Phát triển du lịch xanh ở Nghệ An: Hiện trạng phát triển và những giải pháp đặt ra (Kỳ 2)

5 giờ trướcBài gốc

Việc phát triển thiếu đồng bộ, chưa phát huy được thế mạnh bản sắc, còn manh mún, hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu và nhiều dự án chậm triển khai đang trở thành những rào cản lớn đối với du lịch xanh

Thực trạng còn nhiều băn khoăn

Qua khảo sát thẩm định các điểm, mô hình du lịch sinh thái cộng đồng trên địa bàn tỉnh, ông Hoàng Minh Thành - Trưởng phòng Quản lý Phát triển tài nguyên du lịch (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nghệ An) nhận định: Nghệ An có tài nguyên du lịch sinh thái, cộng đồng phong phú, hấp dẫn tại nhiều địa điểm, nhưng vẫn còn tồn tại hàng loạt rào cản lớn.

Theo ông Thành, chất lượng dịch vụ tại các điểm đến còn hạn chế, sản phẩm du lịch chưa được đầu tư chiều sâu, chưa tạo ra sức hút mạnh mẽ với du khách. Các hoạt động trải nghiệm đời sống bản địa, sinh hoạt sản xuất của người dân chưa đa dạng; làng nghề thiếu tính hấp dẫn, chưa gắn với chuỗi giá trị kinh tế - du lịch. Những sản phẩm lưu niệm đặc trưng vẫn còn vắng bóng, trong khi mô hình homestay còn nhỏ lẻ, thiếu điều kiện tiếp đón lượng khách lớn.

Nhiều điểm đến đã bước đầu hình thành, song thiếu sự đầu tư bài bản, chuyên nghiệp. Dịch vụ phục vụ du khách còn đơn điệu; hướng dẫn viên bản địa hạn chế về kỹ năng, hiểu biết; các hoạt động trải nghiệm ít, không đặc sắc. Đặc biệt, du lịch nông nghiệp - ngư nghiệp vẫn chưa có định hướng rõ ràng, thiếu phương pháp khai thác giá trị bản địa để hình thành sản phẩm du lịch hấp dẫn.

Cơ sở hạ tầng vẫn là điểm nghẽn lớn. Tại nhiều điểm, hạ tầng du lịch chưa đồng bộ, thiếu các tiện ích cơ bản như bãi đỗ xe, nhà vệ sinh, trạm dừng chân, biển báo hướng dẫn… Công tác quảng bá, truyền thông còn rời rạc; địa phương và người dân chưa có sự kết nối hiệu quả với doanh nghiệp lữ hành để đưa sản phẩm du lịch sinh thái cộng đồng ra thị trường.

Nguồn nhân lực phục vụ du lịch thiếu và yếu, nhất là tại các vùng nông thôn, miền núi. Việc đào tạo kỹ năng phục vụ khách, tổ chức trải nghiệm, giao tiếp, đón tiếp… chưa được quan tâm đúng mức. Không ít mô hình gặp trở ngại lớn do vướng thủ tục pháp lý về đất đai khi xây dựng cơ sở lưu trú, dịch vụ phụ trợ.

Từ các khảo sát thực tế tại bản Nam Sơn (xã Môn Sơn), bản Nưa (xã Yên Khê, huyện Con Cuông), bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), khu du lịch sinh thái Núi Hủng Vàng (huyện Nam Đàn), làng chài Nghi Yên (huyện Nghi Lộc)… ông Thành chỉ rõ, dù các địa điểm này có tiềm năng sinh thái - cảnh quan lớn, nhưng hầu hết đều phát triển manh mún, thiếu quy hoạch tổng thể, đầu tư tự phát. Các tiện ích cơ bản còn thiếu thốn; liên kết vùng và kết nối điểm đến còn rời rạc. Nhiều nơi còn tồn tại tình trạng “thương mại hóa” bản sắc dân tộc, làm giảm giá trị văn hóa nguyên bản. Một số hoạt động du lịch gây tác động xấu đến môi trường tự nhiên.

Người dân địa phương thiếu kiến thức, kỹ năng làm du lịch; các hoạt động đón tiếp còn phụ thuộc vào hộ gia đình, thiếu thống nhất trong cách phục vụ, ảnh hưởng đến chất lượng trải nghiệm du khách.

Những trăn trở từ cơ sở

Huyện Thanh Chương - địa phương miền núi giàu tiềm năng với các điểm đến như Thác Mưa, Thác Liếp, hồ Sông Rộ, sông Giăng, dãy Trường Sơn hùng vĩ… đã xác định phát triển du lịch xanh là một trong những hướng đi chiến lược. Trong các chương trình, kế hoạch phát triển giai đoạn 2021–2025, Thanh Chương định hướng rõ việc khai thác du lịch cần gắn với bảo tồn di sản thiên nhiên và văn hóa, hạn chế tối đa tác động tiêu cực của con người.

