Nhiều lợi ích
Trong bối cảnh thế giới đang chuyển dịch mạnh mẽ sang năng lượng xanh nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, Việt Nam cũng đang từng bước hiện thực hóa cam kết giảm phát thải ròng về “0” vào năm 2050.
Khách hàng mua xăng sinh học E10 tại một cửa hàng xăng dầu của PVOil. Ảnh minh họa
Một trong những giải pháp được kỳ vọng tạo đột phá chính là thay thế dần xăng khoáng bằng xăng sinh học E10. Không chỉ mang lại lợi ích về môi trường, sản phẩm này còn mở ra cơ hội thúc đẩy thương mại quốc tế, đặc biệt là cân bằng quan hệ nhập khẩu với Mỹ - quốc gia có thế mạnh hàng đầu về ethanol.
Theo Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PVOil) Lê Trung Hưng, xăng sinh học E10 đã được các cơ quan chức năng chứng nhận chất lượng và được nhiều quốc gia áp dụng rộng rãi. Việt Nam không phải là nước đi trước, nhưng hoàn toàn có thể tận dụng lợi thế từ những kinh nghiệm quốc tế.
Về hệ thống cơ sở hạ tầng, PVOil đã chuẩn bị sẵn sàng hệ thống pha chế, hệ thống tồn chứa, hệ thống vận chuyển để đáp ứng nhu cầu không chỉ của PVOil và các đơn vị đầu mối khác có nhu cầu sử dụng sản phẩm xăng sinh học E10 trên toàn quốc.
Theo ông Hưng, từ ngày 1/8 đến nay, sản lượng bán xăng E10 tại các cửa hàng của đơn vị đều đạt tỷ lệ hơn 15% so với tổng sản lượng xăng bán ra (riêng 4 cửa hàng tại Hà Nội đạt sản lượng trung bình 10m3/ngày); các cửa hàng cũng chưa ghi nhận bất kỳ phản ánh nào về chất lượng sản phẩm cũng như các vấn đề có liên quan. Điều đó cho thấy sự tin dùng và hài lòng của khách hàng về sản phẩm xăng E10 do đơn vị sản xuất và cung ứng ra thị trường.
Nói về những lợi ích mà xăng E10 mang lại, PGS.TS Ngô Trí Long phân tích: xăng E10 mang lại lợi ích kép khi vừa giảm chi phí nhiên liệu cho người tiêu dùng, vừa cải thiện chất lượng không khí và giảm phát thải khí nhà kính ở mức đáng kể nếu chuỗi cung ứng ethanol được chuẩn hóa.
Xăng E10 là nhiên liệu có oxy, thường giảm CO và hydrocarbon chưa cháy trong khí thải so với xăng khoáng, qua đó góp phần cải thiện chất lượng không khí nơi mật độ giao thông cao. Đây cũng là lý do hơn 98% xăng tại Mỹ có pha ethanol. Quan trọng hơn, Việt Nam đã có khung tiêu chuẩn, quy chuẩn và đang hoàn thiện lộ trình bắt buộc, tạo điều kiện để E10 đi vào đời sống.
Mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị kinh tế xanh
Xăng sinh học E10, với thành phần 90% xăng khoáng và 10% ethanol, không chỉ có ý nghĩa về mặt môi trường mà còn mang tới những lợi ích kinh tế rõ rệt. Theo Chủ tịch Hiệp hội Nhiên liệu sinh học Việt Nam Đỗ Văn Tuấn, Mỹ hiện là một trong những cường quốc ethanol lớn nhất thế giới, với sản lượng hàng năm hàng chục tỷ lít.
Điều này cho thấy, Mỹ rất muốn xuất khẩu ethanol đi khắp nơi, trong đó có Việt Nam. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng mong muốn mở rộng nhập khẩu từ Mỹ, nhưng ngoài các mặt hàng như máy bay, khí LNG, nông sản và ethanol thì cơ hội chưa nhiều.
Trong bối cảnh đó, việc nhập khẩu ethanol để sản xuất xăng E10 chính là lời giải hợp lý. Một mặt, Việt Nam giải quyết được bài toán đa dạng nguồn cung nguyên liệu, mặt khác còn góp phần cân bằng cán cân thương mại với Mỹ - một trong những đối tác quan trọng hàng đầu.
“Xăng sinh học E10 không những có ý nghĩa bảo vệ môi trường, giải quyết đầu ra nông sản mà còn đóng góp cho quan hệ thương mại Việt Nam và Mỹ bền vững hơn, từ đó, gián tiếp thúc đẩy xuất khẩu các ngành hàng khác từ Việt Nam đi Mỹ” – ông Đỗ Văn Tuấn nhấn mạnh.
Giới chuyên gia nhận định, bên cạnh thương mại quốc tế, xăng E10 cũng tạo động lực cho nông nghiệp trong nước. Việc tận dụng sắn, mía và các phụ phẩm nông nghiệp để sản xuất ethanol có thể mở ra cơ hội gia tăng giá trị cho nông sản, giải quyết đầu ra bền vững cho nông dân. Nếu được triển khai hiệu quả, E10 không chỉ là một sản phẩm năng lượng, mà còn là một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị kinh tế xanh.
Tuy nhiên, để E10 thực sự đi vào đời sống, cùng với nỗ lực của DN, cần có sự đồng hành mạnh mẽ từ Nhà nước, các nhà khoa học. Ngày 1/1/2026 sẽ là dấu mốc quan trọng trong hành trình năng lượng sinh học của Việt Nam. E10 không chỉ là một loại nhiên liệu mới, mà còn là biểu tượng cho sự chuyển đổi hướng tới năng lượng bền vững.
Để lộ trình này thành công, không chỉ cần quyết tâm của cơ quan quản lý và DN, mà còn cần sự đồng thuận từ toàn xã hội. Người dân là những người trực tiếp sử dụng đóng vai trò quyết định. Sự ủng hộ của cộng đồng sẽ là động lực để xăng E10 phát triển, góp phần giảm phát thải, bảo vệ môi trường và xây dựng một nền kinh tế xanh.
Theo Dự thảo Thông tư quy định lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống, từ ngày 1/1/2026, xăng E10 sẽ được đưa vào sử dụng bắt buộc trên phạm vi toàn quốc, thay thế cơ bản xăng khoáng truyền thống. Đến năm 2031, tỷ lệ phối trộn sẽ tiếp tục nâng lên E15 hoặc điều chỉnh theo thực tế.
Ánh Ngọc