Quảng Ninh là một trong 28 tỉnh, thành phố ven biển của cả nước, với 9/13 huyện, thị xã, thành phố của tỉnh có biển. Với đường bờ biển dài, nhiều khu vực nước sâu, kín gió, thuận lợi cho việc xây dựng, phát triển hệ thống cảng biển, đặc biệt là cảng nước sâu tiếp nhận được tàu có trọng tải lớn, hình thành nên trung tâm kinh tế cảng biển, dịch vụ cảng biển, logistics quy mô lớn gắn kết quá trình giao thương hàng hóa, thương mại, dịch vụ giữa Việt Nam với thế giới.
Hoạt động sản xuất tại Nhà máy đóng tàu Nosco (KCN Tiền Phong, TX Quảng Yên).
Để phát huy những tiềm năng, lợi thế tỉnh đã quan tâm, triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ cảng biển và ưu tiên phát triển cảng, bến gắn với dịch vụ hậu cần sau cảng.
Nằm ở phía Tây Nam tỉnh Quảng Ninh, thị xã Quảng Yên có nhiều lợi thế về cảng biển, dịch vụ cảng biển nhờ có tuyến hàng hải Bắc - Nam, gần các tuyến hàng hải quan trọng đi quốc tế từ cảng Hải Phòng và Quảng Ninh. Ngoài ra, Quảng Yên còn có ưu thế với nhiều cửa sông, cửa biển, trong đó một số lạch sâu và mặt bằng không gian rộng, thuận tiện cho việc xây dựng các cảng nước sâu tiếp nhận tàu cỡ lớn, bến bãi, kho hàng, các KCN và hạ tầng dịch vụ logistics. Về hạ tầng giao thông, Quảng Yên có đường cao tốc nối kết nối với trục cao tốc Hải Phòng – Móng Cái. Hoạt động giao thương cũng thuận tiện hơn khi di chuyển dễ dàng đến hai sân bay lân cận là Vân Đồn và Cát Bi.
Hạng mục chỉnh cầu vượt cao tốc và các nhánh rẽ nút giao Hạ Long Xanh (TX Quảng Yên) đang được hoàn thiện. Ảnh: Đỗ Phương
Xác định những lợi thế mang tính chiến lược này, thị xã Quảng Yên đã chủ động tổ chức thực hiện phát triển cảng biển gắn với các mục tiêu phát triển KT-XH.
Dự án Cảng hàng lỏng Yên Hưng, thuộc KCN Bắc Tiền Phong, thị xã Quảng Yên, được xây dựng vào tháng 10/2024, với tổng mức đầu tư khoảng 740 tỷ đồng, là cảng hàng lỏng thuộc diện lớn nhất cả nước.
Về quy mô, dự án sẽ xây dựng hệ thống cầu bến chuyên dụng phục vụ xuất nhập các sản phẩm khí hóa lỏng và xăng dầu. Cầu bến có chiều dài 426m, có khả năng tiếp nhận tàu hàng lỏng lên đến 50.000DWT. Trong tương lai, cầu cảng có thể được nâng cấp để đáp ứng tàu hàng lỏng tới 100.000DWT. Công suất thiết kế cảng được chia làm hai giai đoạn, với công suất giai đoạn 1 là 2,5 triệu tấn/năm, và khi hoàn thành giai đoạn 2, tổng công suất của cảng sẽ đạt 8 triệu tấn/năm.
Cảng hàng lỏng Yên Hưng đã hoàn thành hạng mục đóng cọc.
Hiện các đơn vị thi công đang tích cực triển khai để đưa dự án vào khai thác trước quý 4, năm 2025. Khi dự án hoàn thành sẽ tạo sự đồng bộ về kết cấu hạ tầng và dịch vụ cảng biển của địa phương theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại; đồng thời, thúc đẩy hoạt động logistics, xuất nhập khẩu các sản phẩm khí hóa lỏng bằng đường biển giữa Quảng Yên với các địa phương trong nước và quốc tế, đóng góp tích cực vào tăng trưởng GRDP và thu ngân sách của TX Quảng Yên và tỉnh Quảng Ninh.
