Sáng 24/6, với 418/423 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi).
3 hình thức đặc biệt thu hút người tài vào khu vực công
Một trong những nội dung quan trọng của Luật mới là thực hiện chuyển đổi phương thức quản lý cán bộ, công chức theo vị trí việc làm, lấy vị trí việc làm làm trung tâm, là căn cứ để thực hiện tuyển dụng, bố trí, sử dụng, đánh giá, đào tạo, quy hoạch, bổ nhiệm.
Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi).
Luật quy định chậm nhất đến ngày 1/7/2027, các bộ, ngành, cơ quan trung ương, địa phương phải hoàn thành việc bố trí vào vị trí việc làm và xếp ngạch tương ứng với vị trí việc làm đối với công chức được tuyển dụng trước ngày Luật này có hiệu lực thuộc phạm vi quản lý theo quy định của Luật này.
Để bảo đảm tính kế thừa, thuận lợi trong quá trình chuyển đổi phương thức quản lý, Luật vẫn giữ ngạch công chức để phân biệt thứ bậc trong hệ thống vị trí việc làm. Theo đó, Luật đã bỏ quy định thi, xét nâng ngạch để bảo đảm đồng bộ với nguyên tắc bố trí vị trí việc làm nào thì được xếp ngạch tương ứng với vị trí việc làm đó. Luật cũng bỏ chế độ tập sự.
“Chính phủ sẽ quy định chi tiết và hướng dẫn cụ thể trong quá trình triển khai thực hiện trên cơ sở bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của cán bộ, công chức” - Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu cho hay.
Về chính sách thu hút người tài, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, Chính phủ đã bổ sung vào Luật quy định khái niệm “người có tài năng trong hoạt động công vụ” tại Điều 4 về cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và chính sách đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ.
Cụ thể, người có tài năng trong hoạt động công vụ là cán bộ, công chức có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, có khát vọng cống hiến, phụng sự Tổ quốc và Nhân dân; có năng lực chuyên môn, kỹ năng vượt trội thể hiện qua giải quyết công việc xuất sắc, có tư duy đổi mới; năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; đạt được những thành tích nổi bật trong hoạt động công vụ, mang lại giá trị, hiệu quả cao cho tổ chức, ngành, lĩnh vực của quốc gia hoặc địa phương.
Luật quy định rõ chính sách đối với 2 nhóm đối tượng. Một là nhóm đối tượng thu hút vào khu vực công áp dụng đối với nguồn nhân lực chất lượng cao (chuyên gia, nhà khoa học, luật gia, luật sư giỏi, doanh nhân tiêu biểu, xuất sắc, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc và nguồn nhân lực chất lượng cao khác). Hai là đối tượng người có tài năng trong hoạt động công vụ.
Đồng thời, tiếp thu ý kiến các đại biểu Quốc hội, Luật đã quy định 3 hình thức đặc biệt thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao ngoài khu vực công lập. Cụ thể là tiếp nhận vào làm công chức; ký hợp đồng thực hiện nhiệm vụ của công chức lãnh đạo, quản lý; và ký hợp đồng thực hiện một số nhiệm vụ của vị trí việc làm chuyên môn, nghiệp vụ.
Để có cơ chế, chính sách đãi ngộ vượt trội, Luật quy định bộ, ngành, cơ quan trung ương, địa phương được huy động các nguồn lực hợp pháp khác ngoài ngân sách nhà nước để có điều kiện bổ sung chế độ, chính sách tốt hơn với người có tài năng, phù hợp với thực tế của Bộ, ngành, địa phương.
Trong đó, về tuyển dụng vào vị trí việc làm lãnh đạo, Luật đã quy định yêu cầu phải đáp ứng đủ các tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm theo quy định của cấp có thẩm quyền. Quy định này cũng bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng trong việc thu hút, trọng dụng người có tài năng từ khu vực tư vào làm việc ở khu vực công, đặc biệt trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và lĩnh vực xây dựng thể chế theo đúng Nghị quyết số 57-NQ/TW và Nghị quyết 66-NQ/TW của Bộ Chính trị mới ban hành.
Với các nhóm đối tượng này, Luật giao Chính phủ quy định khung cơ chế, chính sách. Các bộ, ngành, địa phương căn cứ nhu cầu và lĩnh vực cần ưu tiên trong từng giai đoạn để quyết định chính sách phù hợp với khả năng ngân sách.
Trong đó, Khoản 5 Điều 4 dự thảo Luật quy định ngân sách nhà nước bảo đảm kinh phí để thực hiện chính sách đối với các đối tượng thuộc nguồn nhân lực chất lượng cao vào làm việc tại khu vực công và đối tượng là người có tài năng trong hoạt động công vụ.
Nghiên cứu quy định để “làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít”
Ngoài ra, Luật cũng đã bổ sung nội dung quyền của cán bộ, công chức được hưởng các khoản thu nhập khác theo kết quả, sản phẩm của vị trí việc làm đảm nhiệm, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày báo cáo.
Căn cứ vào quy định này, Chính phủ sẽ chỉ đạo cơ quan chức năng nghiên cứu, quy định về định mức chi (ngoài chi tiền lương) theo sản phẩm đối với từng công việc để bảo đảm thu nhập của cán bộ, công chức gắn với kết quả, hiệu quả và năng suất lao động. Từ đó, tạo động lực cho cán bộ, công chức nâng cao chất lượng công việc trên cơ sở bảo đảm nguyên tắc thu nhập tương xứng với giá trị sức lao động, “làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít”, từng bước giải quyết tình trạng cào bằng về thu nhập.
Trong quá trình góp ý, có ý kiến đề nghị không thực hiện tuyển dụng công chức theo chế độ biên chế suốt đời; có ý kiến đề nghị tuyển dụng công chức theo hình thức hợp đồng để bảo đảm linh hoạt, chủ động…
Giải trình về nội dung này, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho hay, Luật đã bổ sung quy định cho phép ký hợp đồng thực hiện một số nhiệm vụ của công chức để bảo đảm tính linh hoạt, chủ động trong tuyển dụng, sử dụng nhân sự. Theo đó, đã bổ sung trường hợp cho phép ký hợp đồng đối với doanh nhân tiêu biểu, xuất sắc, chuyên gia, nhà khoa học, luật gia, luật sư giỏi để thực hiện nhiệm vụ của vị trí việc làm công chức lãnh đạo, quản lý.
Việc quy định ký kết hợp đồng thực hiện một số nhiệm vụ của công chức không hình thành một loại hình công chức mới là công chức hợp đồng và phát sinh các quy định có liên quan đến việc quản lý, sử dụng, đồng thời vẫn bảo đảm được việc thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao một cách linh hoạt, chủ động.
Về cơ chế tài chính để thực hiện ký kết hợp đồng, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Tài chính và các cơ quan có liên quan quy định cụ thể thực hiện bằng nguồn kinh phí riêng không tính trong biên chế, quỹ lương và nguồn khoán chi hành chính, bảo đảm để các cơ quan chủ động trong triển khai./.
Hoàng Yến