Với 414/416 đại biểu tán thành, chiều 24/6, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân. Luật có hiệu lực thi hành từ 1/7/2025.
Theo quy định mới, mô hình tổ chức của tòa án nhân dân (TAND) chuyển từ 4 cấp còn 3 cấp, gồm: Tòa án nhân dân tối cao; tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là tòa án nhân dân cấp tỉnh); tòa án nhân dân khu vực.
Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế (gọi chung là tòa án chuyên biệt); tòa án quân sự trung ương, tòa án quân sự quân khu và tương đương, tòa án quân sự khu vực (gọi chung là tòa án quân sự).
Quốc hội biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân. Ảnh: QH
Cũng quy định tại Luật này, số lượng thành viên Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao từ 23 đến 27 người (hiện là 13-17 người). Tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm thẩm phán TAND Tối cao cũng được quy định theo hướng "mở rộng nguồn".
Trước đó, Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí cho biết có nhiều ý kiến liên quan đến việc thành lập tòa án chuyên biệt thuộc Trung tâm tài chính quốc tế. Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Tòa án nhân dân tối cao đã chỉnh lý các quy định về tòa án chuyên biệt thuộc Trung tâm tài chính quốc tế như dự luật.
Trước ý kiến lo ngại việc mở rộng nguồn bổ nhiệm thẩm phán TAND Tối cao sẽ hạ thấp tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm và không thu hút được nhân lực chất lượng cao, ông Trí khẳng định quan điểm nhất quán của TAND Tối cao là việc lựa chọn, bổ nhiệm thẩm phán TAND Tối cao phải bảo đảm các tiêu chuẩn cao và chặt chẽ.
Việc bổ sung điều kiện bổ nhiệm tuy có mở rộng nguồn nhưng vẫn bảo đảm nhân sự được bổ nhiệm phải là thẩm phán tòa án nhân dân và có đủ các điều kiện, tiêu chuẩn khác tương đương hoặc cao hơn so với tiêu chuẩn, điều kiện của luật hiện hành.
"Công tác cán bộ là công tác của Đảng, người dự kiến được bổ nhiệm thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao sẽ được cấp có thẩm quyền xét duyệt và lựa chọn kỹ càng", Chánh án TAND tối cao nhấn mạnh.
Về ý kiến đề nghị giao Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã lựa chọn và giới thiệu Hội thẩm TAND khu vực, ông Trí cho rằng TAND khu vực có phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ đối với rất nhiều đơn vị hành chính cấp xã.
Nếu giao cho Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã lựa chọn thì rất khó xác định được cơ cấu, số lượng Hội thẩm cần giao cho Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nào lựa chọn, Hội đồng nhân dân xã nào bầu.
Minh Ngọc