Nhà máy xây dựng trong Tổ hợp khu công nghiệp Deep C (xã Tiền Phong, TX Quảng Yên).
Ông Nguyễn Văn Bắc, Phó Chủ tịch UBND TX Quảng Yên, cho biết: Để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Quảng Yên trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ cảng biển và logistics, thời gian qua, thị xã đã tích cực phối hợp với các sở, ban, ngành của tỉnh hoàn thành rà soát điều chỉnh Quy hoạch chung đến năm 2040, và đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án trọng điểm trên địa bàn, nhất là các dự án phát triển cảng biển và dịch vụ cảng biển.
Tổ hợp Khu công nghiệp DEEP C Quảng Ninh với diện tích khoảng 1.500ha, nằm trong Khu kinh tế Ven biển Quảng Yên. Tổ hợp có 2 dự án, gồm: Dự án phát triển Khu công nghiệp và cảng Nam Tiền Phong (DEEP C Quảng Ninh I) và Dự án phát triển Tổ hợp cảng biển và khu công nghiệp tại khu vực Đầm Nhà Mạc, (DEEP C Quảng Ninh II).
Quảng Ninh được các hãng tàu biển quốc tế đánh giá là điểm đến có lợi thế cạnh tranh rất lớn trong thị phần du lịch tàu biển ở Việt Nam và khu vực Đông Nam Á, nhờ sở hữu Di sản - kỳ quan thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long, các trải nghiệm độc đáo về văn hóa, ẩm thực đặc trưng địa phương.
Hiện chủ đầu tư dự án đang tích cực kết nối 2 khu công nghiệp này với tuyến luồng ra cảng Lạch Huyện (TP Hải Phòng), nhằm tạo ra một chuỗi cung ứng khép kín. Công ty cũng đặt mục tiêu sau 7 năm nữa sẽ cho thuê hết phần diện tích đất của toàn bộ khu công nghiệp và sẽ xin tỉnh cấp thêm đất để phát triển khu công nghiệp khác.
Ông Bruno Jaspaert - Tổng Giám đốc Tổ hợp Khu công nghiệp DEEP C, cho biết: Hiện nay, Quảng Ninh đã hiểu hơn rất nhiều về nhu cầu của các nhà đầu tư và làm thế nào để thu hút được các nhà đầu tư vào Quảng Ninh. Con số vốn đầu tư mà chúng tôi đã và đang thu hút vào Quảng Ninh là minh chứng rõ nhất cho điều này. Mặc dù vậy, tôi vẫn tin rằng đây mới là điểm khởi đầu cho hành trình phát triển công nghiệp tại Quảng Ninh.
TP Hạ Long cũng là một trong những địa phương nhiều lợi thế nổi trội để phát triển cảng biển, dịch vụ cảng biển. Những ngày đầu năm mới 2025, tại khu vực cảng nước sâu Cái Lân luôn tấp nập tàu ra vào xuất, nhập hàng hóa. Để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các phương tiện vào làm hàng, các đơn vị quản lý cảng cũng đang tích cực giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác cảng biển, kho bãi.
Cách đó không xa, Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long cũng nhộn nhịp những chuyến tàu của các hãng các hãng du lịch tàu biển nổi tiếng trên thế giới. Đây là những “quả ngọt” từ việc thực hiện xã hội hóa nguồn lực đầu tư phát triển cảng biển, dịch vụ sau cảng. Quảng Ninh cũng huy động nguồn lực từ ngân sách Nhà nước và ngoài xã hội đầu tư đồng bộ hạ tầng giao thông kết nối, gắn kết phát triển các trung tâm kinh tế, thương mại gần hơn với các cảng biển.
Năm 2024, các cảng trên địa bàn tỉnh đã thiết lập kỷ lục mới với sản lượng hàng hóa đạt gần 150 triệu tấn, tăng 7,8% so với cùng kỳ năm trước. Số lượt phương tiện qua cảng cũng đạt hơn 161.000 lượt, tăng 7,3%.
Nguyễn Quý