Biến đổi khí hậu khiến cây ở rừng Amazon to lớn hơn, hiện tượng khác thường kỳ diệu đi ngược lại logic

3 giờ trướcBài gốc

Khi cụm từ “rừng nhiệt đới Amazon” và “biến đổi khí hậu” xuất hiện trong cùng một câu, tin tức thường hiếm khi tích cực. Được biết đến như “lá phổi của hành tinh” nhờ vào lượng cây cối khổng lồ, Amazon đóng vai trò trung tâm trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu của nhân loại, hoạt động như một bể chứa carbon quan trọng để hấp thụ khí thải nhà kính. Thực tế, khu rừng rộng lớn này hấp thụ tới khoảng một phần tư lượng CO2 mà tất cả đất liền trên Trái Đất thu giữ được. Chính vì vậy, việc Amazon đã mất khoảng 121 triệu mẫu rừng trong 40 năm qua, tương đương diện tích cả quốc gia Tây Ban Nha, là một tin cực kỳ xấu.

Trong khi Amazon gần như bất lực trước sự tàn phá sinh thái mang tên nhân loại, một nghiên cứu mới cho thấy, khu rừng này vẫn giữ được khả năng thích nghi đáng kinh ngạc. Được công bố trên tạp chí Nature Plants, nghiên cứu này do một nhóm quốc tế các nhà khoa học thực hiện, dẫn đầu bởi nhà sinh thái học Adriane Esquivel-Muelbert (Đại học Cambridge) chỉ ra rằng, biến đổi khí hậu, cụ thể là sự gia tăng nồng độ CO2, đang có tác động tích cực bất ngờ lên kích thước trung bình của cây cối ở Amazon.

Esquivel-Muelbert cho biết: “Những cây lớn vô cùng có lợi trong việc hấp thụ CO2 từ khí quyển, và nghiên cứu này đã xác nhận điều đó. Mặc dù có lo ngại rằng, biến đổi khí hậu có thể tác động tiêu cực đến cây cối ở Amazon và làm suy giảm hiệu quả của bể chứa carbon, tác động của CO2 trong việc thúc đẩy sự phát triển vẫn hiện hữu. Điều này cho thấy khả năng phục hồi phi thường của những khu rừng này, ít nhất là cho đến thời điểm hiện tại.”

Trong nghiên cứu, nhóm của Esquivel-Muelbert đã phân tích 188 lô nghiên cứu cố định ở Amazon và phát hiện rằng, cây cối liên tục phát triển lớn hơn so với dự đoán trong suốt ba thập kỷ. Mặc dù lợi ích “phân bón” từ CO2 ảnh hưởng đến cả cây nhỏ lẫn cây lớn, tác động mạnh mẽ nhất lại quan sát thấy ở nhóm cây lớn. Diện tích gốc của những cây này diện tích mặt cắt ngang thân cây đo ở khoảng tầm ngực tăng trung bình 3,3% mỗi thập kỷ. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng, phát hiện này đi ngược lại với “giả thuyết cây lớn suy giảm”, theo đó, những cây lớn lẽ ra dễ bị tác động bởi hạn hán hoặc gió mạnh hơn.

Amazon cũng không phải là khu rừng duy nhất đang trải qua thay đổi do biến đổi khí hậu. Một nghiên cứu năm 2023 từ Đại học New Brunswick, Canada, cho thấy rừng phương Bắc sẽ tăng trưởng nhanh hơn 20% vào năm 2050 nhờ nhiệt độ ấm hơn và mùa sinh trưởng kéo dài. Tuy nhiên, trong cả hai trường hợp, tin tốt về những cây to hơn hay tăng trưởng nhanh hơn có thể không đủ bù đắp cho những gián đoạn mà biến đổi khí hậu gây ra, dù là từ con người, dịch bệnh côn trùng, cháy rừng hay các thảm họa khí hậu cực đoan khác. Reuters đưa tin rằng, năm 2024 là một trong những năm tồi tệ nhất trong lịch sử về mất rừng nhiệt đới.

“Điều gì xảy ra với những cây lớn, bao gồm cách chúng đối phó với các mối đe dọa khí hậu ngày càng tăng và khả năng phân tán hạt giống hiện nay là vấn đề cực kỳ quan trọng,” Oliver Phillips, đồng tác giả nghiên cứu và nhà sinh thái học tại Đại học Leeds, cho biết. “Cách duy nhất để những cây khổng lồ này duy trì sức khỏe là hệ sinh thái Amazon phải được giữ kết nối. Phá rừng là một yếu tố khuếch đại nguy cơ cực lớn và sẽ giết chết chúng nếu chúng ta để xảy ra”.

Rừng nhiệt đới trên khắp thế giới sẽ giúp chúng ta chữa lành hành tinh khi chuyển từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng xanh. Chúng ta chỉ cần ngừng phá hủy chúng và để chúng tiếp tục làm công việc quan trọng này.

Nguồn SVVN : https://svvn.tienphong.vn/bien-doi-khi-hau-khien-cay-o-rung-amazon-to-lon-hon-hien-tuong-khac-thuong-ky-dieu-di-nguoc-lai-logic-post1782646.tpo