Nhiều tuần sau khi mặt trời mùa hè làm tan băng ở Bắc Cực, nhiệt độ không khí tại đây tăng lên, đến mức khoảng 10 độ C. Theo tờ The Wall Street Journal, đây cũng là thời điểm tồi tệ nhất với công tác huấn luyện, chiến đấu ở vùng cực bắc.
Mùa hè Bắc Cực
Bắc Cực nổi tiếng với mùa đông lạnh thấu xương, với những nguy hiểm bao gồm sự tê cóng và mù tuyết. Cái lạnh khắc nghiệt của mùa đông Bắc Cực rất nguy hiểm và làm suy nhược cơ thể nếu không có trang thiết bị và quần áo phù hợp.
Một binh sĩ được huấn luyện tại Masi (Na Uy) vào tháng 3-2024. Ảnh: LE MONDE
Tuy nhiên, theo những người lính hoạt động ở Bắc Cực, vào mùa hè (khoảng từ tháng 7 đến tháng 9), hoạt động tại đây còn khó khăn gấp bội. Vào hè, muỗi và ruồi muỗi xâm nhập vào các khu vực đầm lầy ngập nước, cản trở việc hành quân của binh lính và gây khó khăn cho việc di chuyển các phương tiện.
Vào tháng 9, khi phóng viên The Wall Street Journal đến tìm hiểu khóa huấn luyện quân sự ở một vùng Bắc Cực thuộc Thụy Điển, đầm lầy ở đây bốc ra mùi thối rữa như lưu huỳnh. Lớp đất đóng băng vĩnh cửu bên dưới ngăn cản quá trình thoát nước, tạo ra các bề mặt bị ngập nước và các hố bùn.
Nhiệt độ thấp kết hợp với gió và mưa có thể gây hạ thân nhiệt và các tổn thương liên quan giá lạnh khác. Trong điều kiện đó, rêu có thể biến thành một cái bẫy, có thể sụp xuống nếu có ai bước ngang qua. Và nếu bị sụp xuống, người lính có thể bị ướt đến tận thắt lưng.
“Huấn luyện ở Bắc Cực, nếu trời lạnh, rất dễ dàng. Ẩm ướt làm hỏng mọi thứ” – lính biệt kích Gary Goodfellow, thuộc lực lượng Thủy quân Lục chiến Hoàng gia Anh và đã tham gia khóa học vào giữa tháng 9, cho biết.
Quân đội Thụy Điển gọi cuối thu và cuối xuân là "mùa thứ năm" tại Bắc Cực, với đặc trưng là lũ lụt và nhiệt độ dao động mạnh. Vào thời điểm này, lượng mưa chưa đến 2,5 cm vào ban ngày. Con số này có vẻ không nhiều, nhưng khi cộng thêm băng tan từ núi và đầm lầy, nó có thể gây ngập lụt.
Giày dính nước sẽ gây cảm giác ẩm ướt hoặc tệ hơn, giày bị đóng băng trong đêm, gây nguy cơ bị sưng và tê cóng chân. Năm 2025, hàng chục binh sĩ Đan Mạch đã bị thương do lạnh vì họ không mang giày phù hợp.
Việc định vị cũng rất khó khăn. Hoạt động mặt trời làm gián đoạn tín hiệu GPS và thông tin liên lạc.
Ngoài ra, tránh để bị phát hiện luôn là một thách thức. Vào thời tiết lạnh, binh sĩ ở Bắc Cực để lại dấu vết nhiệt mà quang học nhiệt và đối phương có thể mất hơn 45 phút mới tìm ra vị trí của binh lính. Nhưng vào những tháng ấm hơn, binh lính dễ bị phát hiện hơn.