Tuy nhiên, theo ông Đặng Văn Hóa - Trưởng phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện - khó khăn lớn nhất hiện nay là vấn đề pháp lý trong chuyển đổi mục đích sử dụng tài nguyên sang phục vụ du lịch. Một số dự án như đảo chè, hồ Sông Rộ… dù được phê duyệt nhưng chậm triển khai, khiến hoạt động du lịch bị đình trệ, gây lãng phí tài nguyên và làm giảm lượng khách.

Hạ tầng tổ chức sự kiện quy mô lớn chưa đáp ứng yêu cầu; đầu tư cơ sở vật chất còn manh mún, thậm chí vi phạm quy định pháp luật về đầu tư xây dựng.

Tại huyện Kỳ Sơn - nơi có diện tích tự nhiên hơn 209.000 ha, với 54% là rừng - tiềm năng phát triển du lịch xanh, du lịch cộng đồng rất lớn. Nhiều cảnh quan còn nguyên sơ, bản sắc văn hóa dân tộc độc đáo. Tuy nhiên, ông Nguyễn Viết Hùng - Chủ tịch UBND huyện cho biết, kinh phí triển khai các đề án phát triển du lịch của huyện còn hạn chế, chủ yếu dựa vào lồng ghép từ các chương trình khác.

Thêm vào đó, do Kỳ Sơn có đường biên giới giáp Lào dài hơn 200 km, nhiều xã có cảnh quan đẹp nhưng lại nằm trong khu vực biên giới, khiến việc khai thác gặp rào cản pháp lý. Các khu vực lõi của rừng phòng hộ cũng gặp nhiều khó khăn khi triển khai đầu tư. Do đó, cần thiết có các quy định đặc thù để đảm bảo vừa phát triển, vừa bảo vệ rừng, môi trường, an ninh biên giới.

Mường Lống - một xã thuộc huyện Kỳ Sơn được đánh giá có tiểu khí hậu ôn đới, khí hậu mát mẻ quanh năm, nằm giữa thung lũng núi đá vôi với nhiều giá trị sinh thái và di tích cách mạng. Dù vậy, theo chia sẻ của anh Lô Văn Phú - chủ một homestay địa phương - hạ tầng giao thông nội bản còn yếu, đường nhỏ hẹp, trơn trượt vào mùa mưa; thiếu bãi đậu xe, sóng điện thoại không ổn định khi mất điện, chưa có hệ thống tiếp nhận và xử lý phản ánh từ du khách. Việc thu gom, xử lý rác thải, nước thải còn chưa đảm bảo theo đúng quy định; nhân lực phục vụ du lịch - vệ sinh môi trường còn thiếu, chưa được bố trí hợp lý.

Những giải pháp đặt ra

Để du lịch xanh thực sự trở thành thế mạnh và động lực phát triển bền vững, Nghệ An cần một chiến lược tổng thể và đồng bộ, với sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp, ngành, chính quyền địa phương và người dân.

Trước hết, cần đẩy mạnh công tác quy hoạch du lịch xanh gắn với bảo vệ tài nguyên thiên nhiên - văn hóa. Các mô hình phát triển cần đi vào chiều sâu, đảm bảo hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo tồn môi trường, văn hóa bản địa. Tăng cường đầu tư hạ tầng cơ bản, cải thiện tiện ích cho du khách.

Song song, cần chú trọng đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ, phát triển kỹ năng làm du lịch cộng đồng, xây dựng mạng lưới kết nối giữa người dân - doanh nghiệp - chính quyền. Tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục đầu tư, có cơ chế đặc thù cho vùng sâu, vùng biên giới, vùng rừng phòng hộ… để thu hút nhà đầu tư vào phát triển du lịch sinh thái.

Việc quảng bá, truyền thông cũng cần chuyển mình mạnh mẽ. Kết hợp giữa truyền thông truyền thống và nền tảng số; đồng thời phát triển hệ sinh thái du lịch số, bản đồ số du lịch xanh Nghệ An để tăng nhận diện và thu hút thị trường.

Hơn hết, cần sự đồng thuận cao từ cộng đồng dân cư - những người trực tiếp gìn giữ và tạo nên giá trị cho du lịch xanh. Khi người dân thực sự là chủ thể, không chỉ thụ hưởng mà còn kiến tạo, du lịch xanh Nghệ An mới có thể cất cánh đúng với tiềm năng vốn có của mình.

Đại Minh

Nguồn VHPT : https://vanhoavaphattrien.vn/phat-trien-du-lich-xanh-o-nghe-an-hien-trang-phat-trien-va-nhung-giai-phap-dat-ra-ky-2-a29197.html