Phòng thủ Mỹ ở Greenland trước tên lửa siêu vượt âm

7 giờ trướcBài gốc

Các radar cảnh báo sớm của Mỹ tại Greenland là tuyến bảo vệ tiền tiêu trước tên lửa đạn đạo xuyên lục địa từ thời Chiến tranh Lạnh. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, mạng lưới này hiện không đủ khả năng phát hiện và đánh chặn tên lửa siêu vượt âm, trong bối cảnh Nga sở hữu nhiều loại vũ khí thuộc lớp này. Mỹ cũng chưa triển khai thường trực một lớp phòng không–tên lửa tích hợp tại Greenland.

Lực lượng Mỹ ở Căn cứ Không gian Pituffik

Tổng quan: vị trí và vai trò của Greenland trong cảnh báo sớm

Từ năm 1960, khi radar đầu tiên thuộc Hệ thống Cảnh báo Sớm Tên lửa Đạn đạo (BMEWS) vận hành, Greenland trở thành mắt xích xa tiền tuyến trong mạng lưới cảnh báo sớm của Mỹ. Hiện năng lực này đã được nâng cấp thành Upgraded Early Warning Radar, do Phi đội Cảnh báo Không gian số 12 quản lý, phục vụ theo dõi tên lửa và vật thể quỹ đạo. Trọng tâm hạ tầng đặt tại Căn cứ Không gian Pituffik.

Dù vậy, lớp cảnh báo sớm này không được thiết kế để đối phó tên lửa siêu vượt âm – khí tài có khả năng cơ động, bay ở độ cao và quỹ đạo phức tạp. Troy Bouffard, Giám đốc Trung tâm An ninh và Khả năng Ứng phó Bắc Cực (Đại học Alaska), cho biết Mỹ “không có bất kỳ lớp phòng thủ tích hợp trên không và tên lửa nào được triển khai thường trực tại Greenland”.

Phân tích kỹ thuật: lỗ hổng trước mục tiêu siêu vượt âm

Các căn cứ ở Greenland hiện “không có khả năng phát hiện hay đánh chặn” tên lửa siêu vượt âm. Nguyên nhân cốt lõi nằm ở đặc tính mục tiêu khó bám bắt của loại vũ khí này so với mục tiêu đạn đạo truyền thống, trong khi các cảm biến chủ lực tại Greenland ưu tiên cảnh báo sớm quỹ đạo đạn đạo.

Nhóm tác giả trên Small Wars Journal đề xuất xây dựng mạng phòng không–tên lửa đa tầng, điều chỉnh cho điều kiện Bắc Cực. Các lớp hỏa lực gợi ý gồm Patriot, NASAMS (National Advanced Surface-to-Air Missile System) và SHORAD (Short-Range Air Defense). Để phát huy hiệu quả, cần một kiến trúc cảm biến kết hợp: radar phát hiện tên lửa đạn đạo, radar phòng không cho mục tiêu bay thấp, cùng máy bay cảnh báo sớm hoặc radar vượt đường chân trời.

Về hướng phát triển, bài viết lưu ý các hệ thống tương lai như Layered Laser Defense (LLD) có thể bổ sung vào giải pháp chiến lược, nếu được tích hợp phù hợp.

Thách thức môi trường Bắc Cực

Điều kiện khí hậu cực đoan – nhiệt độ có thể xuống gần -73°C – tác động tiêu cực đến radar và cảm biến quang điện. Băng tuyết, gió mạnh và sương giá làm suy giảm hiệu năng phát hiện, theo dõi và phân loại mục tiêu. Một số công nghệ như quang học thích nghi (adaptive optics) và radar phân cực (polarimetric radar) được nêu như giải pháp kỹ thuật nhằm giảm ảnh hưởng môi trường; song “thành công ở khu vực này đòi hỏi năng lực tác chiến và kỹ năng chiến thuật đặc thù cho môi trường Bắc Cực”.

Chiến thuật/Chiến lược: kiến trúc phòng thủ phân tán, đa tầng

Mô hình đề xuất là mạng phòng không đa tầng, phân tán, phủ kín khu vực Bắc Cực thuộc Bắc Mỹ. Trọng tâm là bảo vệ Căn cứ Không gian Pituffik – nơi đặt các cảm biến quan trọng cho phòng thủ không gian và tên lửa – khỏi các đòn tấn công đường không tốc độ cao. Theo Bouffard, lực lượng bảo vệ hiện tại chủ yếu huấn luyện cho các tình huống tấn công mặt đất/khủng bố, chưa phải cho đe dọa siêu vượt âm. Do đó, cần bổ sung lớp hỏa lực và cảm biến, kèm quy trình tác chiến – bảo đảm phản ứng tức thời, bền bỉ trong điều kiện khắc nghiệt.

Tổ chức chỉ huy và phối hợp liên quân

Về mặt chỉ huy, từ tháng 6 năm nay, Bộ Tư lệnh Bắc Mỹ (NORTHCOM) tiếp nhận quản lý Greenland từ EUCOM, phản ánh ưu tiên phòng thủ lãnh thổ. Bài viết nhấn mạnh phối hợp đa cơ quan: NORAD và NORTHCOM đảm nhiệm phản ứng tức thời trước mối đe dọa trên không; EUCOM lồng ghép Greenland vào kế hoạch phòng thủ NATO; STRATCOM bảo vệ tài sản chiến lược, hỗ trợ răn đe và phòng thủ tên lửa. Mục tiêu là tích hợp Greenland vào chiến lược Bắc Cực tổng thể, gắn với phòng thủ lãnh thổ Mỹ và an ninh tập thể của đồng minh.

So sánh năng lực: cảnh báo đạn đạo vs đe dọa siêu vượt âm

So với mục tiêu đạn đạo truyền thống – nơi BMEWS/Upgraded Early Warning Radar phát huy vai trò cảnh báo – tên lửa siêu vượt âm đặt ra yêu cầu cảm biến đa phổ, lớp hỏa lực cơ động và quy trình tác chiến khép kín từ phát hiện, theo dõi đến giao chiến. Khoảng trống hiện tại tại Greenland là thiếu lớp phòng không–tên lửa tích hợp để chuyển từ “nhìn thấy sớm” sang “đánh chặn kịp thời”.

Tác động: cân bằng quân sự Bắc Cực và yêu cầu đầu tư dài hạn

Trong ngắn hạn, các căn cứ Mỹ ở Greenland không phải “đối thủ” trực tiếp của tên lửa siêu vượt âm do thiếu năng lực phát hiện–đánh chặn phù hợp. Về trung hạn, một kiến trúc phòng thủ đa tầng, phân tán, tích hợp cảm biến–hỏa lực theo đề xuất có thể thu hẹp khoảng trống năng lực, nếu giải quyết được rào cản môi trường và bảo đảm phối hợp chỉ huy giữa NORAD, NORTHCOM, EUCOM và STRATCOM.

Nhóm tác giả cảnh báo việc xây dựng năng lực phòng thủ tại Greenland cần nguồn lực, thời gian và sự kiên định lâu dài. Cách hiệu quả là ưu tiên đầu tư, lập kế hoạch cho Bắc Cực ngay từ đầu, thay vì coi đây là vấn đề thứ yếu như giai đoạn hậu Chiến tranh Lạnh.

CTVX

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/phong-thu-my-o-greenland-truoc-ten-lua-sieu-vuot-am-397712.html