Binh lính Mỹ tham gia một cuộc tập trận tại Sandstrand (Na Uy) vào tháng 3-2022. Ảnh: Jonathan Nackstrand/AFP
Chuyển hướng chính sách
Các nhà hoạch định quốc phòng phương Tây coi vùng Bắc Cực tại châu Âu là một điểm nóng. Quân đội Mỹ và châu Âu đã và đang gửi quân đến huấn luyện trong điều kiện mùa đông ở Bắc Cực. Kể từ năm 2021, quân đội Thụy Điển đã tổ chức các khóa huấn luyện chiến tranh mùa thu để trang bị cho các đồng minh thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) có thể chiến đấu trong điều kiện thời tiết Bắc Cực quanh năm.
"Chúng tôi nhận ra rằng nếu có chiến tranh, nó sẽ không kết thúc chỉ sau một mùa đông. Điều này đòi hỏi một cách chiến đấu hoàn toàn khác. Bạn gần như có thể so sánh nó với rừng rậm" – thiếu tá Fredrik Flink, từ Trung tâm Chiến tranh Cận Bắc Cực (Thụy Điển), cho biết.
Theo The Wall Street Journal, quân đội các nước phương Tây đang chuyển hướng tập trung chiến đấu, sau nhiều thập niên thực hiện các chiến dịch chống khủng bố ở Trung Đông và Afghanistan. Đầu năm nay, quân đội Mỹ đã công bố học thuyết tập trung vào Bắc Cực.
Các nước rất ít tiến hành các hoạt động quân sự quy mô lớn ở Bắc Cực. Theo thống kê, thế giới không ghi nhận hoạt động quân sự lớn nào ở Bắc Cực kể từ Thế chiến II. Ngoài ra, không phải lúc nào kinh nghiệm của phương Tây từ các chiến trường khác có thể áp dụng ở Bắc Cực.
Trung tá Anders Killmey – chỉ huy Trung tâm Chiến tranh Cận Bắc Cực – cho biết việc huấn luyện các đồng minh NATO hoạt động ở vùng cực bắc cũng vì lợi ích của Thụy Điển. Nếu đối phương đi vào Phần Lan, lực lượng Thụy Điển sẽ nhanh chóng tiến về phía đông giáp với Phần Lan để hỗ trợ nước láng giềng.
Sau đó, các đồng minh NATO, bao gồm quân đội Mỹ đóng tại Đức và Ba Lan, sẽ đổ bộ vào Thụy Điển để hỗ trợ. Một người lính không quen với vùng cao nguyên phía bắc cần một tháng để thích nghi với điều kiện ở Bắc Cực.
"Họ đến đây không chỉ để sinh tồn. Họ phải có khả năng đóng góp. Chúng tôi sẽ huy động lực lượng. Mục tiêu là họ có thể tập trung vào đối phương, chứ không phải thời tiết" – ông Killmey nói.
Số giờ huấn luyện của học viên tại các khóa học của Trung tâm Chiến tranh Cận Bắc Cực mỗi năm đã tăng gấp 7 lần, lên gần 7.000 giờ, so với 10 năm trước đây. Học viên được học cách hành quân đường dài qua địa hình thưa thớt dân cư, khắc nghiệt với rất ít hoặc không có sự hỗ trợ, băng qua các con suối, núi non và rừng rậm.
Vào mùa đông, họ phải di chuyển bằng ván trượt tuyết và lặn dưới băng. Vào mùa thu, họ hành quân bộ và được đưa qua các vùng đất ngập nước trên những chiếc xe đổ bộ địa hình Bandvagn 206 do Thụy Điển sản xuất.
Binh sĩ hoạt động tại Bắc Cực đối mặt nhiều thách thức. Ảnh: LỰC LƯỢNG VŨ TRANG NA UY
Sau khóa học, trung tâm kỳ vọng các binh sĩ sẽ mang kiến thức mới về nhà và truyền những thông tin này trong hàng ngũ của họ.
"Bạn không chỉ phải đối phó với kẻ thù mà còn phải đối phó với chính những đồng đội của mình, những người không biết cách chiến đấu ở đây. Nếu chưa từng đến đây, họ sẽ không thể chiến đấu ở đây" – trung sĩ Santiago Gallego, thuộc Bộ Tư lệnh Quân đội Miền núi tinh nhuệ của quân đội Tây Ban Nha, cho biết.
KHOA ĐIỀM