Trung Quốc đang tận dụng tối đa nguồn lực nội địa để phát triển chip AI. Ảnh: Bloomberg.
Dù bị hạn chế tiếp cận công nghệ chip tiên tiến từ Mỹ, Trung Quốc vẫn đang đạt được những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực AI. Bí quyết nằm ở 2 yếu tố then chốt gồm các cụm chip nội địa do Huawei phát triển và nguồn năng lượng giá rẻ mà Bắc Kinh tận dụng để vận hành hệ thống này.
Theo CNBC, giới phân tích nhận định Trung Quốc đang đẩy mạnh chiến lược tự chủ công nghệ trong lĩnh vực AI, coi đây là nền tảng cốt lõi cho an ninh quốc gia và phát triển kinh tế.
Tận dụng nguồn lực nội địa
Wendy Chang, nhà phân tích cấp cao tại Viện nghiên cứu Trung Quốc Mercator (MERICS), cho rằng chính phủ Trung Quốc xem AI là công nghệ chiến lược và quyết tâm tự cung tự cấp dù gặp nhiều rào cản từ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ.
Trong bối cảnh bị cắt nguồn cung chip tiên tiến từ các tập đoàn như Nvidia, nhiều chuyên gia từng hoài nghi khả năng cạnh tranh của Trung Quốc trong lĩnh vực AI. Tuy nhiên, thực tế cho thấy các công ty công nghệ lớn của nước này như Alibaba hay DeepSeek vẫn liên tục giới thiệu những mô hình AI hiệu suất cao, được huấn luyện phần lớn trên chip nội địa.
Trung tâm của nỗ lực này là Huawei, tập đoàn công nghệ hàng đầu Trung Quốc, hiện đóng vai trò chủ lực trong việc phát triển phần cứng AI nội địa.
Huawei đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển của Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg.
Trong khi bộ GPU của Nvidia vẫn là giải pháp tốt nhất cho đào tạo và vận hành các mô hình AI, những biện pháp trừng phạt từ phía Washington đã khiến công ty không thể bán các chip tiên tiến nhất sang Trung Quốc.
Thỏa thuận mới đây với Nhà Trắng cho phép Nvidia cung cấp phiên bản chip H20 hạ cấp cho thị trường Trung Quốc, song Bắc Kinh dường như đã khuyến khích doanh nghiệp trong nước tránh sử dụng sản phẩm của Mỹ và thay thế bằng chip nội địa.
Đáp lại, Huawei tung ra dòng chip Ascend và phát triển chiến lược riêng để bù đắp khoảng cách công nghệ. Thay vì tập trung vào sức mạnh của từng chip đơn lẻ, Huawei xây dựng các “cụm” khổng lồ kết nối hàng trăm chip lại với nhau nhằm tạo ra hiệu năng tương đương sản phẩm của Nvidia.
Canh bạc của Trung Quốc
Việc sử dụng số lượng chip lớn kéo theo tiêu thụ điện năng khổng lồ. Song, Trung Quốc lại sở hữu lợi thế lớn về chi phí năng lượng. Bắc Kinh đã đầu tư mạnh vào năng lượng mặt trời, gió và mở rộng nhanh chóng cơ sở hạ tầng hạt nhân, giúp duy trì mức giá điện thấp cho các trung tâm dữ liệu phục vụ AI.
Chính quyền trung ương và địa phương cũng đang hỗ trợ mạnh mẽ quá trình này. Theo Financial Times, nhiều thành phố như Thượng Hải và Thâm Quyến đã triển khai các chính sách trợ cấp, giảm chi phí điện cho trung tâm dữ liệu sử dụng chip nội địa hoặc cung cấp gói hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp phát triển AI.
Các ưu đãi này giúp nhiều công ty Trung Quốc có thể duy trì hoạt động của những cụm chip quy mô lớn bất chấp mức tiêu thụ năng lượng cao.
Năng lượng giá rẻ trở thành lợi thế lớn của Trung Quốc. Ảnh: Tom's Hardware.
Dù vậy, Huawei hiện phụ thuộc vào nhà sản xuất Semiconductor Manufacturing International Corporation (SMIC) để sản xuất chip Ascend theo quy trình 7 nm. SMIC vẫn tụt hậu nhiều thế hệ so với TSMC do không thể tiếp cận máy quang khắc cực tím (EUV) của ASML, công cụ quan trọng trong sản xuất chip hiện đại.
Các chuyên gia nhận định điều này khiến quy trình sản xuất chip của SMIC trở nên tốn kém, song vẫn đủ để Huawei duy trì nguồn cung cần thiết cho thị trường trong nước. Tuy nhiên, khi Nvidia và TSMC tiếp tục nâng cấp hiệu năng chip, khoảng cách công nghệ có nguy cơ ngày càng nới rộng.
Hanna Dohmen, nhà phân tích tại Trung tâm An ninh và Công nghệ mới nổi (CSET) thuộc Đại học Georgetown, cho rằng thách thức lớn nhất với Trung Quốc là năng lực sản xuất đủ chip nội địa để bắt kịp các đối thủ Mỹ. Bà nhận định các hạn chế trong việc tiếp cận thiết bị sản xuất chip tiên tiến vẫn là “rào cản trọng yếu” khiến Trung Quốc khó đuổi kịp.
Minh Hoàng