Bác sĩ CKI Hoàng Thị Hường, Khoa nữ, Bệnh viện Tâm thần Thanh Hóa thăm khám cho bệnh nhân.
Chị L.T.H, 26 tuổi ở TP Thanh Hóa từng là học sinh giỏi khi thi đậu ngành y của một trường đại học. Sau khi tốt nghiệp đại học, chị H. tiếp tục tham gia thi bác sĩ nội trú nhưng kết quả không được như mong muốn. Chị H. bắt đầu xuất hiện tình trạng mất ngủ, buồn chán, ăn uống kém, mệt mỏi, sút cân, giảm quan tâm, thích thú và không muốn tiếp xúc với mọi người xung quanh, vì cảm thấy mình có lỗi khi không đạt được mục tiêu đề ra. Sau 3 tháng xuất hiện triệu chứng stress, trầm cảm, bệnh tiến triển nặng, gia đình đưa chị H. đến điều trị tại Bệnh viện Tâm thần Thanh Hóa trong tình trạng suy kiệt, sút cân, chống đối ăn uống. Với sự quan tâm giúp đỡ điều trị của các y, bác sĩ Bệnh viện Tâm thần Thanh Hóa và sự hỗ trợ về chuyên môn của các chuyên gia ở Hà Nội, chị H. đã vượt qua bệnh tật, trở về cuộc sống đời thường.
Trường hợp của em T.N.A, 14 tuổi, quê ở huyện Ngọc Lặc cũng khiến nhiều người phải “giật mình” trước những áp lực tâm lý mà em phải trải qua. Em A. vốn học giỏi, lại xinh xắn nên thường trở thành tâm điểm chú ý của bạn bè trong trường. Khi em A. được chọn vào đội tuyển học sinh giỏi của trường, bạn bè xung quanh tỏ ra đố kỵ và cô lập em. Bị áp lực về mặt tâm lý, suy nghĩ quá nhiều về vấn đề đó, em A. rơi vào tình trạng lo lắng, mất tập trung trong việc học, thậm chí không muốn ra ngoài giao tiếp với mọi người. Thật may, gia đình thấy em A. có các biểu hiện khác thường nên đưa đi điều trị sớm.
Đó là hai trong số rất nhiều bệnh nhân bị các rối loạn về tâm thần được điều trị tại Bệnh viện Tâm thần Thanh Hóa. Trước áp lực từ cuộc sống, công việc, học hành khiến tỷ lệ người trẻ mắc các chứng rối loạn cảm xúc, trầm cảm có xu hướng ngày càng tăng. Thống kê của Bệnh viện Tâm thần Thanh Hóa, nếu như năm 2022, số lượng bệnh nhân trầm cảm đến khám, điều trị khoảng 1.500 lượt, thì đến năm 2024, đã tăng lên hơn 4.600 lượt người. Đáng chú ý, tỷ lệ bệnh nhân đến điều trị có xu hướng trẻ hóa.
Nguyên nhân dẫn đến các biểu hiện rối loạn tâm thần ở người trẻ không chỉ phụ thuộc vào các yếu tố bên trong, như: Di truyền, thái độ, tính cách, sang chấn tinh thần, thiếu hụt dẫn truyền thần kinh, mất cân bằng hormon,... mà còn chịu ảnh hưởng của những yếu tố bên ngoài là môi trường sống, quan hệ xã hội. Đó còn là nguyên nhân do áp lực về hiệu suất công việc, học hành. Do đặc tính công việc nhiều người luôn phải chạy theo các chỉ tiêu đặt ra khiến tâm trí luôn trong trạng thái phải hoạt động, ít có thời gian nghỉ ngơi, thư giãn thực sự. Đồng thời, thiếu sự kết nối, chia sẻ trong môi trường làm việc, học hành dẫn đến các áp lực tinh thần không được thấu hiểu. Tình trạng này tích tụ lâu dần theo thời gian sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tâm thần của mỗi người.
Dưới góc độ chuyên môn, bác sĩ CKI Hoàng Thị Hường, Khoa nữ, Bệnh viện Tâm thần Thanh Hóa cho biết: Người bị stress, trầm cảm thông thường sẽ xuất hiện các triệu chứng về mặt thể chất như rối loạn giấc ngủ, ngủ chập chờn hay bị tỉnh dậy giữa chừng, rối loạn ăn uống, ăn không ngon miệng, chán ăn, cơ thể thường xuyên uể oải, thiếu năng lượng, giảm khả năng làm việc và học tập. Khi bị stress vượt ngưỡng sẽ có những biểu hiện về mặt cảm xúc như lo âu, căng thẳng, cáu gắt, giảm hứng thú, cảm thấy bất lực...
Các bác sĩ khuyến cáo, cách thức cụ thể để chăm sóc sức khỏe tinh thần trước áp lực của cuộc sống hiện đại là cần thiết lập ranh giới giữa công việc và đời sống hằng ngày, giới hạn về giờ giấc công việc giúp tâm trí được nghỉ ngơi, làm việc rạch ròi. Nên dành những khoảng thời gian hợp lý để nghỉ ngơi, chăm sóc gia đình, tham gia các hoạt động xã hội, hoạt động ngoài trời. Cần đặc biệt chăm sóc giấc ngủ của bản thân bởi giấc ngủ chính là hoạt động giúp não bộ tái tạo năng lượng, giảm bớt những rối loạn liên quan đến stress. Lựa chọn môn thể thao yêu thích phù hợp với sức khỏe bản thân để luyện tập hằng ngày – đó là điều vô cùng tốt cho sức khỏe tinh thần. Nên duy trì những mối quan hệ xã hội tích cực, tạo điểm tựa về mặt cảm xúc. Khi có bất kỳ lo lắng nào về sức khỏe tinh thần, cần chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ về mặt chuyên môn để được can thiệp, điều trị sớm.
Bài và ảnh: Minh Hiền