Đoàn kiểm tra đối tượng sử dụng nhà ở xã hội tại Dự án 4 block chung cư phường Quang Vinh (thành phố Biên Hòa). Ảnh:L.An
NƠXH là chính sách an sinh của Nhà nước dành cho người thu nhập thấp, gặp khó khăn về nhà ở. Quản lý nghiêm để chính sách này đến đúng người, đúng mục đích là vấn đề đặt ra.
Người nước ngoài cũng ở… nhà ở xã hội
Đồng Nai, đặc biệt là thành phố Biên Hòa, có nhu cầu lớn về NƠXH. Thời gian qua, tỉnh và thành phố đã triển khai nhiều giải pháp nhằm đáp ứng phần nào nhu cầu của người dân, đồng thời phát huy hiệu quả chính sách an sinh của Nhà nước. Đi ngược với những nỗ lực đó là tình trạng căn hộ bỏ trống, sử dụng sai đối tượng. Tồn tại này được đoàn kiểm tra của Sở Xây dựng nêu ra tại Kết luận số 01/KL-SXD ngày 26-4-2025 về việc kiểm tra thực hiện các quy định pháp luật về quản lý, sử dụng, thuê, thuê mua NƠXH tại thành phố Biên Hòa.
Điển hình tại Dự án Khu NƠXH phường Tam Hòa (cũ, nay là phường Bình Đa), thời điểm kiểm tra, đoàn ghi nhận có căn hộ có người nước ngoài đang sinh sống. Hay tại Dự án 4 block chung cư NƠXH phường Quang Vinh, khi kiểm tra có 17 căn hộ đang bỏ trống và 23 căn sử dụng sai đối tượng. Việc sử dụng sai đối tượng đã làm mất cơ hội tiếp cận NƠXH của những người đủ điều kiện và thực sự có nhu cầu. Còn tình trạng bỏ trống căn hộ thì gây lãng phí nguồn lực đầu tư, đi ngược lại mục tiêu chính sách an sinh của Nhà nước.
Ông Đào Quốc Tuấn, Phó trưởng đoàn kiểm tra của Sở Xây dựng, cho biết trong quá trình kiểm tra, đoàn phát hiện có trường hợp sử dụng không đúng đối tượng, bỏ trống căn hộ, lấn chiếm hành lang và không gian sử dụng chung. Đáng chú ý, rất nhiều trường hợp vắng mặt dù đã được thông báo trước, gây khó khăn cho việc xác minh.
Chẳng hạn, tại Dự án NƠXH A6-A7 (phường Quang Vinh), thời điểm kiểm tra, có 47/65 căn hộ vắng chủ, chiếm hơn 72%. Dự án NƠXH phường Tam Hòa có 41/97 căn hộ vắng chủ, chiếm hơn 42%. Riêng tại Dự án 4 block chung cư NƠXH phường Quang Vinh, có đến 270/716 trường hợp vắng nhà, chiếm tỷ lệ 38%.
Chị T., một trong những trường hợp vắng mặt tại Dự án 4 block chung cư NƠXH phường Quang Vinh trong đợt kiểm tra ngày 20-4-2025, giải trình chị không cố tình né tránh mà do về quê. Ngày 7-5, chị đã mang hợp đồng thuê nhà và căn cước công dân đến Văn phòng Ban Quản lý chung cư để trình báo lý do vắng mặt.
Thu hồi nhà ở xã hội sai đối tượng
NƠXH là chính sách an sinh của Nhà nước nhằm hỗ trợ người thu nhập thấp, công nhân, người lao động gặp khó khăn về chỗ ở. Việc để lọt các trường hợp sử dụng NƠXH sai đối tượng trong khi nhiều người khó khăn chưa tiếp cận được nhà gây bất bình trong xã hội.
Người dân sửa chữa căn hộ tại Dự án Nhà ở xã hội A6-A7 (phường Quang Vinh, thành phố Biên Hòa).
Phó chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Hà nhiều lần nhấn mạnh, NƠXH là chính sách nhân văn của Đảng, Nhà nước nhằm đáp ứng nhu cầu chỗ ở cho người thu nhập thấp, đồng thời góp phần bảo đảm an sinh, tiến bộ và công bằng xã hội. Những người có thu nhập cao, đủ khả năng mua nhà nếu tiếp tục chiếm dụng NƠXH là đi ngược tinh thần công bằng xã hội. Đã đến lúc cần siết chặt công tác xét duyệt đối tượng, tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp lợi dụng chính sách này.
Trên cơ sở báo cáo kết quả kiểm tra của Sở Xây dựng, ngày 7-5, UBND tỉnh đã ban hành văn bản chỉ đạo các sở, ngành và UBND địa phương xử lý trách nhiệm đối với trường hợp cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang sử dụng NƠXH nhưng vắng mặt, không hợp tác với đoàn kiểm tra; đồng thời, giao Sở Xây dựng chủ trì làm việc cụ thể với các trường hợp sử dụng chưa đúng đối tượng hoặc vắng mặt trong quá trình kiểm tra.
“Khuyến khích tự nguyện trả lại nhà nếu chưa có nhu cầu sử dụng. Trường hợp không tự nguyện, cần tổng hợp và tham mưu UBND tỉnh xem xét, xử lý, ban hành quyết định thu hồi theo quy định. Trong đó, phải xem xét dấu hiệu lợi dụng chính sách, trục lợi cá nhân” - văn bản của UBND tỉnh nêu rõ.
Sau chỉ đạo này, một số chủ đầu tư, ban quản lý dự án NƠXH đã có văn bản gửi đến từng hộ dân vắng trong ngày kiểm tra, yêu cầu đến trình báo lý do. Trường hợp các hộ không đến trình báo, đến trình báo không đúng đối tượng, các cơ quan chức năng sẽ có đề nghị biện pháp xử lý.
Từ câu chuyện trên cho thấy, công tác quản lý và giám sát đối tượng sử dụng NƠXH của một số chủ đầu tư vẫn còn lỏng lẻo. Đã đến lúc cần có các giải pháp nghiêm minh hơn trong quản lý NƠXH, trong đó việc thu hồi NƠXH sử dụng sai mục đích, sai đối tượng là một trong những giải pháp cần thiết để chấn chỉnh sai phạm, cảnh báo nhằm đảm bảo chính sách an sinh xã hội của Nhà nước đúng người, đúng mục đích.
Lê An