồng Nai đều là những tỉnh có kinh tế phát triển. Gia Bình (Bắc Ninh) với lợi thế nằm sát Hà Nội, kết nối trực tiếp tam giác kinh tế phía Bắc, sẽ trở thành trung tâm logistics, thương mại và công nghệ cao. Còn Long Thành (Đồng Nai) với quy mô quốc gia và quốc tế sẽ mở rộng cánh cửa cho vùng kinh tế phía Nam vươn ra toàn cầu. Trong thời gian tới, khi các tuyến đường vành đai, đường cao tốc phát triển hoàn chỉnh, sẽ giúp việc di chuyển đến 2 sân bay rất thuận tiện. Hơn nữa, cả hai sân bay này cho phép tích hợp với hệ thống hạ tầng đa phương thức, bao gồm đường sắt cao tốc, đường thủy và metro. Điều này tạo điều kiện lý tưởng để phát triển đô thị sân bay trong một tổng thể đa chức năng.
Động lực phát triển kinh tế - xã hội
GS.Đặng Hùng Võ cho rằng, xây dựng sân bay Gia Bình và sân bay Long Thành không chỉ nhằm giúp giảm tải cho sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất mà còn đóng vai trò động lực cho phát triển kinh tế – xã hội, tái cấu trúc không gian đô thị và tạo sức bật cho Việt Nam trên bản đồ giao thương quốc tế.
Vị chuyên gia này chia sẻ thêm, việc quy hoạch sân bay Gia Bình và sân bay Long Thành theo hướng đô thị sân bay khiến ông liên tưởng đến sân bay Changi của Singapore - đây là một trong những sân bay hiện đại bậc nhất thế giới. Changi không chỉ là sân bay đơn thuần, nơi đây là tổ hợp mua sắm, giải trí, ăn uống, du khách có thể tham quan, trải nghiệm dù không có chuyến bay. Changi được nhiều khách yêu thích và đứng đầu danh sách sân bay tốt nhất thế giới nhờ quy trình làm thủ tục nhanh chóng, phòng chờ cao cấp, cùng nhiều dịch vụ đi kèm.
“Tôi đã có dịp đến sân bay Changi, rất đẹp và hiện đại. Mọi thủ tục được thực hiện bằng công nghệ, AI, rất nhanh và thuận tiện, giúp hành khách chủ động và tiết kiệm thời gian. Đáng chú ý, tại sân bay Changi, thay vì hành khách chỉ hạ cánh rồi rời đi thì họ có thể chọn ở lại đó để nghỉ ngơi, mua sắm, ăn uống, hoặc vui chơi giải trí… Điều này biến sân bay thành một điểm đến hấp dẫn, không chỉ phục vụ nhu cầu đa dạng cho hành khách, mà cho cả người dân địa phương và khu vực lân cận...” – GS.Đặng Hùng Võ chia sẻ.
Sau những trải nghiệm tốt đẹp đó, ông Hùng Võ cũng kỳ vọng, khi sân bay Gia Bình và Long Thành đưa vào hoạt động cũng giống như sân bay Changi, không chỉ giúp cải thiện năng lực vận tải hàng không, mà còn hỗ trợ logistics, thương mại, du lịch và đầu tư nước ngoài. Từ đó, thúc đẩy kinh tế - xã hội, tăng thu nhập bình quân đầu người, đồng thời tích hợp an ninh quốc phòng và phát triển bền vững thông qua phân tán lưu lượng, giảm ô nhiễm nội đô.
Để đạt được kỳ vọng đó, cần đảm bảo thiết kế được đường nối liền giữa Hà Nội – Gia Bình và TP.Hồ Chí Minh – Long Thành. Sao cho, hành khách có thể đến sân bay dễ dàng, thuận tiện và không gặp trở ngại gì. Đồng thời, cần quyết tâm sẵn sàng đổi mới tư duy, thay đổi cách làm cũ, để tiếp nhận xu hướng mới, tiên tiến, gắn kết hợp tác công tư - trong nước và nước ngoài, theo tư duy kinh tế thị trường.
Đô thị sân bay là khái niệm mới trong thế kỷ XXI và được hiểu hoàn toàn khác với việc làm đô thị cạnh sân bay. Không chỉ hạ tầng giao thông kết nối đa phương tiện ngay trong nội bộ sân bay với bên ngoài, đô thị sân bay còn hội đủ các dịch vụ văn phòng thương mại, giải trí ở vùng bán kính 5 - 10km.
Hoàng Yến