Chiều 5/8, tại cuộc họp với các bộ, ngành và 17 tỉnh, thành phố về sửa đổi các quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (Nghị định 103/2024/NĐ-CP), quỹ phát triển đất (Nghị định 104/2024/NĐ-CP), Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, Luật Đất đai năm 2024 được xây dựng với tinh thần lắng nghe, hướng về cơ sở và đã được sửa đổi rất cơ bản. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, nhiều địa phương gặp khó khăn, đặc biệt liên quan đến vấn đề tài chính đất đai.
Việc ban hành các văn bản dưới luật còn thiếu cụ thể, chưa rõ ràng, dẫn đến tổ chức thực hiện thiếu thống nhất, khó áp dụng tại địa phương, đặc biệt khi điều kiện kinh tế - xã hội và đặc thù đối tượng không đồng nhất. Khâu tổ chức thực hiện còn cứng nhắc, thiếu linh hoạt, chưa phù hợp.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp
Phó Thủ tướng nêu rõ, cần phân biệt giữa những người sử dụng đất cho sản xuất, kinh doanh hợp pháp và những trường hợp đầu cơ, để đất hoang hóa, chậm triển khai dự án. Với người dân tiếp cận đất đai lần đầu để làm nhà ở, chính sách phải đảm bảo được quyền lợi và khả năng tiếp cận thực tế, nhất là ở khu vực nông thôn và thành thị có điều kiện khó khăn. Theo đó, hướng tới cơ chế tài chính đất đai công bằng, hiệu quả, dễ thực thi.
Trên cơ sở đó, yêu cầu đặt ra là phải xác định rõ trách nhiệm giữa Trung ương và địa phương trong tổ chức thực hiện chính sách tài chính đất đai, bảo đảm đúng quy định pháp luật, nhưng vẫn phù hợp điều kiện thực tiễn từng nơi, từng nhóm đối tượng, qua đó tạo ra giá trị kinh tế - xã hội - chính trị từ đất đai.
Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, dựa trên khung quy định chung do Chính phủ ban hành, HĐND cấp tỉnh sẽ xác định đối tượng, mức thu đối với người dân chuyển mục đích sử dụng đất lần đầu; mức chênh lệch giữa trong và ngoài hạn mức khi chuyển mục đích sử dụng đất.
Bên cạnh đó, địa phương có thể áp dụng chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất đối với các đối tượng chính sách, như đồng bào dân tộc thiểu số, người nghèo, người có công, cư trú ở vùng khó khăn, tương tự như các chính sách hiện hành.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tài chính đề xuất các phương án đối với quy định: Tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi xử lý chuyển tiếp trong trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền tính lại mà phát sinh khoản tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tăng thêm so với số tiền đã được thông báo; Xử lý kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (dự án đầu tư có nhiều hình thức sử dụng đất, trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định giao đất theo tiến độ dự án đầu tư, tiến độ thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư); Tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong trường hợp dự án có nhiều lần điều chỉnh quy hoạch chi tiết.
Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng cho biết, Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 103/2024/NĐ-CP và Nghị định 104/2024/ NĐ-CP gồm 4 điều: Điều 1 quy định về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 103/2024/NĐ-CP về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; Điều 2 quy định về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 104/2024/NĐ-CP về Quỹ phát triển đất; Điều 3 quy định về xử lý chuyển tiếp; Điều 4 quy định về hiệu lực thi hành và trách nhiệm thực hiện.
Mục tiêu của Nghị định nhằm xử lý những vướng mắc trong thực tế để đảm bảo đồng bộ, thống nhất trong tổ chức thực hiện, trong đó tập trung chủ yếu vào các quy định liên quan đến xử lý chuyển tiếp giữa Luật Đất đai năm 2024 và pháp luật đất đai năm 2013 để đơn giản, thuận lợi và thống nhất khi thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy; đồng bộ với mô hình chính quyền hai cấp và bộ máy nhà nước sau khi sắp xếp.
Lê Hoàng/VOV.VN