Các chuyên gia cho rằng kéo dài kỳ nghỉ giúp người dân có thêm động lực tiêu dùng. Ảnh minh họa: Xiaohongshu.
Trong khi Giáng sinh ở nhiều quốc gia phương Tây là dịp lễ lớn với kỳ nghỉ dài ngày, tại Trung Quốc, ngày 25/12 từ trước đến nay hầu như không mang ý nghĩa đặc biệt. Đây không phải ngày nghỉ lễ chính thức, và phần lớn sự háo hức của người lao động vẫn dồn vào Tết Nguyên đán.
Tuy nhiên, mùa đông năm nay, một số địa phương tại Trung Quốc đang khuyến khích người dân nghỉ ngơi nhiều hơn, theo SMCP.
Kỳ nghỉ mới giữa mùa đông
Zhang Li, sống tại một khu vực chăn nuôi thuộc khu tự trị Nội Mông ở phía bắc Trung Quốc, vốn không có thói quen nghỉ lễ dịp Giáng sinh. Nhưng năm nay, lịch sinh hoạt của gia đình cô thay đổi khi con gái được nghỉ học đúng vào mùa đông, còn cơ quan nơi Zhang làm việc cũng khuyến khích nhân viên nghỉ phép.
Tại thành phố Hulunbuir, học sinh từ mầm non đến hết lớp 9 được nghỉ liền năm ngày, từ 24 đến 26/12 và kéo dài sang cuối tuần sau đó. Kỳ nghỉ này được gọi là “snow break”, nghỉ đông theo mùa tuyết, nằm trong định hướng của chính quyền địa phương nhằm khuyến khích học sinh ra ngoài, tham gia các hoạt động thuộc lễ hội du lịch băng tuyết.
“Trưởng phòng nói rằng dù có con hay không, miễn là không có việc gấp thì mọi người đều có thể nghỉ”, Zhang chia sẻ. Bản thân cô làm việc trong một cơ quan chính quyền địa phương vốn nổi tiếng với nhịp làm việc ổn định và ít ngày nghỉ ngoài quy định.
Trung Quốc từ lâu được xem là một trong những quốc gia làm việc nhiều nhất thế giới. Theo số liệu của Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, người lao động nước này làm việc trung bình 48,5 giờ mỗi tuần, tương đương khoảng 2.400 giờ mỗi năm, cao hơn đáng kể so với các quốc gia thuộc khối OECD.
Kỳ nghỉ đông mới tại một số địa phương Trung Quốc tạo thêm động lực cho du lịch, dịch vụ và các hoạt động ngoài trời. Ảnh minh họa: Tingshu Wang/Reuters.
Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế chậm lại và tiêu dùng nội địa chưa đạt kỳ vọng, chính quyền Trung Quốc đang ngày càng nhấn mạnh vai trò của thời gian nghỉ ngơi. Nhiều chuyên gia cho rằng thiếu thời gian rảnh là một trong những nguyên nhân khiến chi tiêu cho dịch vụ, du lịch và giải trí không thể bứt phá.
Gia đình Zhang dự định dành một phần kỳ nghỉ để tham quan công viên giải trí băng tuyết mới xây tại Hulunbuir, phần còn lại tham gia một chuyến học tập trải nghiệm ở thành phố lân cận. Cô xem đây là kỳ nghỉ “ngoài kế hoạch” khi bình thường cô chỉ có 7 ngày nghỉ phép hưởng lương mỗi năm.
Nghỉ lễ để kích tiêu dùng
Sau Hội nghị công tác kinh tế trung ương, sự kiện thường niên định hướng chính sách cho năm tiếp theo, chính quyền Trung Quốc cho biết sẽ “hỗ trợ các khu vực đủ điều kiện triển khai kỳ nghỉ học vào mùa xuân và mùa thu, đồng thời đảm bảo chế độ nghỉ phép hưởng lương của người lao động được thực hiện đầy đủ và linh hoạt”.
Một số địa phương nhanh chóng hưởng ứng. Tứ Xuyên và Chiết Giang bổ sung ngày nghỉ cho học sinh vào mùa xuân và mùa thu, trong khi các khu vực thuộc tỉnh Cát Lâm và khu tự trị Tân Cương cũng triển khai mô hình nghỉ đông tương tự.
Các nhà phân tích nhận định việc kéo dài kỳ nghỉ giúp người dân có thêm động lực đi du lịch, tiêu dùng và tham gia các hoạt động ngoài trời, từ đó bơm thêm tiền vào nền kinh tế đang trong giai đoạn điều chỉnh, hướng dần từ đầu tư - xuất khẩu sang tiêu dùng nội địa.
Trong khi Trung Quốc cân nhắc mở rộng thời gian nghỉ, nhiều quốc gia châu Âu lại đi theo chiều ngược lại. Slovakia mới đây đã cắt giảm một ngày nghỉ lễ nhằm cải thiện ngân sách nhà nước, còn Pháp từng đề xuất loại bỏ hai ngày nghỉ để giảm áp lực tài khóa và tăng năng suất, dù kế hoạch này vấp phải phản ứng dữ dội từ công chúng.
Tại châu Âu, thời gian làm việc ngắn và phúc lợi cao đã phổ biến từ lâu, trong khi Trung Quốc vẫn duy trì văn hóa làm việc cường độ cao. Ảnh minh họa: Xiaohongshu.
“Làm việc quá nhiều khiến người lao động hạn chế chi tiêu cho dịch vụ”, chuyên gia kinh tế Luo Zhiheng nhận định. Ông cho rằng việc bổ sung các kỳ nghỉ mới, đặc biệt vào nửa cuối năm, có thể giúp cải thiện cán cân cung - cầu kinh tế.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng kéo dài kỳ nghỉ học không có nghĩa phụ huynh cũng được nghỉ theo. Trong bối cảnh thị trường lao động cạnh tranh và kinh tế tăng trưởng chậm, phần lớn người lao động vẫn ưu tiên giữ ổn định công việc hơn là sử dụng hết quyền nghỉ phép.
“Trong văn hóa làm việc ‘996’, rất nhiều người thậm chí còn ngại xin nghỉ dù đó là quyền lợi chính đáng”, Liu Simin, thành viên Hội đồng Hiệp hội Du lịch Bắc Kinh, nhận xét. Thuật ngữ “996” dùng để chỉ mô hình làm việc từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, sáu ngày mỗi tuần, vốn phổ biến trong nhiều ngành tại Trung Quốc.
Theo Liu, việc tạo thêm các kỳ nghỉ thông qua điều chỉnh lịch làm việc, dù từng gây tranh cãi, vẫn là giải pháp khả thi hơn trong ngắn hạn để gia tăng thời gian nghỉ ngơi mà không làm xáo trộn mạnh văn hóa công sở.
Như Phương